InterRebellium 01. De Estallido Social in Chili

De eerste van een meerdelige documentaireserie, InterRebellium 01. The Estallido Social is een verhaal verteld door de ogen van anarchistische en antikoloniale deelnemers aan de opstand van 2019 in de gebieden die bezet zijn door de Chileense staat.

29 april, 2025 3 min leestijd

NB: De documentaire heeft Engelse, Spaanse en Portugese ondertitels. Aan een Franse ondertiteling wordt gewerkt

De Estallido Social (of Sociale Explosie) was een volksopstand in de door de Chileense staat bezette gebieden, die op 18 oktober 2019 werd uitgelokt door een verhoging van de prijzen van kaartjes voor het openbaar vervoer met 30 pesos. Wat begon met een door studenten geleide campagne van ontduiking van devervoerstarieven, groeide al snel uit tot een landelijke opstand die de samenleving op haar grondvesten deed schudden.

Deze opstand kwam voort uit de lange geschiedenis van opstand in het zogenaamde Chili. Helaas, zoals deelnemer Yza ons eraan herinnert, zijn lange geschiedenissen van opstand vaak het gevolg van lange geschiedenissen van onderdrukking. Repressie in deze gebieden gaat terug tot voor de vorming van de Chileense staat, tot de Spaanse invasie en verovering. Maar het moderne tijdperk begint met de staatsgreep van 1973 waarbij Augusto Pinochet als dictator werd geïnstalleerd. Jaren van neoliberale hervormingen zorgden voor een gedesillusioneerde en ongeorganiseerde arbeidersklasse.

InterRebellium vindt de wortels van de opstand van 2019 in de studentenbewegingen van de jaren 2000 en de feministische bewegingen van midden 2010, maar ook in het verzet van de inheemse bevolking in de geschiedenis van de koloniale overheersing. De beweging nam ook lessen en tactieken over van opstanden die gelijktijdig plaatsvonden in Hong Kong en Ecuador.

Maandenlang leverden duizenden mensen veldslagen op straat met de politie en het leger, organiseerden netwerken ter ondersteuning van de militanten in de frontlinie, richtten horizontaal georganiseerde buurtbijeenkomsten op, namen deel aan algemene stakingen en pleegden brandstichtingen en sabotages tegen symbolen van de macht en multinationals.

De Estallido werd uiteindelijk bedwongen door een combinatie van brute repressie door de staat, beloften van hervormingen en een nieuwe grondwet, en een esthetische facelift van de oude machtssymbolen met de verkiezing van de jonge Gabriel Boric van nieuw-links. Toen de rellen afnamen en veel mensen bereid waren om binnen de kanalen van de staatsbureaucratie te werken, waren Boric en nieuw-links vrij om coalities te vormen met dezelfde krachten die voor de Estallido aan de macht waren, waardoor veel van de ergste plegers van de staatsrepressie in hun rol konden blijven. Een handvol politieke gevangenen van de Estallido zit tot op de dag van vandaag nog steeds achter de tralies (april 2025)

InterRebellium gaat over de wereldwijde golf van opstanden van 2018-2020. De titel komt uit het Latijn voor “tussen-opstanden”. We geloven dat het belangrijk is om deze tijd tussen de golven te gebruiken om onze ervaringen op wereldwijde schaal te vertellen, om de jongste te bestuderen zodat we beter voorbereid zijn op de volgende.