Ravel-bewoners werden geïntimideerd, bedreigd en beboet door Socius Wonen en Gold Groep

Afgelopen donderdag probeerde een tiental activisten, onder wie ex-bewoners van het voormalige kantoorpand Ravellaan 96 in Utrecht, een zwartboek en hun eisen te overhandigen aan vertegenwoordigers van Socius Wonen, de beheerder van het pand. Het zwartboek (pdf) legt de misstanden bloot rond Socius Wonen en Gold Groep. Die twee bv’s waren in de eerste helft van 2025 verantwoordelijk voor het buiten alle proporties controleren, intimideren en bedreigen van de toenmalige bewoners.

Toen de activisten in de richting van het parkeerterrein bij de Ravel liepen, troffen ze buiten een beveiliger en een “huismeester” aan die bleken te zijn ingezet om de activisten zoveel mogelijk tegen te werken. Ze lieten de repressieve houding zien die zo kenmerkend is geweest voor de nare sfeer in het pand gedurende de laatste maanden voor de huisuitzetting.

De beveiligers stonden niet toe dat er werd gefilmd en gefotografeerd. Op arrogante en dominante toon lieten ze weten dat er geen vertegenwoordigers van Socius Wonen aanwezig zouden zijn om het zwartboek in ontvangst te nemen en een gesprek aan te gaan. “Goh, dat is toevallig, want gisteren waren ze er nog”, zo reageerden de ex-bewoners op de smoesjes. Nadat duidelijk werd dat de beveiligers de overhandiging van het zwartboek niet zouden toestaan, gingen de activisten over tot een aantal toespraken.

De Ravel-bewoners kwamen al langere tijd geleden in actie. Zo spraken ze in bij de gemeenteraad en demonstreerden ze voor het stadhuis. Met het zwartboek en de eisen aan Socius Wonen en de gemeente Utrecht willen de ex-bewoners van de Ravel aan het licht brengen hoeveel misstanden er zijn geweest door toedoen van Socius Wonen en Gold Groep. “Mensen wegjagen uit hun huis terwijl hen al dak- en/of thuisloosheid te wachten staat, is onacceptabel”, aldus de ex-bewoners. “We leggen hiermee getuigenis af, en eisen dat de betrokken instanties verantwoordelijkheid nemen. Ook eisen we dat er lessen getrokken worden voor de toekomst: structurele maatregelen om herhaling te voorkomen zijn nodig, te beginnen bij de Saffier!” De Saffier is een ander flexhuurproject van Socius Wonen, gelegen aan de Saffierlaan in Utrecht. De 160 bewoners van de Saffier “staat komend jaar ongeveer hetzelfde te wachten: geen woonrecht, uitzetting zonder herhuisvesting, de huren in de tussentijd weer omhoog en de vooruitzichten nog leger”.

Stoelendans

Een tijd geleden zette de gemeente Utrecht, de eigenaar van het pand, een proces in waarbij de 180 bewoners van de Ravel moesten worden vervangen door nieuwe bewoners. Zo wilde de gemeente voorkomen dat de oude bewoners huurrechten zouden opbouwen. Tegen deze vaak voorkomende stoelendans van flexhuurders ageert de Bond Precaire Woonvormen (BPW) al langere tijd met spandoekteksten als “Huurders zijn niet inwisselbaar”. De gemeente maakte bekend dat alle 180 bewoners het pand uiterlijk 19 mei 2025 moesten hebben verlaten. Een aantal bewoners zag zich genoodzaakt om ook de laatste maanden in de Ravel te blijven wonen. “Niet omdat de staat van het pand en de sfeer zo prettig waren, maar omdat zij nog steeds nergens anders heen konden”, aldus het zwartboek. “Het overgrote merendeel is vertrokken naar niet passende (woon)plekken, of is uiteindelijk (onzichtbaar) dakloos geworden. Dat maakt dat de werkwijze van Socius Wonen, in samenwerking met Gold Groep en met goedkeuring van de gemeente Utrecht, nog minder goed te verantwoorden valt.”

Op vrijdag 14 maart werden de bewoners geïnformeerd over de inzet van Gold Groep, door middel van een doorgestuurd appje in een groepsapp waar niet de voltallige bewonersgroep aan deelnam, en dat geen officieel communicatiekanaal was. Gold Groep zou vanaf zaterdag 15 maart, ter ondersteuning van het beheerteam, dagelijks rondes maken door het pand om de (brand)veiligheid, leefbaarheid en de hygiëne te monitoren. “Bewoners hoefden niet te schrikken, en het zou in het belang van het woonproject zijn en de bewoners. Hierbij zou men achteraf de vraag kunnen stellen in het belang van de leefbaarheid, veiligheid en hygiëne van welke bewoners dit was. Want deze geruststellende woorden veranderden al snel in een puinhoop van desinformatie, intimidatie, buitenwerken en machtsvertoon. Stemverheffing, dreigen, slinkse legaal verpakte huisvredebreuk en sanctioneren behoren inmiddels tot de orde van de dag.”

Conflicten en escalaties

Meteen al op 15 maart ging het mis. Later op de avond, rond 22:00 uur, “liepen er plotseling drie onbekende mannen zonder iets te zeggen op de gang van een van de negen verdiepingen. Toen er gevraagd werd wie ze waren en wat ze kwamen doen, stelden ze zich autoritair en defensief op: ‘Wij mogen hier zijn, op ieder tijdstip dat we willen’. Toen bewoners van de betreffende verdieping om opheldering vroegen, ging Gold Groep direct in de verdediging. De mannen vertelden dat ze er waren om kraakgevaar tegen te gaan, in opdracht van de gemeente. Dit was een andere boodschap dan in het oorspronkelijke appje werd gecommuniceerd.

Met veel moeite trachtten de bewoners een constructief gesprek te voeren omdat er snel aanvallend werd gereageerd. De huismeester van Gold Groep zei onder andere dat er eigenlijk geen spullen in de trappengangen en liftportalen mochten staan, maar dat ze daar niet moeilijk over zouden gaan doen. De bewoner vroeg wat er zou gebeuren als ze de spullen niet zouden weghalen. Het antwoord luidde dat er ‘nog niets mee zou gebeuren’, dat er ‘geen haast achter zit’ en dat ze ‘niet moeilijk gaan doen in deze laatste maanden’. Een aantal dagen later trof de bewoner de werknemers van Gold Groep aan terwijl ze alle spullen uit de trappengangen en liftportalen aan het verwijderen waren zonder duidelijke of schriftelijke communicatie. De huismeester van Gold Groep reageerde weer boos en defensief, en toen de bewoner Socius belde om hierover te informeren, kreeg ze te horen dat men hier geen tijd voor heeft.”

De komst van Gold Groep, die meerdere keren per dag binnen in het pand kwam controleren en inspecteren, was het startsein voor allerlei vormen van conflicten, escalaties, en bedreigingen. Ook werden er zogenaamde boetes uitgedeeld aan bewoners die protesteerden tegen de aanhoudende agressie en intimidatie. Het zwartboek schetst een ontluisterend beeld van de huisvredebreuk en de aantasting van de woonsfeer waar Gold Groep in opdracht van Socius Wonen verantwoordelijk voor was. Wie wil weten hoe slecht het is gesteld met de privacy en de rechten van flexhuurders, die moet zeker eens het zwartboek van de Ravel-bewoners gaan doornemen.

Harry Westerink

Hieronder de speech van Thom, een van de voormalige bewoners van de Ravel, tijdens de actie van afgelopen donderdag.

Het deed me niet veel toen ik hoorde dat alle 180 bewoners van de Ravel definitief het pand moesten verlaten. Het was immers bekend dat de looptijd van het pand tien jaar was. Goed, dat het pand vervolgens wel bleef staan was wat pijnlijker, zeker toen bleek dat er een grote stoelendans zou worden uitgevoerd om 180 nieuwe mensen voor een hogere huurprijs te huisvesten. Blijkbaar zijn tien jaren veel te kort om een nieuwe, goede bestemming voor deze grond te vinden en moet er nog veel meer vergaderd en overlegd worden.

Maar waar het mij nu om te doen is, en wat ik hebben proberen over te dragen met mijn hulp bij het zwartboek, is de wijze waarop die stoelendans werd uitgevoerd en de manier waarop ik, mijn huisgenoten en vele andere bewoners werden geïntimideerd en gevoelsmatig richting de uitgang geduwd. Ik en mijn verdiepingsgenoten wilden de overdracht naar de nieuwe bewoners soepel laten verlopen, maar ondertussen werd ons het leven erg zuur gemaakt.

Zoals wellicht al benadrukt is, was de communicatie van Socius halfslachtig en kregen de gelukzalige geïnformeerden slechts een summier WhatsApp-bericht toegestuurd, waar werd gepraat over de toekomstige “rondes” van Gold Groep. Deze controlerondes, die voor onze veiligheid zouden zijn, waren direct grimmig van toon, waarbij onbekenden onze keukens en gangen zonder enige notificatie binnen beenden en op de eerste avond al met huisuitzettingen dreigden bij degenen die hier kritische vragen over stelden. Die veiligheidscontroles waar opeens heel belangrijk, op een verdieping waar we nooit problemen hadden gehad. Er zou weliswaar een probleempje met zwervers zijn geweest, maar Socius vertikte het de voordeur, die altijd open te duwen was, te repareren of de nooddeuren goed dicht te houden. Het leek hen veel beter om een groep onbetrouwbare en grillige huismeesters te sturen die ons opjaagden en lastig vielen in onze woonomgeving.

In de dagen die volgden werd er gedreigd met het afsluiten van de hele keuken, hoge boetes voor iedereen, “verstrekkende gevolgen” als iemand de politie zou inschakelen. In de mails en meldingen via Socius Connect over deze absurde situatie verschool Socius zichzelf en liet de verantwoordelijke zich kennen als een bange bureaucraat. Een verdieping waar geen enkel kraakgevaar, brandgevaar of wat dan ook bestond, was ineens een onveilige plek geworden waar je in spanning afwachtte tot er weer een ronde werd gemaakt, waarbij je alles maar moest slikken omdat je anders hoge boetes kreeg en daar niemand voor kon inschakelen. Deze periode duurde zo’n twee maanden, waarbij Gold Groep naar wens meerdere rondes per dag kon uitvoeren, ook in de avond, ook in de nacht, op elk gewenst tijdstip.

Ik wil nog benadrukken dat Socius geen gebruik maakte van het bekende sociaal beheer-model (waarin boetes tot maximaal 40 euro oplopen), maar plotseling boetes van honderden euro’s uitdeelde aan bewoners als Gold Groep dat nodig achtte. Socius bleef achter de dubieuze organisatie Gold Groep en hun intimiderende tactieken staan en was nooit bereikbaar voor commentaar. Huisgenoten zaten in spanning, zij sliepen slecht. Sommigen durfden er niet meer thuis te komen, een enkele kreeg paniekaanvallen.

In het zwartboek kunnen jullie nog veel meer details lezen. En wordt duidelijk hoe alle signalen zijn aangekaart, maar zijn genegeerd. Ik hoop dat het zwartboek een opmaat vormt voor erkenning van de houding van Socius en Gold Groep en dat zij verantwoordelijkheid nemen voor het leed. Dit mag niet opnieuw gebeuren. Niet voor de nieuwe bewoners van de Ravel, niet voor de mensen van de Saffier.