Poolse horeca-medewerker Jan eist samen met Horeca United zijn volledige niet-uitbetaalde loon op

Horeca United heeft een nieuwe campagne, en plaatste daar op 11 april een Engelstalig artikel over op hun website. Wij hebben het hieronder vertaald in het Nederlands.

Na twee weken in een bekend franchiserestaurant in Hulst te hebben gewerkt, eindigde Jan zonder contract en zonder loon. De voormalige ‘werkgever’ heeft hem volledig in de steek gelaten, door telefoontjes, e-mails en berichten te negeren. En het mooiste is? Deze “aspirant-ondernemer” is op vakantie in Dubai, terwijl Jan worstelt om boodschappen en huur te betalen! Kennelijk is selfies nemen terwijl je op kamelen rijdt belangrijker…

Jan besloot terug te vechten en nam contact op met Horeca United om steun te krijgen bij het starten van zijn eigen campagne tegen zijn ex-‘werkgever’. Sindsdien hebben we vele keren geprobeerd om contact op te nemen en te bespreken hoe Jan zijn langverwachte compensatie kan krijgen, maar de ‘werkgever’ negeert nog steeds zijn eisen. Het is nu tijd om te escaleren en de volgende stappen in deze campagne te zetten.

Het is schokkend hoe gebruikelijk het is in deze sector dat bazen pas contracten opsturen lang nadat werkers begonnen zijn met regulier werk, of helemaal niet. Dit draagt nog verder bij aan de onzekere situatie van werkers en maakt het nog moeilijker voor ons om onze bazen te houden aan de keiharde normen die de wet vereist. Horecabazen kunnen ons nu al legaal belazeren met nul-uren contracten die hen alle macht geven om ons werk te weigeren als we niet meegaan in hun gelul…

Geen bedrag aan onbetaald loon is te klein om voor te vechten, geen onrecht is te klein om tegen op te staan en te vechten, en Jan’s baas zal merken hoe het eruit ziet als arbeiders samenkomen om de kracht van onze solidariteit te laten zien.

We hebben Jan geïnterviewd over zijn zaak en hij deelt zijn verhaal in zijn eigen woorden. Lees het en neem contact met ons op om deze campagne te steunen!

Kun je jezelf kort even voorstellen?

“Mijn naam is Jan en ik kom uit Polen. De afgelopen twee jaar was het in Polen erg moeilijk voor mij om een fatsoenlijke baan te vinden waar ik me gerespecteerd en eerlijk betaald voelde. Ik ben naar Nederland gekomen om mezelf uit deze financieel moeilijke situatie te redden en een baan te vinden.

Mijn verhaal is niet erg origineel of ongewoon – de arbeidsmarkt in Polen is erg moeilijk. Veel mensen zoeken naar mogelijkheden in rijkere EU-landen, waar je met het loon voor zogenaamd ongeschoold werk genoeg verdiend om van rond te komen en een relatief comfortabel leven kunt leiden. Dat is in Polen niet mogelijk.”

Hoe lang heb je voor dit bedrijf gewerkt?

“Twee weken.”

Hoe was de sfeer op het werk tijdens de diensten die je draaide? (Hoe was de relatie tussen werkers en bazen?)

“De sfeer tijdens de diensten was in het begin okay. De eigenaar leek aardig, en de andere persoon met wie ik werkte leek een goede relatie te hebben met de baas, en zij was ook aardig tegen mij.

Wat echter al snel een grote rode vlag voor me werd, was dat de communicatie met de baas buiten werktijd (wanneer we natuurlijk rechtstreeks konden communiceren) erg moeilijk was. Ze reageerde niet op mijn sms-jes of telefoontjes (of ze antwoordde, of belde, pas na twee of drie dagen terug) en het contract waar ik om vroeg, en waarvan beloofd was dat ik het zou krijgen, bleef een belofte. Ik heb het nooit gekregen.

Er ontstonden nog meer problemen tijdens de tweede week, toen de mede-eigenaar de levering zou doen, maar te laat was en ons vroeg om die levering voor hem te doen (we waren maar met z’n tweeën). Wat voor mij ook stressvol werd, was dat er altijd wel iets ontbrak in onze voorraden (het was niet onze taak om voor de voorraden te zorgen) en de collega op het werk werd heel vaak gedwongen om naar de supermarkt te rennen om te kopen wat er die dag ontbrak.”

Hoe verliep de communicatie over het plannen van diensten?

De communicatie verliep moeizaam omdat mijn ex-baas me dagenlang niet terugbelde of antwoordde.

Hoe verliep de communicatie over de betaling? (Wanneer realiseerde je je dat ze je niet gingen betalen?)

“Toen ik daar werkte, kreeg ik te horen dat we op de tiende van elke maand betaald zouden worden. Nadat we hadden afgesproken dat ik er niet meer zou werken, werd me beloofd (toen ze me uiteindelijk terugbelde na vele pogingen om haar te bereiken via sms-jes en telefoontjes) dat ik betaald zou worden – dat was op 12 maart.

Ik heb héél véél pogingen gedaan om contact met haar op te nemen (zowel via sms-jes als door haar te bellen). Vanwege de werktijden op de twee plekken waar ik nu werk, kon ik ook niet even langs gaan (en ik wist ook niet zeker of ze er zou zijn) en eerlijk gezegd voelde ik me, zelfs als ik erheen had kunnen gaan, te emotioneel, boos en gestrest om haar of haar man alleen onder ogen te komen. Ze heeft me feitelijk genegeerd en na meer dan een week proberen contact met haar te krijgen, werd het duidelijk dat ze niet van plan is om me te betalen.”

Hoe heeft de onzekerheid over werk en betaling je (persoonlijke) leven beïnvloed?

Ik voelde me op zijn zachtst gezegd niet gerespecteerd. Het was zeker niet de eerste keer dat dit soort situatie me overkwam. Het gebeurde zelfs op een andere plek waar ik werkte toen ik hier naar Nederland kwam. En ik moest ook toen veel pogingen doen om contact te krijgen met die ex-‘werkgever’, en kreeg toen uiteindelijk een woedende reactie alleen omdat ik de juridische stappen benoemde die ik overwoog te nemen. Gelukkig werkte het in dat geval, en kreeg ik het geld. In het huidige geval werkte deze methode niet.

Ik ben veertig en heb helaas te veel van dit soort verhalen te vertellen. Het voelt zo vernederend om zo behandeld te worden. Het feit dat je eigenlijk zo vaak om het contract moet vragen. Vragen om op tijd betaald te worden. Het gebeurde in bijna elke baan die ik had, en ik heb het niet alleen over horecaklussen. Het is bijna een standaardpraktijk in de behandeling van werkers.

Natuurlijk komt deze vernederende behandeling van werkers veel vaker voor bij horecawerk. Ik heb het gevoel dat slechte behandeling van werkers in het algemeen een enorm probleem is en dat het veel te vaak wordt genormaliseerd op de melodie van de zwoegcultuur. Het is zo deprimerend dat vreselijke ‘werkgevers’ vaak worden goedgepraat, zelfs door de werkers zelf. Ik denk dat het bewijst hoe gehersenspoeld onze maatschappij is en in welke mate zoveel mensen de kapitalistische zwoegcultuur hebben geïnternaliseerd.”

Hoe voelt het om samen te werken met andere werkers en de kwestie in eigen hand te nemen?

“Het voelt geweldig om steun te krijgen van werkers die besluiten om actie te ondernemen. Ik voel me geraakt door de hoeveelheid hulp en betrokkenheid door de leden van Horeca United. Ik denk dat het een soort zilveren randje is in deze schrijnende situatie – het is prachtig om zo’n geweldige steun te krijgen, om echte solidariteit en begrip te voelen van mensen die helaas vergelijkbare situaties moesten meemaken. Zoals ik al zei, voelde ik me te overweldigd door emoties om dit probleem alleen aan te pakken, maar nu ik de hulp heb van andere werkers, heb ik er alle vertrouwen in dat we er samen in zullen slagen om genoeg druk uit te oefenen om te krijgen wat we willen – het zou niet mogelijk zijn als ik dit “vangnet” niet had van mensen die me steunen en die veel ervaring en expertise hebben in het omgaan met dit soort misbruik en misstanden.”

Wat zou je zeggen tegen andere mensen die geconfronteerd worden met werk- en betalingsonzekerheid door de uitbuitende praktijken van bazen?

“Ik zou zeggen dat ze altijd van het ergste uit moeten gaan als ze met ‘werkgevers’ te maken hebben – dat klinkt somber, maar helaas is het de enige verstandige aanpak. Maak screenshots van sms-jes (neem in deze sms-jes ook informatie op over de uren die je gewerkt hebt – probeer zoveel mogelijk via sms-jes te communiceren, want dat is makkelijker te documenteren), neem telefoongesprekken met je ‘werkgever’ op, maak foto’s van jezelf op de werkplek terwijl je het werk doet – kortom verzamel bewijs dat laat zien dat je op een bepaalde plek gewerkt hebt. Sta er ook op dat je een contract krijgt (dat heb ik gedaan en ik heb er nog steeds geen gekregen, maar je moet het altijd blijven proberen). ‘Werkgevers’ maken misbruik van het feit dat veel mensen die werk zoeken zich in een wanhopige situatie bevinden en toch gaan werken, zelfs zonder contract – het is verschrikkelijk, maar we moeten ze onder druk zetten (ik weet dat ik het de volgende keer volhardender zal doen).

Het belangrijkste is echter dat je steun zoekt bij groepen zoals Horeca United. Je hoeft geen lidmaatschapsgeld te betalen. Wat je krijgt is een geweldige hulp van mensen die jouw problemen heel goed begrijpen. Dus je zult je veiliger voelen, en je zult het gevoel hebben dat je samen veel meer macht hebt, en je zult in staat zijn om andere mensen te helpen die zich in een vergelijkbare positie bevinden. Werkers die verenigd zijn zullen nooit verslagen worden.”

Hoe kunnen de lezers van dit artikel je steunen?

“Ik krijg al veel hulp van Horeca United. Ik denk dat we er allemaal baat bij zullen hebben als we van dit verhaal kunnen leren. Voor mij is de belangrijkste les dat je meteen nadat zoiets gebeurt steun moet zoeken bij een arbeidersvakbond.

Het is niet direct ondersteunend voor mij, maar ik denk dat het op de lange termijn voor iedereen gunstig zal zijn – we zouden allemaal over dergelijke misstanden moeten praten met onze collega’s op het werk en onze vrienden. Ik heb sterk het gevoel dat werkende mensen, vooral degenen die onterecht ‘ongeschoolde arbeiders’ worden genoemd (en die hypocriet ‘essentiële arbeiders’ werden genoemd tijdens het hoogtepunt van de pandemie van het coronavirus, en toen schakelde iedereen plotseling weer over op dit onzinbegrip van ‘ongeschoolde arbeid’), en die zo vaak worden behandeld als machines en niet als mensen, allemaal veel, veel mondiger, of indien nodig luider, moeten worden en hun bezwaren kenbaar moeten maken wanneer ze worden geconfronteerd met enige vorm van misbruik of misstanden op het werk.

Als we onze woede onderdrukken en er geen collectieve inspanning van maken om deze onmenselijke behandeling tegen te gaan, maken we het probleem alleen maar gewoner en normaler, en blijven we van binnen koken van woede of erger nog – maken we het tot norm om deze woede naar binnen te richten en te denken dat we zo’n afschuwelijke behandeling verdienen. Dit mogen we niet laten gebeuren.”

Update:

De ‘werkgever’ heeft eindelijk besloten om zich niet langer te verstoppen en in te gaan op de eisen van de werker. Ze geven toe dat ze het loon verschuldigd zijn, maar beweren nu dat ze niet het volledige bedrag zullen betalen vanwege een aantal vergezochte lulkoek-redenen. Voor ons is het nog steeds loondiefstal, zelfs als er een korting op zit… We zijn blij dat deze campagne nu de volgende stappen bereikt. Hou onze website en socials in de gaten voor meer updates, of nog beter: kom naar een van onze bijeenkomsten!

Horeca United