Guido van Leemput: “Bescherm de welvaartsstaat tegen de oorlogsstaat!”

Gisteren demonstreerden zo’n 150 mensen tegen de NAVO, de “herbewapening” en de oefening Ramstein Flag. De strijdbare tocht voerde door de binnenstad en vervolgens naar de militaire vliegbasis waar de oefening momenteel plaatsvindt. Het was druk in de stad en opvallend veel mensen betuigden hun instemming. We deelden honderden flyers uit. Iemand die zich spontaan aansloot bij het protest zei dat ze wel kon huilen, zo mooi vond ze dit tegengeluid. “We wonen er vlakbij, het is zo vreselijk!” De politie hield zich meest op afstand, maar was wel in grote getale in de stad aanwezig, en zeker bij de vliegbasis, met onder andere een waterkanon. Een tweetal agenten vond het nodig om de enige aanwezige zwarte activist om zijn paspoort te vragen. Dat had niets met diens huidskleur te maken, verzekerden ze ons, maar was omdat hij een mondkapje droeg en foto’s maakte. Dat deden veel witte deelnemers ook, zonder zich te hoeven identificeren. De actie begon en eindigde met een aantal speeches. Hier die van Guido van Leemput van De Nieuwe Vredesbeweging.

Mij is gevraagd te vertellen over de nieuwe wapenwedloop waarin Nederland op dit moment wordt meegezogen. Dat zal ik doen, maar ik moet er bij vertellen dat het om veel meer gaat dan een wapenwedloop. Het gaat om oorlogsvoorbereiding en om een ernstige militarisering van de maatschappij. Militarisering is de steeds grotere ruimte die Defensie inneemt in de maatschappij. In Fryslân, de Waddenzee, de Nederlandse politiek, Europa en feitelijk de hele wereld.

Alles over het protest tegen de NAVO-oefening Ramstein Flag
– Aankondiging
– Waarom we protesteren tegen de NAVO, de “herbewapening” en de oefening Ramstein Flag
– Guido van Leemput: “Bescherm de welvaartsstaat tegen de oorlogsstaat!”

Aanleiding

De directe aanleiding van deze ellende is de oorlog in Oekraïne. Die oorlog duurt vandaag 1.136 bloedige dagen. Dat zijn ruim 37 maanden. Drie jaar geleden, kort na de Russische invasie, zijn we in Amsterdam gestart met een nieuw vredesinitiatief, Stop de Oorlog Amsterdam, dat eerst wekelijks en nu maandelijks op straat komt.

Escalatiedynamiek

Het was onze analyse dat de dynamiek van de oorlog bepaald werd door escalatie die zich steeds verder zou ontwikkelen en steeds meer landen, middelen, bevolkingen zal meesleuren. Ook vandaag werkt die escalatiedynamiek nog steeds. Om die dynamiek te doorbreken stelden we vijf eisen. Dat waren: 1. stop de oorlog, 2. Rusland trek de troepen terug, 3. een kernwapenvrij Europa, 4. geen wapenwedloop en 5. diplomatie nu.

Diplomatie

Onze roep om diplomatie is inmiddels door de nieuwe Amerikaanse regering nagekomen, maar de situatie van die onderhandelingen is onduidelijk en de escalatie neemt niet af. Integendeel.

Een paar dingen nu vallen op.

1. Oekraïne kan de oorlog niet meer winnen, dat is een vaststelling. Oekraïne zoekt naar “iets” dat een overwinning kan heten, bijvoorbeeld een “veiligheidsgarantie” van westerse landen. Dat krijgt het niet. De secretaris-generaal van de NAVO, Rutte, heeft twee weken geleden gemeld dat een NAVO-lidmaatschap er niet in zit. Daarmee is het beleid dat in 2008 is ingezet, volledig mislukt. Volledig mislukt. We weten allang dat oorlog geen winnaars kent, maar denk hier even over na, alsjeblieft, vanavond.
2. De huidige Amerikaanse regering heeft gebroken met het beleid van de vorige. De nieuwe regering wil dat er eind aan de oorlog komt, maar wil zelf vooral profiteren van de situatie. Het wil greep op de Oekraïense bodemschatten. Een deel is bezet, gestolen land door Rusland, en de rest moet aan de VS worden overhandigd.
3. Er moet serieus onderhandeld worden over het einde van de oorlog. Er wordt ook onderhandeld maar of dat tot een serieuze blijvende oplossing leidt, is de vraag. De onderhandelingen moeten de vrede in heel Europa tot inzet krijgen. Zover is het echter niet.

De positie van de EU

De landen van de EU zijn geschokt door Trumps roofpolitiek. Nu komt de EU erachter dat ze geen moment heeft nagedacht over een toekomst mét een roofzuchtige VS én ook met een roofzuchtig Rusland op de stoep van de EU. Drie jaar lang oorlog, de dreigende verkiezing van Trump het afgelopen jaar, en geen idee.

De EU noch Nederland heeft iets ondernomen. In drie jaar tijd is geen enkele moeite gedaan om onderhandelingen te starten. Helemaal niets ter overdenking van de huidige ontwikkelingen. Niets om de oorlog te stoppen. Oekraïne moest winnen, en moet nu nog toegeven dat dat niet lukt.

Nu heeft de Europese commissie een bewapeningsplan gestart. Dat heette in het begin nog ReArm EU. Het is inmiddels omgedoopt in Readiness 2030. Gereedheid of paraatheid in vijf jaar. Dat plan, totale waarde van 800 miljard euro, is een groot bewapenings- en militariseringsplan. De achtergrond van dit programma is het voorkomen van de scheuring in de NAVO. Het bewapeningsplan van de EU is vooral een toegeving aan Trump.

In totaal moeten de NAVO-landen ieder zo’n 3,5 procent aan defensie gaan besteden. Met dit plannetje gaan de NAVO-landen op 24 en 25 juni naar Den Haag. Daar wil Rutte Trump overhalen en hopen dat ie niet kwaad wordt, en dat ie het doet voor deze miljardenbijdrage in de Amerikaanse wapenindustrie.

Wat betekent dat voor Nederland? Dat betekent dat Nederland van 22 miljard euro die nu op de begroting staan voor 2025 (dat is zo’n 2 procent van het Bruto Binnenlands Product) naar 3,5 procent van het BBP moet laten stijgen. Dat komt neer op zo’n 15 miljard euro per jaar er bij.

In plaats van te concurreren met de VS over het beste onderhandelingsplan om de oorlog te stoppen, gaat de EU op haar knieën liggen en biedt de Amerikaanse wapenindustrie honderden miljarden.

Een nieuwe oorlog oefenen

Het meest opvallend zijn de paniek, de oorlogskoorts en de propaganda voor bewapening in de EU. De escalatie drijft de oorlogskoorts verder op. Het duidelijkste voorbeeld daarvan beleven we deze week hier in Leeuwarden dat de hoofdbasis is van de grote oefening Ramstein Flag. De leiding van de oefening neemt de ervaringen van de oorlog in Oekraïne op in de oefenstof. Dat betekent dat we vandaag bij de poort staan van de vliegbasis Leeuwarden vanwaar op dit moment de volgende oorlog met Rusland wordt geoefend. De hele bevolking wordt meegesleept in deze koorts en deze wapenwedloop. We horen het oorlogsgerommel, we zien de misleidende berichten en we moeten mee in de koorts van de generaals.

Militarisering van de hele maatschappij

Had u net gedacht dat het stoppen van klimaatverandering hoofdzaak van beleid was? Vergeet het! Alles is nu gericht op oorlogsvoorbereiding.

Nog een voorbeeld. Het bedrijfsleven zal worden ingeschakeld om parttime soldaten ter beschikking te stellen voor het groeiende leger. Ook kinderen worden klaargestoomd voor de oorlog. Had de dertienjarige van 2025 gedacht over vijf jaar te kunnen gaan studeren. Dan in 2030, is de dertienjarige van nu achttien geworden. Een vrijwillig-verplicht dienjaar ligt in het verschiet in 2030.

De oorlogen voor Oekraïne

De hier beschreven situatie is een direct gevolg van de oorlog in Oekraïne. De laatste drie jaar. Daarnaast geeft Nederland op dit moment actieve wapensteun aan Israël dat bezig is de Palestijnse bevolking te vernietigen. Dat moet onmiddellijk stoppen.

Maar Nederlandse betrokkenheid bij oorlog bestaat al veel langer. Om even stil de staan bij de laatste 35 jaar noem ik de massamoord in Srebrenica waar Nederlandse troepen getuige van waren en niets deden. Ik noem de Nederlandse bombardementen op Servische steden in 1999. Op Irak als deelnemer aan de vernietiging van Irak en later in de strijd tegen Isis in de steden Mosoel, Raqqa en jawel Hawija. In grote delen van de wereld is oorlog een permanent verschijnsel. Dat dreigt nu ook in Europa te gebeuren.

Deze oorlogen veroorzaakten natuurlijk grote vluchtelingenstromen die hier vaak niet erg welkom waren. De Oekraïners als uitzondering.

Vredesbeweging

Dit alles betekent maar één ding. Versterk de vredesstrijd; verzet je tegen de militarisering die werkelijk alle aspecten van de maatschappij omvat.

De Nieuwe Vredesbeweging is een landelijke samenwerking van vredesorganisaties. We denken dat het nodig is om alle (progressieve) vredeskrachten samen te bundelen. De som van de delen versterkt je eigen zaak.

Dat betekent dat we het Leeuwardens initiatief “Geen ruimte voor Defensie” van harte steunen. Dat betekent dat we ook de plaatselijke initiatieven die elders in het land zijn begonnen tegen de militarisering van die plaatsen van harte steunen. Het zijn er veel. Het betekent ook dat de verschillende plaatselijke stemmen moeten samenwerken. Om een landelijke stem te laten klinken, zodat het onmogelijk wordt dat er verwijten klinken dat iedere plaats alleen zijn eigen belang nastreeft. Dat betekent ook dat het onmogelijk wordt om Leeuwarden uit te spelen tegen Eelde, tegen Lelystad, tegen Volkel en tegen De Peel. In mei zal de regering kiezen welke basis, welk munitiedepot, welk oefenterrein ze gaat gebruiken. Het is hoog tijd om één vuist te maken.

De Nieuwe Vredesbeweging is een half jaar geleden begonnen als samenwerking van plaatselijke organisaties en als verzameling van de verschillende vredesorganisaties die nog bestonden. Vorige maand hebben we een zeer succesvolle dag in Amsterdam gehouden, waar meer dan tweehonderd mensen waren. Samen organiseren we verder aan een rijke en diverse vredesorganisatie.

Rutte wil de NAVO redden op de conferentie van eind juni in Den Haag. We werken aan een demonstratie voor vrede en rechtvaardigheid op zondag 22 juni. Daar komen uit meerdere landen van de NAVO vredesactivisten om tegen de wapenwedloop en de oorlogskoorts te protesteren en elkaar te versterken in de vredesstrijd in de komende tijd. Het zal nodig zijn. Komt allen!

Overal. In Leeuwarden, in Den Haag, in Brussel en Washington. Ook in Minsk, Petersburg en Moskou. En ook in Gaza, Mosoel en Hawija. We reiken de vredelievende burgers van al die steden de hand om aan een vreedzaam Europa te blijven werken. Om een vreedzame wereld na te streven in het kader van internationale solidariteit.

Met de militarisering van de gehele samenleving, met de invoering van de permanente oorlog ook in Europa, wordt de noodzaak van de vredestrijd heel groot. De vredesbeweging kan iedereen gebruiken die oorlog en oorlogsvoorbereiding afwijst.

Er is kortom niet één onderwerp waarop u kunt werken aan de vrede. Dat kan in Leeuwarden tegen de basis als luidruchtig symbool van oorlog en vernietiging, vraag het de burgers van Hawija. Dat kan tegen allerlei vormen van militarisering.

Bescherm de natuur tegen oorlogsvoorbereiding.
Bescherm de welvaartsstaat tegen de oorlogsstaat!
Bescherm onze jeugd tegen oorlog!
Geef Defensie geen ruimte!

Guido van Leemput