Marx heeft nog steeds gelijk

Naar de inhoud springen

Daarbij was er volgens Eagleton geen grotere bewonderaar van het kapitalisme dan Marx. Het kapitalisme bracht vrijheden, emancipeerde mensen, zorgde voor grotere sociale mobiliteit en bracht een surplus aan beschikbaarheid van grondstoffen, allemaal ingrediënten om de stap naar het communisme te maken. Dit is alleen wel een interpretatie waar het nodige op af te dingen valt. Verschillende (neo)marxisten hebben er bijvoorbeeld op gewezen dat de focus op zo’n surplus helemaal niet zo’n belangrijke opstap voor het communisme hoeft te betekenen. Zo bestaan er genoeg antropologische en historische voorbeelden van samenlevingsverbanden die veel weg hebben van een communistisch ideaal zonder dat zij een surplus hadden. Anderen wijzen erop dat een focus op surplus kan leiden tot verstarring en autoritarisme; zo offert Noord-Korea mensenrechten op voor een surplusdenken en stellen Chinese autoriteiten pas de stap naar communisme te kunnen maken als er voldoende surplus is om alle inwoners van bepaalde basisbehoeften te kunnen voorzien. Afgezien van de discussie of surplus wel zo’n grote rol kan vervullen bestaan er ook sterke twijfels of Marx’ werk gelezen kan worden als een liefdesbrief voor het kapitalisme en de culturele traditie.

Quintus Masius in Marx heeft nog steeds gelijk | Recensie Terry Eagleton (Isvw.nl)

Berichtnavigatie