B-52-bommenwerper voert oefeningen uit nabij Russische grens terwijl plannen voor nucleaire oorlog escaleren

Dreigend sabelgeratel op het hoogste niveau van vernietiging. Take the toys from the boys nu het nog kan…

18 november, 2025 4 min leestijd

(Foto Eastleighbusman, Flickr, CC2.0)

Een Amerikaanse B-52H Stratofortress strategische bommenwerper voerde op 12 november een doelwitaanvalsoefening uit op het Sotinpuro-oefenterrein in het oosten van Finland. Na de trainingsmissie vloog het vliegtuig het Estse luchtruim binnen en naderde het de Russische grens tot op ongeveer 50 kilometer.

De B-52 Stratofortress is een strategische bommenwerper met een groot bereik, subsonische snelheid en straalaandrijving, die sinds 1955 door de Amerikaanse luchtmacht wordt gebruikt. Het toestel is ontworpen voor wereldwijde inzet en kan verschillende missies uitvoeren, waarbij het een grote lading nucleaire of conventionele wapens kan vervoeren. Ondanks zijn leeftijd wordt de B-52 voortdurend gemoderniseerd en zal naar verwachting tot in de jaren 2050 of langer in dienst blijven. B-52-trainingsmissies naar Europa vinden meerdere keren per jaar plaats (sinds ten minste 2018) als onderdeel van het Bomber Task Force-initiatief van de Amerikaanse luchtmacht.

In het Finse luchtruim werd de B-52-bommenwerper begeleid door Finse F/A-18 Hornet-vliegtuigen en in Estland door Britse Eurofighter Typhoons. Een NATO AWACS E-3A Sentry-vliegtuig voerde tegelijkertijd operaties uit boven Estland om toezicht te houden op en coördinatie te bieden voor de vlucht.

Op 8 november had het Amerikaanse luchtmachtcommando in Europa aangekondigd dat drie B-52H-bommenwerpers waren ingezet op de luchtmachtbasis Morón in Spanje voor multinationale oefeningen die samen met Finland, Litouwen, Zweden en andere bondgenoten en partners werden uitgevoerd. Volgens het Amerikaanse commando zouden de bommenwerpers een reeks trainingsmissies uitvoeren waarbij operaties onder omstandigheden met een “hoog dreigingsniveau” werden gesimuleerd. Hierdoor zouden Amerikaanse bemanningen hun snelle reactievermogen kunnen perfectioneren en “een geloofwaardige afschrikking langs de oostflank van Europa en het hoge noorden kunnen handhaven”. <Zie hier voor meer informatie over de militarisering van het hoge noorden>.

Rusland zou waarschijnlijk hebben gereageerd door zijn eigen gevechtsvliegtuigen, zoals MiG-29’s, in te zetten om de B-52’s te onderscheppen en visueel te identificeren, zoals ook bij soortgelijke incidenten in het verleden is gebeurd. De Russische luchtverdedigingssystemen zouden ook in hoogste staat van paraatheid zijn om de bewegingen van de B-52’s te volgen en ervoor te zorgen dat deze het Russische luchtruim niet zouden binnenvliegen. Het incident zal waarschijnlijk ook door Rusland worden gebruikt om de VS en de NAVO af te schilderen als agressieve actoren en bij te dragen aan bredere geopolitieke spanningen, vooral omdat Ruslands eigen naleving van internationale luchtruimregels steeds meer in twijfel wordt getrokken vanwege een piek in vermeende Russische schendingen van het NAVO-luchtruim. <Zie hier voor de noodzaak van NAVO-Russische CSBM’s om deze situatie te de-escaleren>.

De B-52-oefeningen moeten ook worden gezien in de context van de groeiende bezorgdheid over een nieuwe nucleaire wapenwedloop. In Europa ligt de focus vooral op nieuwe Russische kernwapens, die nog meer onzekerheid brengen in een strategische omgeving die toch al erg onstabiel is. Maar ook de NAVO werkt aan haar eigen ‘nucleaire deelovereenkomsten’ met verbeterde trainingsoefeningen en aangepaste wapensystemen.

De VS hebben ongeveer 100 B-61 kernwapens op luchtmachtbases in België, Duitsland, Italië, Nederland en Turkije. (Er zijn ook berichten dat er Amerikaanse kernwapens zijn gestationeerd op de Britse luchtmachtbasis in Lakenheath, maar dit is niet officieel bevestigd). Het exacte aantal Amerikaanse kernwapens dat in Europa is gestationeerd, blijft geheim, maar deze bommen kunnen worden vervoerd door speciaal gecertificeerde gevechtsvliegtuigen van deze landen, evenals door Amerikaanse gevechtsvliegtuigen en bommenwerpers. De volledige productie van de nieuwe versie van de B61-12-bom is in 2022 van start gegaan en de fabricage en inzet zijn begin 2025 voltooid.

Volgens een officieel persbericht van de National Nuclear Security Administration (NNSA) van het Amerikaanse Ministerie van Energie (DoE) van 13 november heeft de VS in augustus met succes B-61-12-bommen (met inerte kernkoppen) getest op vijfde generatie F-35A-gevechtsvliegtuigen. De vliegtuigen oefenden het vervoeren en afwerpen van de bommen onder operationele omstandigheden. De resultaten markeren een verschuiving van productie naar langdurige instandhouding van het luchtgedragen onderdeel van de afschrikking van de NAVO op een platform van de vijfde generatie, met directe gevolgen voor de Europese nucleaire deling en toekomstige troepenplanning. Alle Europese gastlanden van Amerikaanse kernwapens (met uitzondering van Turkije) hebben het F-35A-model al in gebruik of wachten op de levering ervan.

————-

Aanvulling globalinfo.nl

Bedenk dat het de VS was die het verdrag over/tegen ontwikkeling van nieuwe kernwapens opzegde in 2001 (Bush) waarna een nieuwe kernwapenwedloop begon. Trump heeft ook aangekondigd te willen beginnen met het testen van atoomwapens. Het enige atoomwapensverdrag dat de VS nu nog met Rusland deelt is de New Strategic Arms Reduction Treaty (New START), die volgend jaar februari afloopt…

Voorlopig nog fictie maar niet heel geruststellend is de recente film A House of Dynamite, te zien op een van die streamers.