Bo Salomons bij Samen Tegen Fascisme-protest: “Waar is hun Rode Lijn? Waar zijn hun tweehonderdduizend?”

Gisteren hield de coalitie Samen Tegen Fascisme een energieke manifestatie met ruim vierhonderd anti-fascisten bij het Dokwerker-standbeeld op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. Dat was een tegenactie tegen het extreem-rechtse anti-migratieprotest dat tegelijkertijd plaatsvond op het Museumplein. Later liepen de fascisten ook nog door het centrum van de stad, waarbij ze intimiderend en agressief antisemitische, racistische en seksistische leuzen riepen. Uiteindelijk werden zo’n dertig fascisten gearresteerd.

Zaterdagavond hadden anti-fascisten al een letterlijk kolossale boodschap aan de fascisten gegeven. Voorafgaand aan het protest op het Museumplein hadden ze daar op het gebouw van het Van Gogh-museum de tekst “Fascisten niet welkom in Amsterdam!” geprojecteerd. Dat bericht werd gisteren tijdens de anti-fascistische manifestatie voortdurend herhaald.

Uit de reeks toespraken bleek hoezeer de sprekers ervan doordrongen zijn dat het fascisme is opgerukt en hoe noodzakelijk het is dat we ons daartegen teweerstellen. Ook de spandoeken en actieborden lieten zien dat anti-fascisten volop beseffen dat moed, strijdbaarheid, waakzaamheid en doorzettingsvermogen eerste vereisten zijn bij de harde strijd nu en in de toekomst. “Wij zijn allemaal anti-fascisten” was een van de vele leuzen die te horen vielen. En dat gaf een diepe collectieve beleving van solidariteit en verbondenheid.

Harry Westerink

Hieronder de speech die Bo Salomons hield gisteren.

Ik wil deze voordracht opdragen aan de mensen die voor de racistische knokploegen in Den Haag moesten schuilen, en de mensen die hen daarbij hielpen. Hun moed inspireert mij dagelijks.

Op 30 januari 1933 organiseerde de nazi-partij ter ere van de machtsgreep van Adolf Hitler een parade door Berlijn. Het moest voor “het Duitse volk” onmiddellijk duidelijk zijn wie de baas was in het nieuwe Duitsland. Hans-Joachim Heldenbrand was daar met zijn vader, en samen keken ze naar de langsmarcherende nazi’s; een horde waar geen einde aan kwam. Volgens de nazi’s zelf waren het er wel zevenhonderdduizend. Maar op een gegeven moment wijst de vader van Hans-Joachim naar één van de soldaten, die hij al meerdere keren heeft gezien. “Zie je de zwendel?”, zei hij. “Ze marcheren in rondjes.” In werkelijkheid waren het er maar twintigduizend.

Dit is de macht van fascisten. Het is marketing. Met propaganda en vlagvertoon doen ze het lijken alsof ze met veel meer zijn dan ze eigenlijk zijn. Ook gisteren bleek weer dat een duo PVV-ers met plaatjesgeneratoren duizenden haatposts konden genereren. En daarmee proberen ze hun tegenstanders bij voorbaat te laten gehoorzamen. Angst is hun wapen, maar angst is ook hun enige wapen. Zij zijn ervan afhankelijk dat hun tegenstanders capituleren en niet terugvechten. Het was weinig in het nieuws, maar Elsfest heeft met meer dan twee maanden volop mobiliseren in rechtse kringen niet meer dan tweeduizend mensen op de been gekregen.

Want fascisten zijn laf. Dat zeg ik niet om stoer of macho te doen, het is een feit waar wij mee rekenen dienen te houden. Pas toen Wilders voor het eerst als grootste uit een verkiezing kwam, gooiden de middenklasse-racisten hun maskers af. Mensen die zich jarenlang als centristen hadden voorgedaan waren er opeens voor “het volk”, toen ze de macht roken. En ook de toetsenbordhelden komen nu pas uit hun digitale krochten gekropen, nu ze zien dat de regering ze niet meer op de vingers tikt voor hun geweldsuitbarstingen. Online zijn ze dapper, ja. Daar fantaseren ze over grote demonstraties, marsen en geweld. Maar waar is hun Rode Lijn? Waar zijn hun tweehonderdduizend?

Natuurlijk zijn fascisten nu ook al machtig, en juist in hun lafheid zijn ze extra gewelddadig en gevaarlijk, vooral naar hun zondebokken. Maar hun macht is gebaseerd op een illusie, en die is flinterdun, broos en breekbaar. Elke daad van verzet heeft zin, ook al zien we dat niet direct. Met elk verzet brokkelt hun machtsillusie af. Iets kleins als iemand aanspreken op racisme. Of iets groots als het confronteren van een al dan niet geüniformeerde knokploeg. Wij zijn de doornenhaag waar fascisme zich doorheen moeten klauwen. Het is niet één doorn die ze fataal gaat zijn, maar al onze doornen tezamen vormen een ondoordringbare barrière. En wij kunnen allemaal zo’n doorn zijn, in alles wat we dagelijks doen. Antifa heeft jou nodig, van juristen tot kunstenaars, van journalisten tot psychologen, van bouwvakkers tot maaltijdbezorgers.

Maar ook wij anti-fascisten laten ons imponeren door al het illusoire machtsvertoon. Te vaak nog denken we dat fascisten hun dreigementen kunnen waarmaken. Ook voor vandaag werd er paniek verspreid in appgroepen en durfden mensen hier niet te komen. En daar draag ik met mijn waarschuwende schrijven over fascisme soms ook aan bij. Ja, de staat wil ons demonstratierecht inperken. Ja, de staat wil antifa verbieden als terroristische organisatie. Dat mogen ze willen, maar geven wij ons daaraan over? Dat geldt ook als ze fascisten een uniform dragen. De neo-liberale staat heeft wat dat betreft veel geleerd van de techbedrijven: je hoeft niet daadwerkelijk iets te kunnen als je branding maar goed is. Maar dat werkt alleen als wij in die branding geloven.

Ben ik niet bang? Natuurlijk wel. Ik ben niet Joods, maar op het namenmonument hierachter staan vele Salomonsen. Soms voelt het alsof het fascisme onverslaanbaar is, en de vijand zo groot dat ik niet weet waar ik moet beginnen. Soms sluit ik mijn ogen en zie ik het bloedvergieten voor me dat fascisten uitrichten als ze die illusie van macht wáár kunnen maken. Maar daar zijn we nog niet, en zolang wij hier staan hebben zij niet gewonnen.

Daarom zijn we hier. Wij laten zien, aan onszelf en onze vrienden, aan de samenleving en aan de fascisten, dat we niet wijken tot we fascisme en autocratie hebben overwonnen. We weigeren bij voorbaat te capituleren. Wij zijn de doornenhaag. Wij gaan niet aan de kant. Wij breken voor de ogen van het hele land de illusie dat fascisten alles kunnen doen wat ze willen.

Onder de straat ligt het strand. Dus als ze die straat willen, kunnen ze hem krijgen; steen voor steen!

Meer rond het Samen Tegen Fascisme-protest
– Aankondiging
– Projectie-actie: fascisten niet welkom in Amsterdam!
– Harry Westerink: “We vechten voor een samenleving gebaseerd op solidariteit en wederzijdse steun”
– Bo Salomons: “Waar is hun Rode Lijn? Waar zijn hun tweehonderdduizend?”