Forum voor Anarchisme
ArtikelenDe AnarchokrantDossiersEventsWiki // Hulp bronnenContact // InzendingForum
|
anarchokrant20 augustus 2025

Jimi Hendrix En Janis Joplin – Ze Stierven Niet Aan Ouderdom

Author: Tijdschriftdeas | GEPLAATST DOOR: De Anarchokrant | Bron: libertaireorde.wordpress.com

Op het einde van 1970 stierf De Gaulle aan ouderdom, Janis Joplin en Jimi Hendrix stierven aan een overdosis. Dat was toch wat de kranten beweerden. De werkelijkheid bleek complexer te zijn. In een artikel uit januari 1971 brengt de Fransejournalist, activist, essayist Guy Hocquenghem (1946-1988) hulde aan wie hulde waard zijn. Johny Lenaerts diepte de tekst op en vertaalde die.*  Zie hieronder. [ThH]

Van alle popmuzikanten was Jimi Hendrix wellicht degene die het best alle geheimen van de gitaar kende. Voor mij is dat veel belangrijker dan te kunnen schrijven als Machiavelli of te kunnen regeren als Julius Caesar.

Hij beheerste zelfs zo goed de gitaar dat hij de enige was die in  staat was hem te vernielen. Die in staat was de zaal te verlaten als hij uitgefloten werd.  Men kan de meest vurige revolte combineren met het grootste vakmanschap van de muzikale expressie; het experiment met de mogelijkheden van een instrument (zijn eerste groep heette ‘Experience’) kan leiden tot diens vernietiging. Jimi Hendrix verveelde zijn publiek niet: jullie hebben allemaal Monterey Pop gezien (als jullie het niet gezien hebben, moeten jullie dat zeker doen). Op zijn toppunt aanbeland vernietigt Jimi Hendrix zijn instrument, vernielt de geluidsversterkers, Janis Joplin huilt met een gebroken stem, en verlaat het podium. Daarmee tonen ze aan dat ze het woord geven aan al diegenen die hetzelfde kunnen, aan alle potentiële creaties die door het festival gesmoord worden.

Jimi Hendrix was zwart, een van die zeldzame Zwarten van de pop. Zoals u weet is popmuziek veeleer iets van de Witten. In Frankrijk staat het chic om enkel de free-jazz serieus te nemen, want dat is de muziek van de Zwarten. Wie kent de free-jazz in Harlem? Maar wie kent niet Jimi Hendrix?

Bij zijn dood stonden in alle Amerikaanse kranten tien bladzijden. Pop is muziek van het volk, en Jimi Hendrix was de belangrijkste zwarte popmuzikant. Men kan perfectie en onbereikbaarheid met elkaar combineren als de contestatie van de muzikale vorm geïntegreerd wordt in de muziek zelf.

U hebt allemaal ‘Woodstock’ gezien (als u het niet gezien hebt, ga dan enkel tegen het einde voor het optreden van Jimi Hendrix). Als specialist van de vernietiging van de interne kern van de muzikale vormen realiseert Jimi de meest fantastische vorm van subversie dat een Amerikaan zich kan voorstellen: dat van de ‘Star Spangled banner’, het Amerikaanse volkslied, dat de kleine Amerikanen in elke school bij het begin van de lessen zingen en dat alle goede Amerikanen zingen na het einde van elke base-ballwedstrijd.

In de handen van deze kleine duivel wordt het volkslied verpulverd, ontstemd, omgedraaid, overstegen, getransformeerd. Amerikaanse radicalen hebben reeds de nationale vlag verdraaid door aan het volk de originele vlag terug te geven, die van de opstand tegen Engeland. Mochten jullie zich erover verbazen dat ‘radicalen’ met de Amerikaanse vlag zwaaien, kijk dan eens goed toe: dertien sterren, drie staten die in de 18de eeuw strijd leverden tegen het Engels imperialisme.

Jimi Hendrix deed hetzelfde met ‘Star Spangled banner’ als wat Aretha Franklin deed op de demonstraties tegen de democratische conventie van Chicago; zonder woorden uiteraard. Hij heeft aangetoond dat het lied dat bij de Amerikanen het best bekend is ook het meest geschikt is voor subversie, dat men de melodie die in ieders hoofd weerklinkt kan zuiveren van zijn imperialistische inhoud, dat dit lied aan niemand toebehoort, dat geen enkel ritme toebehoort aan de bourgeoisie.

Sedert het overlijden van Otis Redding in 1968 heeft de popmuziek van de zwarte bevrijdingsbeweging zich herkent in Jimi Hendrix. Hij behield een verbazingwekkende afstand tot zijn muziek, zijn getormenteerde en ijle stem verwaardigde zich niet om zich over te geven aan de toeschouwers; in tegenstelling tot vele anderen (Mick Jagger daarbij inbegrepen) sprak Jimi Hendrix even weinig als dat hij zong. 

Het woedende kleine meisje Janis Joplin, brullend en huilend (luister naar ‘Ball and Chain’), deed met haar stem wat Hendrix deed met zijn gitaar. ‘Cosmic Blues’, waarvan de orkestratie zoals gewoonlijk bepaald werd door de muziekmaatschappij, kon het geweld niet verbergen; ze had het nummer geschreven na haar breuk met haar eerste groep, ‘Big brother and the Holding Company’. Luister eens even naar de suikerstroop van Joan Baez, vergelijk het met het wanhopig gekrijs van Janis Joplin, en u zult zien dat de revolte geen privilege van de Zwarten is.

Het is toch echt te gek. Twee kinderen van de blues, die het tofste van de popmuziek uitdrukten, hebben de barrière doorbroken. 

Hun dood is niet méér typisch dan dat van een jongeman die zelfmoord pleegt omdat zijn lange haar niet getolereerd wordt. Ze zijn niet méér exemplarisch, maar ze viseren en ze tonen datgene waartegen alle levenden zich moeten verweren: de verstikking door een systeem dat aan de creatie enkel de mogelijkheid tot zelfvernietiging overlaat.

Creëren of creperen: aan ons de keus.

Guy Hocquenghem  (Vertaling: Johny Lenaerts).

* Guy Hocquenghem, ‘L’après-Mai des faunes’, Paris: Grasset, 1974. 

Reacties (0)

Voeg nieuwe reactie toe

Wij tolereren geen: racisme, seksisme, transfobie, antisemitisme, ableisme enz.