Energieke solidariteitsmars in Amsterdam-Zuidoost tegen criminalisering van ongedocumenteerden (beeldverslag)

Zaterdag deden in Amsterdam zo’n dertig mensen mee aan een solidariteitsmars tegen de criminalisering van ongedocumenteerden. De mars startte op het Anton de Komplein, in de buurt van het standbeeld van de vrijheidsstrijder, verzetsheld en schrijver van het beroemde boek “Wij slaven van Suriname”.

Onder de deelnemers aan de energieke actie bevonden zich naast een aantal mensen zonder verblijfsrecht vooral witten die ongedocumenteerden steunen en zich solidair tonen in de strijd tegen de dreigende strafbaarstelling die de extreem-rechtse regering door het parlement aan het loodsen is. Als ook de Eerste Kamer akkoord gaat met de criminalisering van ongedocumenteerden, dan zal het voor mensen zonder verblijfsrecht een misdrijf worden om in dit land te verblijven. En ook mensen die hulp verlenen aan ongedocumenteerden zouden dan strafbaar worden gemaakt. Maar tegen dit verschrikkelijke onrecht is al flink wat maatschappelijk protest gekomen, dat naar verwachting in het najaar nog gaat toenemen.

Hoewel de op Amsterdam-Zuidoost gerichte solidariteitsmars een nogal matige opkomst kende, was de informatievoorziening tijdens de actie goed verzorgd. De organisatoren (Stap Verder, Different Colors en Right to Create) hadden flyers beschikbaar die zich specifiek richtten op mensen zonder verblijfsrecht. In de flyers werd uitgelegd hoe de stand van zaken is met betrekking tot de strafbaarstelling en de rechten en mogelijkheden die ongedocumenteerden nog steeds hebben. Nuttig daarbij was ook dat in die flyers werd genoemd op welke plek de drie organisaties zijn te vinden, en op welke tijden. In Amsterdam-Zuidoost bestaat het Hushu House aan de Harriet Freezerstraat 119-b, “een gastvrije plek waar ongedocumenteerde Amsterdammers informatie, ondersteuning en activiteiten kunnen vinden”, aldus de website van het inloophuis. Ook over de stand van zaken rond de asielwetten en de strafbaarstelling geeft die website nuttige informatie. Specifiek met het oog op de positie van vrouwen zonder verblijfsrecht werden er tijdens de actie ook gezamenlijke flyers (in diverse talen) verspreid van de Marokkaanse Vrouwen Vereniging Nederland (MVVN) en de Steungroep Vrouwen Zonder Verblijfsvergunning.

Arbeidsuitbuiting

Gedurende de actie kwam het thema werk en arbeidsrechten volop aan de orde. “Let op. Je hebt recht op bescherming tegen uitbuiting, op loon, pauzes, veilige werkomstandigheden, ongeacht je verblijfsstatus”, zo viel te lezen op de flyers van de organisatoren. Met twee speeches gingen vertegenwoordigers van FairWork en FNV Migrant Domestic Workers nader in op het belang van het werk dat ongedocumenteerden verrichten en op de noodzaak om te strijden tegen uitbuiting door bazen en voor bescherming en waardigheid als arbeiders. Namens FairWork sprak Anna Ensing (zie hieronder) over de tienduizenden mensen zonder verblijfsrecht die in de bouw, in de schoonmaak, in de zorg en in de horeca werken, en daar worden geconfronteerd met enorme rechteloosheid. En namens FNV Migrant Domestic Workers sprak Marion Grace (zie hieronder) over het langdurige gevecht van huishoudelijk werkers om hun arbeid volwaardig erkend te krijgen.

Na het beluisteren van de toespraken begon de stoet aan een tocht die startte tussen consumerende voorbijgangers in de Amsterdamse Poort, een groot winkelcentrum in Amsterdam-Zuidoost, en die verder ging op fietspaden in aangrenzende woonwijken. De demonstranten riepen leuzen als “Zuidoost solidair, vluchtelingen welkom hier!”, “Hoe laat is het? Solidariteit!” en natuurlijk “Geen mens, geen mens, geen mens is illegaal!”. Een paar keer werd er kort gestopt, bij de plek waar het laagdrempelige inloophuis Stap Verder zit en bij het monument ter nagedachtenis aan de vliegramp in de Bijlmermeer op 4 oktober 1992. Toen stortte er een vrachtvliegtuig neer op een aantal flats en vielen er zo’n tweehonderd doden. Cor Ofman, ondersteuner van mensen zonder verblijfsrecht, herinnerde de demonstranten er in zijn toespraak bij het monument aan dat driekwart van deze doden geen verblijfsrecht bleek te hebben.

Solidariteitsvoetbal

De eindbestemming van de tocht bleek een voetbalwedstrijd te zijn die werd gespeeld tussen een team van “Azc Riverside” en een team van “The Neighborhood”, aldus de borden langs het voetbalveld, die duidelijk maakten dat het ging om “solidarity soccer”. In Zuidoost is een supportgroep voor de vluchtelingen in azc Riverside actief. En voetballen blijkt een fijne manier om elkaar beter te leren kennen en vertrouwen op te bouwen. Langs het veld zaten flink wat andere mensen, inwoners van Zuidoost en vluchtelingen uit het azc, naar de wedstrijd te kijken. Op een tafeltje lag een oproep om je aan te sluiten bij de appgroep van de supportgroep. Een prachtige manier van community organizing van onderop!

Harry Westerink

Hieronder de toespraak van Anna Ensing van FairWork en de toespraak van Marion Grace van FNV Migrant Domestic Workers (vertaald uit het Engels door Doorbraak)..

Anna Ensing

In Nederland wonen en werken tienduizenden mensen zonder papieren. Ze werken in de bouw. In de zorg. In de schoonmaak. In de restaurants. Onze economie draait voor een belangrijk deel op ongedocumenteerde arbeidsmigranten. Toch behandelen we hen alsof ze niet bestaan. Alsof hun werk vanzelf gebeurt. Alsof zij geen rechten hebben. Maar die rechten hebben ze wél.

Vandaag staan we hier, als FairWork en met veel andere organisaties en mensen, om luid en duidelijk onze solidariteit te tonen met ongedocumenteerde mensen. Laten we één hardnekkig misverstand uit de wereld helpen. Mensen zonder papieren zijn geen criminelen. Het zijn dappere mensen. Ze komen hier om te werken. Zij zorgen voor onze ouderen. Zij bouwen onze huizen. Zij houden dit land draaiende. En wat krijgen ze terug? Geen contract. Geen bescherming. Geen erkenning. Vaak niet eens hun loon. En nu dreigen ze ook nog te worden gecriminaliseerd.

En Nederland? Kijkt weg. Dát is pas crimineel. We leven in een land waar we met één klik schoenen bestellen, een maaltijd laten bezorgen, of de badkamer laten verbouwen. Maar wie doet dat werk? En onder welke omstandigheden? Twee weken geleden, hier om de hoek, zagen we het duidelijk. Bij sportschool Saints & Stars. Mensen die hard en lang werkten, maar niet goed betaald werden. Paspoorten afgepakt. Een matras delen met drie anderen. Bedreiging.

Maar dit is geen incident. Dit is een systeem. Dit is de dagelijkse realiteit van duizenden mensen in Nederland. Is het in Nederland goed geregeld? Nee. Op papier misschien. Maar in de praktijk? Wordt er elke dag misbruik gemaakt. Daarom zeg ik vandaag: het móet anders. Tegen de politiek zeg ik: doe je werk. Pak de uitbuiters aan, maar bescherm ook de werkenden. Geef rechten aan mensen zonder papieren, en zorg dat ze hun rechten ook kunnen uitoefenen. En vertel het eerlijke verhaal over hoe onze economie werkt.

Tegen ons allemaal zeg ik: wees alert. Stel vragen. Kijk niet weg. Laat je horen. Denk straks in het stemhokje ook aan deze bijeenkomst en deze mensen. Voor iedereen die ongedocumenteerd in Nederland leeft zeg ik dit: je staat niet alleen. Wij staan aan je zij. Vandaag. Morgen. Tot het systeem verandert.

Marion Grace

Er schuilen vaak huishoudelijk werkers achter onze schoongemaakte huizen, gekookte maaltijden en de zorg voor onze dierbaren. Ze spelen een belangrijke rol bij het waarborgen van het welzijn van onze huishoudens en stellen ons in staat om een betere balans tussen werk en privéleven te bereiken. Ondanks hun essentiële rol krijgen veel huishoudelijk werkers in Europa nog steeds te weinig erkenning en hebben zij geen toegang tot fundamentele arbeidsrechten, waaronder collectieve onderhandelingen, sociale zekerheid en sociale bescherming.

Huishoudelijk werkers zouden niet worden aangeduid als “hulp” of “bediende” en, nog belangrijker, ze mogen nooit als slaven worden behandeld. Het zijn toegewijde professionals die een cruciale rol spelen in ons dagelijks leven en een belangrijke bijdrage leveren aan de wereldeconomie. Deze mensen zorgen voor onze dierbaren – kinderen, zieken, ouderen en zelfs onze huisdieren – en onderhouden tegelijkertijd onze huizen. Dankzij deze ondersteuning kunnen wij ons werk doen en van ons sociale leven genieten. Ze verdienen ons respect en het recht op een veilige, bevredigende werkomgeving.

Het is een lange strijd geweest sinds de Nederlandse regering in 2013 het ILO-verdrag 189 ondertekende om huishoudelijk werk als werk te erkennen. Maar sindsdien heeft het parlement dat verdrag niet geratificeerd. Feitelijk hebben werkers zonder papieren het voortouw genomen in de strijd voor de erkenning en ratificatie van C189. Ja, de moedige en veerkrachtige huishoudelijk werkers zonder papieren staan in de frontlinie van deze strijd: ratificatie en legalisering.

Wij, de huishoudelijke arbeidsmigranten in Nederland, zijn eensgezind in ons verzet tegen de criminalisering van mensen zonder papieren. Dit beleid ondermijnt niet alleen de waardigheid en rechten van degenen die bijdragen aan onze samenleving, maar houdt ook een cyclus van angst en discriminatie in stand. Mensen zonder papieren zijn geen criminelen; het zijn individuen die op zoek zijn naar een beter leven, vaak gedreven door wanhoop en het zoeken naar kansen die in hun land van herkomst niet beschikbaar zijn. Door hun status te criminaliseren, erkent de overheid niet hun menselijkheid, hun bijdragen aan onze economie en de essentiële rol die zij spelen in onze gemeenschappen, met name in de zorg en het huishoudelijk werk.

We pleiten voor een meelevende aanpak waarbij mensenrechten voorrang krijgen boven strafmaatregelen. In plaats van kwetsbare personen verder in de marge te duwen, dringen we er bij de overheid op aan om beleid te voeren dat voorziet in mogelijkheden om een legale status te verkrijgen, de rechten van werkers beschermt en toegang tot essentiële voorzieningen voor iedereen garandeert, ongeacht hun migratiestatus. Laten we samen werken aan een samenleving die elk individu waardeert, hun rechten respecteert en de essentiële bijdragen van migrerende werkers erkent. Samen kunnen we een inclusiever en rechtvaardiger Nederland voor iedereen bouwen. Kom op 7 september naar de Laan van Reagan en Gorbatsjov in Den Haag. Het programma begint om 13:00 uur, en we delen zodirect flyers uit.

(Links zijn toegevoegd door de redactie.)