Discriminatie op de werkvloer is nog lang geen verleden tijd

Een werker werd vanwege zijn handicap abrupt en onterecht ontslagen door de personeelschef van een grote hotelketen.

J. was op zoek naar een baan in een hotel. Hij solliciteerde via een wervingsbureau voor de horeca en kreeg een baan als afwasser in de keuken van een hotel van een grote keten aangeboden. Hij kreeg het contract van het bureau, tekende het, nam ontslag bij zijn huidige baan en verhuisde uit de woning waar hij woonde. Toen hij uiteindelijk een ontmoeting had met de personeelschef van het hotel – wat de laatste formele stap zou zijn om de nieuwe baan te krijgen – kreeg hij te horen dat ze hem de baan niet meer konden aanbieden.

De reden die hem werd gegeven was dat het te wijten was aan “zijn huidige situatie”, met andere woorden: zijn handicap. Onze collega heeft zijn handicap nooit verborgen gehouden voor de recruiter, maar plotseling werd die handicap een probleem en vertelden ze hem dat op het moment dat hij al zijn baan had opgezegd, naar zijn nieuwe werkplek was gereisd en verwachtte te verhuizen naar de accommodatie die voor hem zou worden verzorgd.

Door deze discriminerende behandeling woont hij nu in een opvangcentrum voor daklozen en heeft hij geen geld om in zijn levensonderhoud te voorzien.

Kan je jezelf kort even voorstellen?

Ik ben J., ik ben 46 jaar oud en ik ben in 2021 vanuit Portugal hierheen gekomen, op zoek naar een nieuwe start. Ik ben geboren met een handicap aan mijn rechterkant, mijn hand en been. Ik heb altijd gewerkt en een onafhankelijk leven geleid, dus mijn handicap is een deel van mij en heeft me nooit belemmerd om mijn doelen te bereiken.

Ik ben altijd iemand geweest die nooit heeft opgegeven tegen discriminatie, en ik had nooit verwacht dat dit mij hier in Nederland in 2025 zou overkomen… Dus hier ben ik dan, in Nederland, waar ik heb gewerkt in de productie als operator, in magazijnen en in restaurants.

Kan je je interacties met dit wervingsbureau voor de horeca beschrijven?

Mijn interactie met dat bureau verliep normaal. Ik solliciteerde naar een baan, waarbij ik een introductie over mezelf schreef en uitlegde waarom ik op de vacature solliciteerde. Daarna volgde de normale procedure: eerst een gesprek met de recruiter, waar ik werd goedgekeurd, en daarna een videogesprek met de personeelschef van het hotel. Beide waren okay.

Hoe heeft het gedrag van die personeelschef je beïnvloed?

Voor mij was het ergste de koude en laffe houding van deze persoon, de personeelschef, die verantwoordelijk is voor het aansturen van de werkers. Ik kan me alleen maar voorstellen hoe de rest van het personeel wordt behandeld.

Heb je zo’n soort behandeling eerder meegemaakt?

Discriminatie heeft altijd deel uitgemaakt van mijn leven, maar ik heb altijd geweten hoe ik ermee om moest gaan. Maar op dit niveau was het misschien wel de eerste keer dat ik ermee te maken kreeg, een laffe en oneerlijke houding die mijn levensdoelen in een oogwenk verpestte.

Waarom besloot je om samen te werken met andere werkers en het heft in eigen handen te nemen?

Nadat dit was gebeurd, deed ik er een maand niets mee. Maar toen maakte ik daar een einde aan en zei ik tegen mezelf dat ik niets verkeerd had gedaan en dat de schuld voor dit alles bij deze persoon lag.

Ik kom uit een familie van politieke gevangenen en anti-fascisten, dus voor mij is het vanzelfsprekend om steun te zoeken bij mensen uit mijn klasse. In mijn land was ik altijd actief in het collectieve verzet tegen onderdrukking, en na een gesprek met een vriend gaf hij me het contact van Horeca United, omdat hij me kent en weet dat ik niet zo kon blijven hangen zonder te reageren en de situatie aan te klagen.

Voor mij is de enige manier om dit soort onderdrukking te bestrijden een georganiseerde en collectieve strijd. Dus hier zijn we dan…

Welke maatregelen neemt dit recruitmentbureau voor de horeca om zijn werkers te beschermen tegen discriminatie, intimidatie, enzovoorts? Zijn er in jouw geval maatregelen genomen?

Dat kan ik niets over zeggen. Ze gaven me alleen geld voor de trein en vroegen me of ik een treinkaartje richting huis wilde. Daarna alleen maar stilte…

Je kreeg accommodatie aangeboden als onderdeel van je contract? Hoe heeft de contractbreuk je woonsituatie beïnvloed?

Ja, het was een baanaanbieding met accommodatie, en door deze situatie werd ik dakloos en kwam ik terecht in een opvangcentrum. Zonder werk, waardoor mijn hele leven op zijn kop kwam te staan. Maar gelukkig vond ik hulp in Eindhoven, bij een geweldige groep mensen van het opvangcentrum van Leger des Heils (een proefproject om dakloze EU-migranten te ondersteunen).

Heb je eerder banen gehad met dezelfde of vergelijkbare functies, en zijn er ooit opmerkingen gemaakt over de kwaliteit van je werk in die banen? Heb je je ooit gediscrimineerd gevoeld vanwege je handicap?

Ik had mijn eigen restaurant in Portugal, waar ik kok en manager was, en ik deed dat helemaal alleen, met mijn handicap, en ik heb nooit enig probleem gehad bij het uitvoeren van mijn werk. Alleen de economische situatie in mijn land en in het algemeen heeft me tegengehouden.

Ik heb altijd uiteenlopende banen gehad en heb het altijd gered, en ik ben nooit ergens vertrokken met klachten.

Hoe denk je dat dit soort situaties kunnen worden voorkomen?

Ik denk dat dit soort situaties kunnen worden voorkomen door een grote mentaliteitsverandering bij overheden en de samenleving, door een einde te maken aan het stigma dat mensen met een handicap geen deel uitmaken van de actieve samenleving.

Er is dus nog een lange weg te gaan, maar uit mijn ervaring blijkt dat niemand ooit moet stoppen met het aan de kaak stellen en melden van elke vorm van discriminatie. Want stilzwijgen is onze ergste vijand.

Wat zou het verwachte resultaat van deze campagne zijn? Hoe zou je kunnen nagaan of die succesvol is of niet? Wat betekent gerechtigheid voor jou in deze situatie?

Ik ben hier niet voor de show!

Ik doe dit om de rechten van werkers te verdedigen, en als we met deze campagne uiteindelijk ook maar één werker kunnen beschermen tegen dit soort misdrijven en intimidatie, dan is dat voor mij al een overwinning.

Hoe kunnen de lezers van dit artikel je steunen?

Ik denk dat we de steun niet op mij moeten richten, maar op het versterken van Horeca United, door dit soort situaties te melden, ook al zijn sommige dingen eng. Voor mij moet de strijd collectief zijn, want alleen samen kunnen we veranderingen teweegbrengen en strijden winnen, ook al zijn ze klein.

Dus collega’s, sluit je aan bij en versterk de organisaties die opkomen voor je rechten, want hoe meer we verenigd en georganiseerd zijn, hoe meer macht we hebben!

Verwacht geen hulp van organisaties die niet door werkers voor werkers zijn opgericht, want we kunnen alleen op onszelf rekenen, de werkers en de onderdrukten.

“Je kunt de stem van de stemlozen nooit het zwijgen opleggen”
– Rage Against the Machine

Horeca United

(Dit artikel verscheen eerder op hun website onder de titel “New Campaign: In 2025, Discrimination at Work Is Still Happening!”)