Bo Salomons: “Wie de geschiedenis kent, weet waar fascisten toe in staat zijn”

Gisteren demonstreerden in Amsterdam meer dan vijfhonderd mensen tegen het fascistische kabinet en zijn plannen. Het was een inspirerende actie met motiverende speeches en muziek, en een strijdbare tocht door de binnenstad. Hier een aantal beelden en de speech van Bo Salomons van de Bond Precaire Woonvormen. De andere speeches zijn na te lezen op de website van de organisatie, het Platform Stop Racisme en Facisme.

Vrienden, sinds een aantal jaar woon ik in een appartement in Leiden. In de jaren negentig, lang voordat ik er woonde, was het eigendom van het Philips pensioenfonds, en werd het, net als het grote merendeel van huurwoningen toen, sociaal verhuurd. Maar aan het begin van deze eeuw werd het opgekocht door vastgoedmagnaat Harry Hilders, die volgens het Openbaar Ministerie de bestuurders van het pensioenfonds had omgekocht om de sociale huurwoningen goedkoop op de kop te tikken. Door de woningcrisis kon hij de huren enorm opschroeven. Mijn buren, de oude sociale huurders, betalen rond de 700 euro per maand voor een appartement. Mijn andere buren, nieuwe huurders betalen rond de 1300 euro per maand. Bijna het dubbele.

De overheveling van maatschappelijk kapitaal van de gemeenschap naar de particulier heeft niet alleen in de volkshuisvesting plaatsgevonden. In de jaren negentig, onder Lubbers en Kok werd de NS verzelfstandigd, samen met de post en de nutsbedrijven. Het ziekenfonds, dat mensen voor een paar tientjes per maand voorzag van medische zorg, werd in 2006 afgeschaft. De belasting voor de allerhoogste inkomens werd verlaagd van 72 procent tot 52 procent, en de verminderde overheidsinkomsten werden goedgemaakt door bezuinigingen in de sociale zekerheid.

Het gevolg van dit en nog veel meer is niets anders dan de verkutting van Nederland. Huizen zijn duurder, zorg is duurder, OV is duurder. Maar onze lonen blijven achter. In de jaren tachtig braken de werkgevers en de overheid samen de vakbonden in het Akkoord van Wassenaar, waardoor de lonen niet meer automatisch stijgen met inflatie. We verdienen minder, we betalen meer, en krijgen er niets voor terug.

Dus zoekt de rechtse politiek, het schild van het bedrijfsleven, een bliksemafleider. Het liefst een groep die, vanwege de racistische Nederlandse samenleving, niet op veel hulp van media of politiek kan rekenen. Een groep die je straffeloos overal de schuld van mag geven. En welke groep is dan beter dan vluchtelingen en migranten? Geef hen de schuld van de woningcrisis, in plaats van de vastgoedinvesteerders die alleen maar dure appartementen bouwen. Geef hen de schuld van de afbraak van de sociale zekerheid, veroorzaakt door jaren belastingkorting voor de rijken. Geef de mensen die keihard werken in de zorg de schuld van de hebzucht van zorgverzekeraars.

De schade hiervan is niet te onderschatten. Racisme is gemeengoed. Het vluchtelingenbeleid is onmenselijk. We hebben het machtige en oncontroleerbare veiligheidsapparaat van Dick Schoof volledig gebaseerd op opgeklopte angst voor moslims. Het beleid naar migranten zó vijandig, dat veel mensen niet aan durven kloppen bij de overheid bij misbruik of onderbetaling. Tot groot genot van bedrijven, die hun zondebok nu eerst kapot kunnen melken voordat ze haar slachten.

Maar kapitaal en politiek hebben de grens bereikt van hoeveel macht ze kunnen verzamelen in een democratie, en dus wordt ook die bij het oud vuil gezet. Klimaatdemonstranten, Pro-Palestijnse activisten, lastige journalisten… Het gedoogbeleid op tegenspraak is voorbij. Het fascistenkabinet van Wilders belooft een einde te maken aan de laatste fundamentele grondrechten die ons behoeden van een dictatuur. Eén voor één worden de tegenstanders van de regering uitgeschakeld, en stukje bij beetje moet de samenleving buigen voor de macht van Wilders.

De groei van fascisme heeft slechts één logisch eindpunt. Mensenlevens hebben geen inherente waarde voor fascisten. De eerste strafkampen zijn al verrezen in Zeist en Hoogeveen, en de volgende staan op de planning. Tegelijkertijd, terwijl de maatschappelijke positie van migranten verslechtert, wordt de macht van kapitaal en staat alleen maar groter. De verkutting zet als maar door, tot het kapitalisme zo machtig is dat niemand ze meer kan tegenhouden.

Dit moet stoppen. Politiek is geen spel. Honderdduizenden mensenlevens zijn in gevaar, op het punt om opgeslokt te worden door het allesverslindende monster van aangewakkerde, opportunistische vreemdelingenhaat. Het verwoest de levens van onze familie, onze vrienden, waar ook ter wereld. Het verwoest de vrijheid die zo noodzakelijk is voor een gelukkig leven. Dit monster wordt moedwillig gevoed door zij die bereid zijn over lijken te gaan, puur voor hun eigen macht en verrijking. De strijd tegen fascisme is niet compleet zonder een strijd tegen die roofbouw van mens, natuur en maatschappij.

En ik doe wel stoer, maar ik ben doodsbang. Wie de geschiedenis kent, weet waar fascisten toe in staat zijn, en dat onze overwinning niet gegarandeerd is. Maar ons rest geen keus. We winnen samen, of we worden uiteindelijk één voor één verzwolgen. Wij, verzameld op de barricade, staren recht in de allesverslindende muil van het fascisme, en wij schreeuwen: tot hier! Tot hier en niet verder! In de naam van alles wat ons heilig is, in naam van vrijheid, voor de liefde voor onze vrienden en familie, die ons meer waard zijn dan wat voor fortuin dan ook.

Toen niet. Nu niet. Nooit meer fascisme.

Dank u wel.

Bo Salomons