Mooie Mars Tegen Femicide in Tilburg!

zondag 14 september 2025

De Mars tegen Femicide, vandaag op zondag 14 september 2025, was heel goed! Een levendige, luide en strijdlustige optocht. Een demonstratie waar organisatoren van andere acties wat van kunnen leren ook. Wat observaties en gedachten maar weer.

De Mars is er een in een snel groeiende reeks. Femicide staat sinds deze zomer – eindelijk!- hoog op de politieke agenda. Alle reden daarvoor! Het gaat bij femicide om moord plaats op een vrouw waarbij het feit dat het slachtoffer een vrouw is een hoofdrol speelt. Heel vaak gaat het om een man die het niet kan hebben dat zijn vrouwelijke partner bij hem weg wil, een eind aan de relatie wil maken of al heeft gemaakt. Het betreft hier een zeer gewelddadige manier om de mannelijke hoofdrol in relaties – het man-vrouw kerngezin of daarvan afgeleide vormen – kracht bij te zetten. Het is patriarchaal geweld. Net als geweld in de openbare ruimte van mannen tegen vrouwen, van naroepen en nafluiten tot en met fysiek gewelddadig gedrag. De opkomst van een beweging die eist dat hier iets aan wordt gedaan, van de politiek maatregelen vraagt en van mannen eist dat ze zich op zijn minst uitspreken tegen patriarchale agressie, is goed en nodig.

Optochten als deze worden de afgelopen weken dan ook in meerdere steden gehouden. Drijvende kracht is Dolle Mina, een nieuwe feministische actiebeweging. Preciezer gezegd: een nieuwe editie van der aloude roemruchte Dolle Mina-beweging van decennia terug die een strijdbaar feminisme in Nederland op de kaart zette. Ook de comeback van Dolle Mina is zeer welkom. Het is mooi om te zien hoe dit initiatief in korte tijd zo is gegroeid. Hoe triest de reden ook is.

De demonstratie in Tilburg trok een flink aantal mensen, ik schat ettelijke honderden. Vrouwen, maar ook flink wat mannen, en ongetwijfeld anderen ook die niet zich in de vaste – en ook opgelegd-patriarchale! – man-vrouw indeling herkennen. Een spreker met megafoon verwelkomde ons, legde de h gang van zaken uit, deed enkele leuzen om te roepen. Dat was het hele programma voordat we gingen lopen! En dat was he-le-maal goed wat mij betreft. Mensen komen toch niet naar zo’n optocht om te luisteren naar waarom ze naar zo’n optocht horen te komen? Mensen komen erheen om zich te laten zien, horen en gelden! Met name antiracistische organisaties als het Platform Stop Racisme en het Comite 21 Maart kunnen hier een voorbeeld aan nemen. Daar zien we te vaak reeksen sprekers een uur lang de menigte bezighouden voor er daadwerkelijk gelopen wordt. Het is dé manier om vaart en leven er uit te halen.

Precies dat werd door Dolle Minin Tilburg vandaag dus – vermeden. Bedoeld of onbedoeld, maar het was een zegen. Zoals ook het ontbreken van een stevige geluidsinstallatie, met name onderweg, een zegen was. Zonder zoiets wordt wat mensen zelf roepen immers niet overstemd en veel minder centraal opgelegd. Zonder zoiets doet het enthousiasme en de inzet van deelnemers zelf er veel meer toe. Als zij niet scanderen, blijft het stil. Maar als zij – aangevuurd soms door iemand met megafoon die echter niet domineerde – wel scanderen…

Welnu, en scanderen deden mensen. “Nee Is Nee!” “Hey Hey, Ho Ho, the Patriarchy Has To Go!” “Hey Man, Zeg Er Wat Van!” “De Stad Is Van Ons!” “Genoeg Is Genoeg!” In het begin nog wat dunnetjes, dat scanderen, maar gaandeweg luider en steeds weer opnieuw. Ik geloof niet dat het tijdens de optocht echt stil is geworden. “Hoe Laat is Het? Solidariteit” – vrijwel altijd toepasselijk – weerklonk ook.

Een groepje begon “Siamo Tutti Antifascisti!” te scanderen, Italiaans voor Wij Zijn Allemaal Antifascisten! Dat zal niet door iedereen die het hoorde zijn begrepen, toegankelijkheid en verstaanbaarheid zijn best een dingetje. Maar geen nood: ik hoorde een demonstrant een een mede-actievoerder keurig de vertaling geven. De leus zal vast niet ogenblikkelijk relevant hebben geleken voor iedereen. Tegelijk: fascisten staan vooraan in het verdedigen, verstevigen en aanscherpen van juist extreem patriarchale verhoudingen – precies de verhoudingen waar femicide in wortelt, precies het patriarchaat waar de demonstranten zich expliciet tegen uitspraken. Antifascisme is in feministische strijd dus geen overbodige luxe, net als ook andersom. De leus past best in de demonstratie en helpt een noodzakelijk verband te leggen in de strijd.

Ik begreep echter dat daar vanuit de organisatie helaas anders over werd gedacht: wie de leus aanhief/aanhieven, werd er op aangesproken dat dit niet de bedoeling was. Het is eigenlijk het enige minpuntje dat ik over de gang van zaken vandaag op te merken heb. Waarom niet gewoon mensen laten roepen wat ze in te brengen hebben? Juist door relatief onbekende leuzen uit te proberen en waar nodig ook uit te leggen aan anderen, groeit ene beweging inhoudelijk. Bevalt de leus je niet? Dan roep je de leus gewoon niet mee en zet je eventueel wat anders in. Als een leus echt haaks zou staan op het doel van de demo, wordt het wat anders. Als het een onsolidaire, antifeministische leus zou zijn bijvoorbeeld. Maar daarvan was hier toch echt geen sprake.

De optocht duurde ongeveer een uur en voerde door de belangrijke winkelstraten en langs cafés in en om de binnenstad. Reacties? Je zag veel mensen kijken, soms mannen die neerbuigend-lacherig deden, soms mensen met vooral een blik van ‘wat is dit?’ Maar ook af en toe mensen die klapten vanuit ramen. Jazeker, de demonstratie maakte iets los. Bij omstanders die zich herkenden in de noodzaak ervan. Ook bij deelnemers zelf, die in ieder geval samen kracht voelden om zich uit te spreken over iets waarover veel te lang veel te weinig ophef over is geweest. Het werd hoog tijd, en het smaakt naar meer. Dat proefde ik ook aan het eind, toen we bij het beginpunt – Station/ zijde Spoorlaan – terug waren. Mensen bleven nog scanderen: “The Patriarchy Has To Go!” En zo is het. Door naar de volgende ronde!

Peter Storm

Bericht navigatie