JP Coen en “het uitworpsel van deze landen”

Naar de inhoud springen

Bekering of niet, volgens Udemans bleven geboren “heidenen” toch anders. De kolonie werd voorgesteld als gevaarlijk en als een plek waar afkeurenswaardige seksuele en economische verlangens welig konden tieren. Udemans pleitte voor het sturen van Nederlandse vrouwen naar de koloniën om gezinnen te stichten met de Europese mannen daar. Dit idee van een christelijke volksplanting hield Coen nog veel sterker bezig. Hij schreef in zijn brieven dat het hem ontbrak aan genoeg geschikte Nederlandse mannen. Hij stelde dat ze erger waren dan de wilde beesten en zich schuldig maakten aan kruik en kus, oftewel drank en vrouwen. De familiale banden die de mannen in de kolonie aangingen waren een probleem voor hem omdat ze kinderen maakten met slaafgemaakte vrouwen en vervolgens al hun geld uitgaven aan het vrijkopen van deze vrouwen en kinderen. En als er dan Nederlandse vrouwen naar Oost-Indië werden gestuurd, maakten dezen zich tot overmaat van ramp schuldig aan onzedelijk gedrag. Ik geef toe dat dit bij mij enig leedvermaak genereerde, en zelfs iets van trots op dit feminisme avant la lettre. Omdat de inlandse vrouwen – die Coen “vrouwendieren” en “vuil” en “het uitworpsel van deze landen” noemde – geen optie waren voor de volksplanting die hij beoogde, vroeg hij met hoge urgentie aan het college van bestuur van de VOC een menigte jonge meisjes te sturen uit de godshuizen van Verenigde Nederlanden, daarmee doelend op weesmeisjes die moesten worden klaargestoomd voor het “telen” van kinderen. Deze daden van “vaderlijke weldadigheid” vormen de rode draad die als een bloederige ruggengraat door de Nederlandse koloniale geschiedenis loopt. Maar ook gewoon, alledaags seksisme is schering en inslag, zie ik als ik lees over hoe de christelijke huisinstructie vormgaf aan een weldadig of charitatief patriarchaat waarin de huisvader de rol van geestelijk leidsman in het huisgezin kreeg toebedeeld.

Neske Beks in De onzichtbare onderstroom die religie heet (Nederlandseboekengids.com)

Berichtnavigatie