Met 30.000 tegen Racisme en Fascisme

Op het station, onderweg naar Amsterdam, valt me iets op. Iedereen heeft haast, iedereen is bezig, iedereen is even geërgerd door de steekproef bij de AH to-go… 

Het is zaterdagochtend en Nederland is onderweg. Het maakt niet uit waar vandaan, of waar naartoe… Vandaag zijn we allemaal “Beste Reizigers”. 

Het wordt steeds drukker in de trein. Verschillende gezichten, verschillende talen, iedereen met hun eigen verhaal, hun eigen doel, elk van hen een deel van de puzzel die Nederland zo mooi maakt. 

Als ik naar buiten kijk zie ik kinderen voetballen. Ze spelen samen en de enige kleur die ertoe doet is die van hun hesje. 

Het is 22 maart 2025. De dag na de internationale dag tegen racisme en discriminatie en vanmiddag demonstreren we tegen ons extreem-rechtse kabinet, tegen de zondebok-politiek, tegen de leugens, tegen de verdeling en vóór een Nederland waar iedereen vrij is. 

In Amsterdam sluit ik me aan bij wat vrienden die zich hebben verzameld bij het Homomonument, een klein stukje lopen van de Dam. De sfeer zit er goed in. De zon schijnt, mensen delen zonnebrand met elkaar en een hond met een sjaaltje waarop artikel 1 van de grondwet staat geschreven schiet tussen m’n benen door. 

Het is zover. Na een kort praatje gaan we richting de Dam om ons bij de rest te voegen. Bordjes de lucht in, handen omhoog, hier en daar hoor ik zelfs al wat leuzen. 

Terwijl we zo richting de Dam lopen, bedenk ik me hoe mooi het is om nu al zoveel mensen te zien. Ik was eigenlijk bang dat Nederland een beetje demo-moe was.

Er is zoveel aan de hand, alles is belangrijk, alles is groot, alles is kut en het is niet raar als dat je machteloos laat voelen.

Toen stapte ik de Dam op. Langs het paleis, over het tramspoor… Rustig een plekje zoeken waar ik het podium goed kan zien. Komt goed, ik ben netjes op tijd. Zo vol zal het vast nog niet zijn…

Het was afgeladen. Van het Paleis op de Dam tot rondom het Nationaal Monument stond het vol met mensen. Achteraf hoorde ik dat er ruim dertigduizend demonstranten waren. 

Dertigduizend! Een zee van mensen, jong en oud, groot en klein, vanuit heel Nederland en daar voorbij. Ik zie ouders met hun kinderen, grootouders met hun kleinkinderen, mensen van alle leeftijden door elkaar. Verschillende politieke en maatschappelijke partijen zijn als blokken aanwezig en zorgen voor een lappendeken van gekleurde borden en vlaggen. 

Viervoeters, vierwielers, mensen met een wandelstok in één hand en een vlag in de andere. 

Rechts van me hoor ik de leuzen van het Palestina blok, links van me zie ik vlaggen van een Turkse groep, een Friese Pridevlag waait nét over mijn hoofd heen en achter me warmt een Caribische drumband zich lekker op. Er wordt gejuicht, gefloten, geklapt, er worden stickers geplakt, pamfletten verspreid en vooral een hoop ideeën gedeeld.

“Kan iedereen mij horen?” Midden in de mensenmassa is een klein podium verstopt. De leuzen stoppen en het geroezemoes wordt zachter tot het stil is op de Dam. 

“Black Lives?” “MATTER!” 

“Black Trans Lives?” “MATTER!”

“Indigenous Lives?” “MATTER!”

“From the River to the Sea!” 
“Palestine will be Free!”

De stilte was van korte duur.
De toon is gezet. 

Dit is de jaarlijkse landelijke demonstratie tegen racisme en discriminatie. Maar dit jaar is daar voor het eerst – expliciet – het woord ‘fascisme’ aan toegevoegd. 

Het is zover. Ook in het nuchtere Nederland durven we het te zeggen. Beter laat dan nooit. 

“Toen niet! Nu niet!” “Nooit meer Fascisme!” 

Als ik om me heen kijk, blijf ik onder de indruk van de diversiteit, de intersectionaliteit. Dit kabinet werkt hard om ons te verdelen, het zaait haat en wijst de vinger naar iedereen behalve zichzelf. Maar wij laten ons niet verdelen. Het maakt niet uit voor wie ze eerst komen, later komen ze voor ons. 

“Hoe laat is het?” “Solidariteit!” 

Die solidariteit is voelbaar. De sfeer is geweldig. We delen pijn, verdriet, frustratie, we zijn boos, maar we zijn ook klaar voor de strijd. 

“Genoeg is genoeg”, klinkt het vanaf het podium. De regering wil dat we zwijgen, dat we elkaar de schuld geven, naar beneden kijken in plaats van omhoog. Ze breken de boel af onder onze neuzen en hopen dat we het pas doorhebben als het te laat is. 

Ze willen solidariteit verdacht maken. 

Maar Nederland is niet langer stil. Wij staan voor gelijkheid, vrijheid en menswaardigheid. Voor elkaar, voor iedereen. Racisme is geen mening. 

Racisme en discriminatie zijn giftig en solidariteit is het tegengif. 

Weerstand werkt. Demonstreren werkt. Protest werkt. Zelfs als het lang duurt. 

Kick Out Zwarte Piet heeft ervoor gezorgd dat steeds minder gemeenten aan zwarte Pieten doen. Voor het handjevol dat dat nog wél doet, is het een statement. Een duidelijke utiing van (hun) racisme.

Het bezetten van de campussen heeft een aantal universiteiten hun banden laten breken met Israëlische instellingen. 

Het is een uitputtingsslag, maar we laten ons niet kennen. Het kan soms zo eenzaam voelen. Vermoeiend. Maar we zijn niet alleen. Wij zijn met zoveel meer dan zij. 

Het is aan ons om ze niet te laten lopen. Het is aan ons om het systeem in de gaten te houden en ze verantwoordelijk te houden voor de schade die ze aanrichten. Mailen, bellen, brieven sturen, inspreken, nieuws delen, de straat op. 

In de woorden van Assata Shakur: 

“It is our duty to fight for our freedom.
It is our duty to win.
We must love each other and support each other.
We have nothing to lose but our chains!”

De volgende spreker vraagt aan de voorste groep om hun telefoons tevoorschijn te halen. “Dit mag gefilmd worden!” 

Kijk om je heen! We zijn met zoveel meer! Dit is waar het om gaat. Als de regering niet luistert, gaan we de straat op. Demonstratierecht is het recht om niet genegeerd te worden. 

Wij zijn de tegenkracht. Wij zijn Nederland!

Na vandaag gaat de strijd gewoon door. Op 10 mei gaan we weer de straat op. 

Kort nadat dat gezegd is, krijg ik een flyer in m’n handen voor $destraatop.nu en watdoejij.noblogs.org

En we blijven de straat op gaan tot iedereen in Nederland van dezelfde vrijheid kan genieten. Want tot iedereen vrij is, is niemand dat! 

Hierna volgt een korte huishoudelijke mededeling: “We hebben van de politie gehoord dat de geplande route moet worden gewijzigd…” – “BOOOEEEEHHH!” –  “… omdat we met TEVEEL zijn!” 

Het gejoel verandert in gejuich! De drumband die vooraan de groep zal lopen wordt overstemd door de massa die als één stem van zich laat horen. 

Nog één laatste spreker. Een dankwoord van de organisatie voor iedereen die er is. Er wordt speciale aandacht gegeven aan het kinderblok. Want dit gaat hen het meest aan. Vandaag strijden we voor hun morgen. 

Ik kijk om me heen. Ik ken niemand direct, maar ik voel me met iedereen verbonden. 

De drumband is steeds minder goed te horen. De voorhoede moet al een eind onderweg zijn, maar de Dam staat nog steeds hartstikke vol en ik sta nog steeds hartstikke stil. 

Even later vind ik mijn vrienden weer terug en samen bewegen we van de Dam af en het Rokin op. De mars verloopt even rustig als wij lopen. Het valt me op hoe weinig politie ik zie, mét of zonder uniform. 

Het is bijna alsof demonstraties waar minder politie aanwezig is, nauwelijks uit de hand lopen… 

Verschillende delen van de stoet wisselen elkaar af met leuzen, juichen, schreeuwen en fluiten. De mensenmassa kruipt als een gonzende rups door de stad. Het geluid is het best te vergelijken met een overvol stadion. Een goederentrein die in de verte voorbij dendert. Toeristen en toeschouwers staan in groepjes langs de straat. Op de verhoogde tramhaltes staan fotografen en andere mensen die een beter uitzicht willen hebben over de hele stoet. 

De weg helt omlaag, ik ga op m’n tenen staan en ik kan het begin van de stoet niet eens zien. Achter me hetzelfde verhaal. Één massieve sliert mensen laat zien dat het menens is. 

“Siamo Tutti Antifascisti!”

Dat zijn we zeker! 

Het protestbord van degene voor me vat het mooi samen. “Make Racists Afraid Again” Als ik om me heen kijk, hebben ze daar alle reden toe. 

Het is een wandeling die je op elke andere dag in een kwartiertje zou kunnen doen. Na zo’n anderhalf uur zijn we er bijna en ik merk dat het stiller wordt om me heen. De stemmen zijn op, het schreeuwen wordt schor en alleen de megafoons komen boven de geluiden van de stad uit. Daarvoor in de plaats is een zacht, maar voelbaar, geroezemoes. 

Mensen zijn met elkaar aan het praten. Politiek, toekomst, verleden, zorgen en zoveel hoop. Ontmoeten doe je op straat. Organiseren doe je op straat. En vandaag lopen er een hoop mensen op straat. Zo veel meer dan zich verstoppen achter een torentje in Den Haag. 

Samen staan we sterker dan de haat van dit kabinet!