Patronen van protest en verzet – met de repressie in opmars

Gisteren geschreven voor Konfrontatie, en daar dus ook al te lezen.

Een longread, een ultralongread eigenlijk…

Linksradicale strijd is er altijd. Maar het gaat met ups en downs, en we zitten duidelijk niet in een grote up. Het kan nuttig zijn om de laatste vijf jaren, ruim genomen, eens te overzien. Wellicht zien we patronen. Misschien leren we er iets van.

Corona, rechts, repressie

Als startpunt neem ik de corona-crisis, niet om die zelf onder de loep te nemen maar omdat het een markering in strijdpatronen is. Het is zinvol om te spreken van ‘voor corona’ en ‘na corona’. Daarbij wel de scherpe kanttekening dat corona niet weg is, en dat ‘na corona’ dus eigenlijk nog moet komen. Ik gebruik de uitdrukking toch even, omdat het virus weliswaar niet weg is, maar de verregaande greep die COVID-19, de meer officiële naam van het betreffende coronavirus, en het bijbehorende maatregelenpakket op het maatschappelijk kleven had, wel achter ons ligt. Voor zolang als het duurt…

Ruim vijf jaar geleden waren was de eerste corona-lockdown net achter de rug. Er waren nog allerlei maatregelen, we droegen mondkapjes op drukke plekken, de vaccinatie en het bijbehorende toegangsdocument in de horeca kwam er nog aan en in 2021 kregen we nog een avondklok, waarvoor qua COVID-veiligheid trouwens geen serieus argument geleverd werd. Over de hele corona-aanpak heb ik in die jaren veel geschreven. Ik ga daar nog wel eens mee door. Nu gaat het me om de consequenties op andere strijdtonelen.

Allereerst had de coronacrisis ervoor gezorgd dat sociale strijd maandenlang van de straat was gedreven – door rechtmatige zorg over het virus zelf, en door coronarepressie die deze terechte bezorgdheid misbruikte. Geen demonstraties meer. Geen samenkomsten. Alles online. En toen er weer dingen konden, kregen we de vertoning van de anderhalve meter afstand, plekken op pleinen gemarkeerd met stippen waar actievoerders op veilige afstand van elkaar mochten plaats nemen. Het was beter dan binnen in je eentje achter de PC, laptop of smartphone. Maar behelpen was het wel.

Tegenover de vrijwel van straat verdreven linkse bewegingen kwam al heel snel een agressief rechts te staan. Vanaf de voorzomer van 2021 waren er zogeheten corona-demonstraties. Gangmaker Willem Engel, herinneren we ons die nog? Maar grote supporter werd ook Thierry Baudet en zijn club. En die is niemand van ons bepaald vergeten. De coronaprotesten bestonden uit mensen die de beperkingen op onze bewegingsvrijheid niet accepteerden, veelal weigerden te geloven dat het virus zo gevaarlijk was of zelfs dat het virus echt bestond. Daaronder dus mensen die het allemaal een hoax vonden van een geheimzinnige elite die ons de vrijheid af wilden pakken en via een zogeheten Rreat Reset een tirannie aan het vestigen waren, waarmee ze ons vervolgens ‘massa-immigratie’ en ‘omvolking’ door de strot konden duwen. Aldus het fascistenverhaal dat in corona-protestkringen verregaand genormaliseerd werd, als er al wat te normaliseren viel. Conspiracy-theorie alom.

Achter de protesten viel gemakkelijk extreem-rechtse agitatie te ontwaren. Met name die fascistenclub Forum voor Democratie liet zich nadrukkelijk gelden. Achter de zorg over onze bewegingsvrijheid ontdekte je al makkelijk die andere zorg: kleine en grote ondernemers bij wie de kas niet rinkelde bij gebrek aan klanten, soms ook bij gebrek aan personeel dat thuis zat. De horeca wilde de terrassen weer open, de winkeliers wilden klanten verwelkomen. Het coronaprotest drukte – naast oprechte maar misbruikte zorg over vrijheid – extreem-rechtse paniek over de Great Reset uit, voort een flink deel ook nog eens ingegeven door ordinair kapitaalsbelang.

Waar was het linkse geluid tegen repressie?

De ellende was dat er vanuit radicaal-linkse hoek vrijwel niets tegenover stond. Zo slaagde rechts erin om een zorg voor vrijheid die beslist niet louter onzin was, te kapen en te monopoliseren ook. Zo kon je meemaken dat het politiegeweld dart tegen de grote, en keer op keer verboden coronaprotesten werd losgelaten, van linkse en radicale mensen vrijwel geen afkeuring ondervond. Mensen vonden het wel best dat fascisten en aanverwanten eens werden afgetuigd en natgespoten. Deze nalatigheid van radicaal-links heeft politiegeweld op straat, waaronder de tot dan toe vrij zeldzame inzit van waterkanonnen, helpen normaliseren. Daar plukken we nu nog steeds zeer wrange vruchten van.

Ik schreef destijds als een van de zeer weinigen dingen als: ‘Staatsgeweld tegen straatgeweld – dat waterkanon is ook op jou gericht’(1), waarin ik wees op het extreemrechtse gevaar dat de coronaprotesten behelsden én de gewelddadige onderdrukking ervan door de staat afwees. Repressie is immers een gevaar voor ons allemaal, ook als het zich – zoals in dit geval – eventjes vooral tegen rechts richt. Ik zag dat en zei het – niet duidelijk genoeg, maar toch. Maar ik was een van de weinigen. Onder grote delen van radicaal links bespeurde je vooral een gevoel van ‘net goed, voelen ze ook eens wat het is’. De fout herhaalde zich in 2022 rond de eveneens zeer rechtse agrarische protesten, waarbij teveel linkse mensen wederom zo ver gingen de repressie ertegen toe te juichen.

Alsof je niet gelijktijdig de straatfascisten en de staatsfascisten kunt afwijzen, en beiden tegelijkertijd een tuimeling in de dichtstbijzijnde gracht kunt toewensen. Met deze houding – waarin linkse mensen dus wel het fascistisch karakter van het coronaprotest aanwezen, maar miskenden dat de staat zowel de coronacrisis als de coronaprotesten aangreep om repressie te normaliseren – hebben linkse kringen er aan bijgedragen dat de politie sterker staat dan tevoren, en dat de strijd tegen repressie op hypocriete en misleidende wijze maar toch – een extreem-rechts thema heeft kunnen worden. We zitten nog steeds met de nasleep hiervan.

Toen de ergste impact van de corona-crisis achter ons lag, bleken we dus te staan tegenover een fors gegroeide fascistische dreiging en tegenover een aangescherpt repressiepatroon. De fascistische dreiging was zichtbaar waar allerlei optochten ‘voor vrijheid’ uit de hoek van corona-ontkenners niet alleen duizenden deelnemers trokken, maar ook grote aantallen FVD-vlaggen zichtbaar maakten. De kracht op straat van fascistische of naar fascisme neigende politiek was in tientallen jaren niet zo groot geweest. De repressiedreiging bleek vooral toen protest en verzet uit linkse en radicale hoek weer op gang kwam. Laten we daar eens nader naar kijken.

Black Lives Matter

Voordat COVID toesloeg, trokken twee thema’s ter linkerzijde grote aandacht. Er was het gaandeweg aanzwellende protest van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en anderen tegen de racistische karikatuurfiguur Zwarte Piet. Aanvankelijk sloeg de politie zulke protesten neer via massa-arrestaties. In latere jaren waren het vooral de racistische pro-Zwarte Piet-menigten die met stenengooierij en andere gewelddadige intimidatie de antiracisten van de straat probeerden te jagen. Politie stond erbij, keek er naar, bood halfslachtig bescherming aan demonstranten maart gebruikte de rechtse agressie ook om die demonstranten dan maar te verwijderen ‘voor hun eigen veiligheid’. Tijdens en na corona gebeurde er echter iets waardoor de strijd tegen Zwarte Piet vleugels kreeg. In de VS vermoordden agenten een zwarte man, George Floyd. Het gebeurde op camera, en meteen kwam een geweldige opstand tegen racisme en politiegeweld op gang.

Vrijwel meteen gingen ook in Nederland menigten de straat op – jazeker, vaak nog op de beruchte stippen plaatsnemend, met anderhalve meter ertussen, maar toch. De Black Lives Matter-protesten waren een feit – en veel bestuurders wisten niet hoe snel ze nu toch maar van Zwarte Piet af moesten komen. De plotselinge protesten waren omvangrijk, met vele duizenden mensen op de Dam in Amsterdam, maar ook meer dan duizend in Tilburg, waar een als kleine wake voor George Floyd gedachte actie onverwachts vleugels kreeg. De protestgolf hield enkele weken aan, maar de f effecten werkten veel langer door. Na Black Lives Matter in de zomer van 2020 zag ook het politieke establishment in dat Zwarte Piet een verloren zaak was, dat er serieus werk gemaakt diende te worden van Keti Koti, slavernijherdenkingen en andere vormen van erkenning van het enorme koloniale leed dat ook Nederland had aangericht. Die erkenning nam maar al te vaak de vorm aan van inkapseling – maar ook dat betekent tenminste dat er wat in te kapselen viel. De Black Lives Matter protesten zetten antiracisme op de kaart – en ze werden gedragen vanuit de Afrikaanse en Afro-Caribische gemeenschappen. Het was een indrukwekkend stuk zelf-emancipatie.

Klimaat, Transzorg Nu, woonstrijd

Het tweede strijdthema dat door corona werd onderbroken maar al snel weer opdook: het klimaat. 2018 en 2019 aren de jaren dat Greta Thunberg en anderen de Fridays 4 Future lanceerden, grote scholierenstakingen en demonstraties voor het klimaat. Het waren ook de jaren dat Extinction Rebellion (XR) zich op de politieke kaart zette. Het waren jaren met enkele enorme klimaatmarsen: de totaal verregende demonstratie met 40.000 deelnemers in Amsterdam in maart 2019, en een soortgelijke optocht in Den Haag, bij prettiger weer, in november van datzelfde jaar. COVID haalde uit de aanzwellende protestgolven de vaart, maar dat bleek dus tijdelijk.

Maar voordat de klimaatstrijd naar nieuwe hoogtepunten groeide, doken er twee andere strijdthema’s op. In de eerste plaats: trans mensen lieten zich met steeds grotere nadruk gelden. In de zomer van 2021 verscheen R Transzorg Nu, een beweging die eiste dat allerlei bureaucratische en soms rechtstreeks transvijandige obstakels waaraan transpersonen onderworpen werden als zij zorg en ondersteuning zochten voor transitie naar hun eigen gender tegenover het van staatswege via burgerlijke stand kort na de geboorte opgelegde gender. De Vrije Universiteit (VU), waar veel van de transzorg geconcentreerd was maar waar zowel echte expertise van trans mensen zelf als capaciteit ontbrak – werd al snel doelwit. Op acties riepen mensen: ‘Transzorg nu! Fuck de VU!’ En actie kwam er, in de vorm van een reeks indrukwekkende Transzorg Nu-manifestaties in 2021, 2022 en 2023, waar trans personen hun persoonlijke, vaak heel schrijnende, ervaringen met (het gebrek aan) transzorg deelden en daarmee onderstreepten dat er echt verandering nodig was.

De manifestaties zelf zijn achter de rug. In 2023 en 2024 verplaatste de strijd tegen transhaat zich naar protesten tegen als feministen vermomde transhaters, de zogeheten TERFS (Trans Exclusionary Radical Feminists). Die hielden enkele poging tot straatactie onder de noemer ‘Let Women Speak’. Vanuit de trans gemeenschap kwamen daartegen protesten, waarbij honderden mensen de hooguit enkele tientallen TERFS-annex-fascisten overschreeuwden en van de straat zouden hebben gejaagd als de soms behoorlijk grof optredende ME actievoerders daar niet van had weerhouden.

Transhaat is intussen in het politieke establishment opvallend veel sterker geworden. Een wet die veranderen van gender in het paspoort een stuk simpeler maakt door verplicht advies van een psycholoog te scheppen, leek vrij probleemloos aangenomen te worden. Maar intussen zijn tegenstanders erin geslaagd die parlementaire meerderheid te ondermijnen via een gerichte en geniepige PR-campagne. Die wet komt er dus voorlopig waarschijnlijk niet. De vooruitzichten vin de trans strijd zijn niet gunstig. Tegelijk: de Transzorg Nu protesten hebben iets losgemaakt. De via deze protesten naar boven gekomen emoties en woede een solidariteit gaan niet zomaar weer verdwijnen.

Intussen was er een tweede thema prominent geworden, een thema dat vrijwel iedereen rechtstreeks raakt, in portemonnee en of levensomstandigheden. Ik doel op de wooncrisis. Bizar hoge huren, bizar lange wachtlijsten, jonge mensen die eindeloos bij de ouders moesten blijven wonen omdat er simpelweg geen woning beschikbaar en betaalbaar voor ze was. Villa’s genoeg, en lege kantoorruimten eveneens – en verkrottende lege panden in de steden hoorden ook tot het straatbeeld. Het was niet moeilijk om te zien dat hier arm tegen rijk stonden, behoeften aan woonruimte tegenover een ongebreidelde en door regeringsbeleid gefaciliteerde markt, menselijke noden tegenover een onmenselijk kapitalistisch systeem. Het werd tijd voor actie, zo zag ook een handvol jonge mensen. Zo begon een reeks demonstraties, zogeheten woonprotesten. Amsterdam, in september 2021, leverde de aftrap, met ettelijke duizenden mensen. Rotterdam begin oktober, ook bepaald niet klein. De maanden en jaren erop volgden Arnhem, Utrecht, Leiden, Delft, Tilburg, Groningen, Zaandam, Nijmegen, en de lijst is vast niet compleet.

Kraken!

Heel vaak gingen de woonprotesten gepaard met directe actie: het kraken van een pand, kort voor het woonprotest zelf dat dan vaak eindigde bij dat pand waarvan het in gebruik nemen door krakers dan feestelijk werd ingeluid. De tijd van de woonprotesten was tegelijk de tijd waarin ene nieuwe lichting krakers van zich liet spreken, van een nieuwe kraakbeweging. Die manifesteerde zich ook niet enkel in vertrouwde kraaksteden als Amsterdam, Nijmegen en Utrecht. Er doken nieuwe panden op, In Leeuwarden, in Zaandam, in Leiden, in Den Bosch. Veel van die panden bleken tijdelijk, wegens rechterlijk vonnis en vertrek van de krakers. Maar dan doken krakers ergens anders weer op, om het weer te proberen. Kraken was weer een ding geworden, en kraken bleek populair buiten kraakkringen zelf. Zo was er in 2022 een peiling in het panel van de Amsterdamse omroep AT5 waaruit bleke dar 38 procent van de ondervraagden ‘positief”stond tegenover kraken, tegenover 38 ‘negatief’ en 24 procent ‘neutraal’.(2) Over gebrek aan dat spreekwoordelijke ‘draagvlak’ hebben krakers momenteel eigenlijk gene klagen, van draagvlak naar solidaire steun is nog wel iets anders, maar toch.

In die nieuwe kraakbeweging was het vaak een vrolijke boel, al ontbraken conflicten natuurlijk geenszins. Er klonk tegelijk in door hoe er op andere strijdfronten dingen waren gaan bewegen. Het was opvallend hoeveel queers en met name trans personen er in die kraakstrijd naar voren zijn gekomen. Het beeld van een sombere macho-kraakbeweging is nooit helemaal fair geweest, maar sloeg in 1982 wel ergens op. Het is intussen totaal achterhaald. De kraakscene van nu is kleurrijk uitgedost, opgewekt, nadrukkelijk niet macho en van plezierige queerheid doorttrokken.

Wie deze vrolijke woonstrijd intussen niet zo leuk bleek te vinden: het gezag, en vooral; de politie. Pogingen om vanuit het eerste woonprotest een pand te kraken, ontmoetten al een woeste politie-aanval. Op het woonprotest in Rotterdam in oktober 2021 viel de ME met name de als zwart blok geklede anarchisten en sympathisanten aan. Maar waar de politie er op aanstuurde dat andere demonstranten doorliepen terwijl de ME de anarcho’s ongestoord konden aftuigen, gebeurde er iets heel anders: andere demonstranten bleven staan en toonden zich nadrukkelijk solidair. Anarchisten waren in de woonstrijd overduidelijk geen buitenstaanders, maar werden door de hele beweging als vanzelfsprekend en legitieme deelnemers aan de strijd gezien. Niet zo vreemd als je bedenkt hoezeer juist anarchisten de directe strijd – en dus het kraken als actievorm – koesteren. Maar toch opmerkelijk, en waardevol.

Wat u intussen dus wel bleek: de politie had er bepaald zin in. Harde repressie rond woonprotesten was geen uitzondering, met hardhandige massa-arrestatie van vaak zeer jonge demonstranten in Leiden in februari 2022 als dieptepunt. Hun ‘vergrijp’? Actievoerders waren na het officiële woonprotest en na het onthullen van een nieuw kraakpand, weer vrolijk in optocht de stad in gelopen, en daarbij ging wat vuurwerk af… Onofficieel en luidruchtig actievoeren, dat vond het gezag weer eens ontoelaatbaar. Het liet zien hoe sterke krachten binnen het gezag de oplaaiende verzetsgolf tegemoet wenste te treden. Het liet ook zien hoe ‘normaal’ politiegeweld aan het worden was – mede met dank aan de hierboven geschetste, nauwelijks door mensen uit onze linksradicale weersproken politierepressie tegen de coronaprotesten in 2020 en 2021.

‘Ik weet nog wel een potje’

In 2022 was de golf van woonprotesten op zij retour – maar nu leefde de klimaatstrijd op. Er was in het najaar internationaal een reeks spectaculaire acties waarbij kunstwerken in musea beklad werden – keurig met glas er tussen, schade is er nauwelijks geleden, terechte aandacht wel getrokken,. Interessanter waren de acties vanuit XR en aanpalende campagnes. Er kwam vanuit XR-kring een initiatief op dat het gebruik van steenkool aan de kaak stelde door middel van blokkade-acties gericht tegen kolen transporten: Kappen met Kolen heet dat mooie initiatief, dat nog steeds actief is.(3)

Maar vooral waren er de XR-blokkades van de A12 tegen subsidies van het gebruik fossiele brand- en grondstoffen. Die gingen van tientallen in 2022 tot vele honderden in het voorjaar van 2023 tot duizenden op de climax, een bloedhete 9 september 2023. Er volgde een maand van dagelijkse acties. De campagne werkte, maar slechts tot op zekere hoogte. Ja, de fossiele subsidies kregen steeds meer aandacht en werden ook in de gevestigde politiek gaandeweg omstreden. Het bleke om hele veel geld te gaan. Al snel kon je horen: ‘Ik weet nog wel een potje’ als politici weer eens beweerden dat er geen geld was voor bijvoorbeeld gratis OV. De blokkades droegen aan dit bewustzijn zeer nadrukkelijk bij – maar echt iets veranderd aan de ondersteuning van het fossiele kapitaal hebben ze niet of nauwelijks.

Intussen was er wel de overheid, de staat, het gezag, dat al die blokkades helemaal niet leuk vond. ME-ers sleepten keer op keer honderden actievoerders weg, en dat ging gaandeweg hardhandiger, met gebroken armen en polsen keer op keer als gevolg. Het waterkanon – soms twee, soms nog meer – kwam in actie, op warme w zomerdagen maar ook in de kilte van het vroege voorjaar. Spectaculaire repressie, niet enkel om de weg weer leeg te krijgen maar ook om aan kijkers te laten zien wie de baas was op straat, was het steeds weerkerende antwoord vanuit de staat. Alweer: in de coronatijd hebben we van deze repressie een voorproefje gehad. En alweer: dat linkse mensen daar zo weinig tegenin gingen, heeft het de staat alleen maar extra makkelijk gemaakt om dat hele apparaat ook weer tegen ons als linkse en radicale actievoerders in stelling te brengen. Want ja, dat waterkanon destijds tegen de corona-demonstranten, dat was dus echt ook op ons gericht.

Palestina vrij!

Zeer kort nadat XR haar dagelijkse A12-blokkades had stopgezet, gebeurde er iets dat de prioriteiten in actieland drastisch veranderde. Op 7 oktober 2023 voerden Palestijnse strijders van Hamas en andere groeperingen een grote uitbraakactie vanuit de Gazastrook uit. 1200 mensen aan Israëlische zijde kwamen om, deels door Palestijns geweld maar voor een flink deel ook doordat Israël gebouwen en voertuigen met daarin Palestijnen maar ook gegijzelde Israëli’s onder vuur nam. Israël greep de uitbraak aan om ene genocidale bombardementscampagne tegen de Palestijnen in Gaza te lanceren, een genocide die nog steeds voortduurt.

Tegen die genocide kwam ogenblikkelijk protest op gang, ook in Nederland. Vanaf oktober 2023 tot en met vandaag is de solidariteit met Palestijnen een van de belangrijkste actiefronten geworden. Grote demonstraties in oktober en december van dat jaar in Amsterdam,Den Haag en Rotterdam. Steeds terugkerende sit-ins bij stations in de maanden daarop. Solidariteitskampen op universiteitsterreinen om de eis dat universiteiten hun banden met Israëlische instituten verbreken. Tal van kleinere acties, plaatselijke demonstraties en dergelijke. En afgelopen mei en juni de grote Rode Lijn-protesten,m met 200.000 mensen op 18 mei en zelfs 150.000 mensen op 15 juni.

Al meteen werden pro-Palestijnse actievoerders verdacht gemaakt als antisemieten. Gaandeweg groeide ook het politiegeweld, met dieptepunten zoals de grove aanvallen met bulldozer en al tegen het encampment op de Universiteit van Amsterdam in lente 2024. Het kon de groei van de protesten, en van de afwijzing van de genocide, in de breedte niet keren. Intussen is de helft van de bevolking er wel van overtuigd, niet alleen dat Israël genocide pleegt maar ook dat Nederland daar maatregelen tegen hoort te nemen.(4) Maar die maatregelen zelf blijven uit. De druk die van protesten en publieke meningsvorming uitgaat, brengt ook politici in en om het kabinet tot kritische maar tot weinig verplichtende uitspraken over wat Israël aanricht.

Maar daden? Mooie vreedzame optochten brengen dit gevestigde bestel duidelijk niet tot de noodzakelijke daden, hoe groot en indrukwekkend – en goed! – die optochten ook zijn. Er is veel meer nodig in de strijd . Wat bijvoorbeeld Palestine Action in Groot-Brittannië doet is prachtig: directe actie tegen Israëlische wapenbedrijven.(5) Maar precies zoiets wordt getroffen door keiharde repressie, met nu al een dreigend verbod voor die o zo waardevolle groep van moedige actievoerders.(6)

Ook in Nederland zien we gelukkig radicaler initiatieven dan bijvoorbeeld die Rode Lijn. Zo is er Geef Tegengas, dat met blokkade-acties in Rotterdam van zich deed spreken, Die groep verbindt klimaat als thema met de genocide in Gaza en kiest met haar blokkades voor een scherpe aanpak richting directe actie. De NRC vond het allemaal belangwekkend genoeg om er een informatieve reportage aan te wijden.(7)

Intussen gaat op andere fronten de strijd door. Nog steeds bezet XR nu en dan de A12, soms ook de A10 en soms nog andere doelwitten. Nog steeds zijn er nu en dan kraakacties. Nog steeds laat de trans- en in bredere zin de queer-gemeenschap van zich horen,m zoals bij het protest in Den Haag tijdens de NAVO-top, dinsdag 24 juni 2024.

Repressie vereist antwoord

Tegenover die protesten neemt – en krijgt – de politie steeds meer ruimte voor haar repressieve aanpak. Politici moedigen dat aan door steeds nadrukkelijker te klagen over ‘misbruik van demonstratierecht’ en om inperking daarvan te vragen. Als klap op de vuurpijl ligt er nu een idee voor een wetsvoorstel om het ‘verheerlijken van terrorisme’ strafbaar te stellen.(8) Met zoiets zou het openlijk ondersteunen van Palestijns verzet maar al te gemakkelijk een excuus kunnen worden voor politie om ons op te pakken, justitie om ons te berechten en het gevangeniswezen om ons op te sluiten.(9)

Het is zaak om al deze repressieve dreigingen erg serieus te nemen, er een antwoord op te vinden en dat antwoord in effectieve acties om te zetten. Dat antwoord kan maar beter niet selectief zijn: repressie als zodanig is verkeerd en gevaarlijk, wie het ook treft. Dat antwoord bevat solidariteit als hoofdbestanddeel. Waar klimaatprotest wordt neergeslagen hebben ook pro-Palestijnse actievoerders daar last van en andersom – en niet alleen omdat het soms letterlijk om dezelfde mensen gaat.

Het noodzakelijke antwoord bevat nog iets: het inzicht dat een wereld die repressie nodig heeft om haar genocides en planetaire destructie ongestoord voort te zetten, een wereld is die hoognodig opgedoekt dient te worden en vervangen door een andere. De strijd tegen politiegeweld en staatsrepressie is maar beter dus een revolutionaire strijd tegen de orde waarin dat geweld en die repressie haar oorsprong en hoofdmotief vinden.

Noten:

(1) Peter Storm, ‘Staatsgeweld tegen straatgeweld – dat waterkanon is ook op jou gericht’, 24 januari 20221, https://peterstormt.nl/2021/01/24/staatsgeweld-tegen-straatgeweld-dat-waterkanon-is-ook-op-jou-gericht/

(2) Meerderheid AT5-panel heeft begrip voor nieuwe generatie krakers: “Leegstand moet niet mogen”’, AT5, 30 april 2022, https://www.at5.nl/artikelen/214943/meerderheid-at5-panel-heeft-begrip-voor-nieuwe-generatie-krakers-leegstand-moet-niet-mogen

(3) Peter Kanne en Maartje van der Koppel, ‘Nipte meerderheid: geen wapens leveren aan Israël’, Ipsos I&O Publiek, 31 mei 2024, https://www.ipsos-publiek.nl/actueel/nipte-meerderheid-geen-wapens-leveren-aan-israel/ In 2024 dus al!

(4) Palestine Action: https://www.palestineaction.org/

(5) Kappen met Kolen: https://www.kappenmetkolen.nl/

(6) Het verbod blijft gelukkig niet onweersproken en onaangevochten. Zie Haroon Siddique, ‘Judge grants Palestine Action urgent hearing to try to stop ban taking effect’, The Guardian, 30 juni 2025, https://www.theguardian.com/world/2025/jun/30/palestine-action-ban-judge-court-hearing

(7) Dorine Booij, ‘Door nieuwe, radicale actiegroepen kan XR zich onderscheiden als “redelijke activisten”’, NRC, 26 juni 2025, https://www.nrc.nl/nieuws/2025/06/26/door-nieuwe-radicalere-actiegroepen-kan-xr-zich-onderscheiden-als-de-redelijke-activisten-a4898504

(8) ‘Ministerraad stemt in met wetsvoorstel om verheerlijken van terrorisme strafbaar te stellen’, Rijksoverheid, 20 juni 2025, https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2025/06/20/ministerraad-stemt-in-met-wetsvoorstel-om-verheerlijken-van-terrorisme-strafbaar-te-stellen

(9) Bo Salomons geeft nuttige uitleg en laat zien hoe gevaarlijk dit wetsvoorstel is. Zie ‘Laat ook je mening horen over het aangekondigde “Verheerlijkingsverbod terrorisme”!´, Doorbraak, 24 juni 2025, https://www.doorbraak.eu/laat-ook-je-mening-horen-over-het-aangekondigde-verheerlijkingsverbod-terrorisme/

Peter Storm