Fuck de feiten, NAVO wil oorlog

Op de NAVO-top in Den Haag is besloten tot wederom een forse verhoging van de militaire uitgaven. De NAVO-regeringsleiders vinden dat we 5 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP) aan militaire zaken moeten uitgeven. Voor Nederland betekent dat ruim 30 miljard euro extra.

6 juli, 2025 6 min leestijd

(Foto Ludo de Brabander, demonstratie tegen NAVO-top in Den Haag 22 juni 2025)

Daar kan je heel wat gaten in de onderwijsbegroting mee vullen en heel wat lonen van zorgpersoneel mee verhogen. Maar ja, die 5 procent was een harde eis van Trump, anders zou hij niet naar Den Haag komen. Wat zou dat ontzettend jammer geweest zijn, zeg.

Uit recent onderzoek onder ruim 23.000 leden van het “Een Vandaag Opiniepanel” blijkt dat ongeveer de helft (52 procent) het goed vindt dat Nederland 5 procent BBP aan militarisme gaat uitgeven. Maar 36 procent, ruim een derde, vindt het te veel. Om te zorgen dat Europese regeringsleiders dit extreme plan toch aan hun achterban kunnen verkopen, bedacht Mark Rutte een truc. Op zijn voorstel wordt de verhoging van de militaire uitgaven opgedeeld in stukjes: 3,5 procent voor ‘echte’ militaire uitgaven en nog 1,5 procent voor ‘militair gerelateerde’ uitgaven. Het blijft natuurlijk 5 procent en 30 miljard euro extra. Ook al beweert defensieminister Brekelmans dat we ‘onze bruggen toch al wilden versterken’. Bruggen versterken, zodat er tanks overheen kunnen rijden, is wat anders dan normaal infrastructureel onderhoud.

Amerikaanse wapenindustrie

Maar laat duidelijk zijn: die 5 procent is geen wet. Het is een beleidsafspraak tussen regeringsleiders, maar die heeft geen juridische status. Het is ook geen verplicht lidmaatschapsgeld voor de NAVO. Nederlandse kiezers zouden in oktober kunnen besluiten dit niet te willen. Hoewel er maar zeer weinig politieke partijen zijn die niet tekenen bij het kruisje wanneer de krijgsmacht een rekening indient.

Europa laat zich door Trump allerlei militaire uitgaven door de strot duwen. Dat is goed voor de Amerikaanse economie. Het verhoogt de inkomsten van de Amerikaanse wapenindustrie – 60 procent van alle Europese wapenuitgaven komt terecht bij de Amerikaanse wapenindustrie. Bovendien verzwakt het de Europese concurrentie: het beschadigt de Europese economie als er zoveel geld aan militaire zaken wordt uitgegeven. Het beschadigt ook de Europese relaties met China als we militair escaleren. Allemaal gunstig voor de Verenigde Staten.
Daarnaast pakt ook de voortzetting van de oorlog in Oekraïne voor delen van de Amerikaanse economie niet ongunstig uit. Een groot deel van de gestegen militaire uitgaven in Europa komt voor rekening van wapenzendingen naar Oekraïne, gedeeltelijk ook weer aangekocht in de Verenigde Staten. En dan heb je de verschuiving op de energiemarkt. Nu Europa om politieke redenen van het Russisch gas af wil – Rusland betaalt zijn oorlog voor een groot deel uit zijn fossiele brandstof-export – worden in Europa grote LNG terminals (vloeibaar gas) gebouwd voor de import van Amerikaans (en Azerbeidzjaans) vloeibaar gas. Europa had uiteraard ook de kans te baat kunnen nemen en het fossiele brandstofgebruik fors af te bouwen, maar dat is helaas niet gebeurd. Intussen verkoopt Rusland zijn gas gewoon aan onder meer India.

Rusland als perfecte boeman

Beslissingen rond militaire uitgaven worden zo snel mogelijk door de politieke molen gejast. Want volgens het militair-industrieel complex, staan de Russen op de stoep; Rutte heeft het in zijn persconferentie nogmaals benadrukt. In Brussel passeerde Ursula von der Leyen (voorzitter Europese Commissie) het Europees Parlement bij de invoering van een leningbudget van 150 miljard euro. En dat met een beroep op noodmaatregelen vanwege existentiële geopolitieke uitdagingen. Fuck democratie, want we moeten de democratie redden.

Het blijft intussen een raadsel hoe het Russische leger in staat zou moeten zijn om Europa te veroveren. Het liep in 2022 al na twee dagen totaal vast in zijn maandenlang voorbereide opmars naar Kiev. En tijdens de aanvallen op Teheran afgelopen weken had Israël binnen twee dagen militair luchtoverwicht op Iran, maar Rusland heeft na meer dan drie jaar oorlog nog steeds geen luchtoverwicht boven Oekraïne.
Rusland is op geen stukken na sterk genoeg om Europa te veroveren. Het kan wel nare destabiliserende acties uitvoeren in de Baltische staten, maar daar helpen tanks en gevechtsvliegtuigen niet tegen. Dat weten onze militairen, regeringsleiders en zelfbenoemde ‘militair deskundigen’ heel goed. Maar fuck de feiten, het gaat om geld en macht en Rusland is een perfecte boeman om mensen bang te maken en de militaire uitgaven op te jagen.
De aandelen van de zeven grootste Europese wapenbedrijven zijn de eerste twee maanden van dit jaar met 46 procent waarde toegenomen. De militaire uitgaven in Europa blijven maar stijgen. De Nederlandse defensiebegroting is de afgelopen tien jaar bijna verdrievoudigd: van 7,8 miljard in 2015 tot 22,4 miljard euro in 2025. Vooral de uitgaven aan bewapening stijgen; het aandeel personeelskosten neemt naar verhouding steeds meer af.

Een politieke keuze

Er is nog een ander argument om meer geld in bewapening te steken en dat is het economisch argument. Zoals bijvoorbeeld aanbevolen in het rapport voor de Europese Unie van Mario Draghi (2011-2029. voorzitter van de Europese Centrale Bank): Europa moet investeren in zijn wapenindustrie en zijn militair onderzoek, want dat is goed voor de Europese concurrentiepositie en kennisbasis.
Greenpeace gaf recent een rapport uit van een groep economen onder leiding van een hoogleraar van de gerenommeerde universiteit Scuola Normale Superiore in Florence. In dat rapport wordt gekeken naar het economisch effect van investeren in militaire productie, vergeleken met investeren in milieumaatregelen, in onderwijs of in gezondheidszorg. Het onderzoek betreft drie landen: Duitsland, Italië en Spanje, en maakt gebruik van gegevens van onder meer de OESO en de NAVO. In alle drie de landen blijken investeringen in milieubeleid en gezondheidszorg meer op te leveren voor de groei van vraag en werkgelegenheid dan investeringen in militaire productie. Maar fuck economisch onderzoek: de EU gaat zijn militaire industrie financieren.

Het is een politieke keus om te investeren in militaire productie en onderzoek. Het is geen keus om economische redenen of om de veiligheid van Europese burgers te beschermen. Als het gaat om veiligheid kunnen we immers beter in milieubeleid investeren, want de klimaatcrisis dendert door en gaat ons miljarden kosten. De eenzijdig militaire investeringen zullen leiden tot scheefgroei in de economie. Werkers worden weg getrokken uit andere sectoren, met name bij metaal en elektrotechniek, waar nu al mensen tekort zijn. Door militair onderzoek op alle mogelijke manieren financieel te bevoordelen, wordt schade aangericht aan andere onderzoeksgebieden. En uiteindelijk zitten we met al die wapens en militaire productie, en wat moet we er mee? Wie vrede wil, bereidt zich voor op oorlog, zeiden de Romeinen al. Dat was dan ook geen toonbeeld van een vreedzame cultuur. Maar fuck de lessen uit de geschiedenis, we hollen als lemmingen richting oorlog.

(1) 25 juni 2025 – stopwapenhandel.org