Actiegroep Just Stop Fast Fashion eist stopzetting van sponsoring van Madurodam door fossiele boosdoeners The Sting en C&A

Gisteren heeft Just Stop Fast Fashion (JSFF), onderdeel van Extinction Rebellion (XR), een brief gestuurd aan attractiepark Madurodam in Den Haag. De actiegroep eist dat Madurodam de samenwerking stopzet met de fast fashion-bedrijven The Sting en C&A. “Bij fossiele bedrijven denken mensen al gauw aan KLM, Shell en Havenbedrijf Rotterdam. Weinig mensen hebben nog maar door dat de fast fashion-industrie onze planeet ongeveer twee keer zoveel schade toebrengt als alle boten en schepen op de hele planeet bij elkaar”, aldus JSFF in een persbericht naar aanleiding van de protestbrief.

De brief is gericht aan “het college van burgemeester en wethouders” van Madurodam. Dat nepbestuur van het miniatuurdorp bestaat uit “tien middelbare scholieren van tien verschillende scholen uit Den Haag en omgeving”, valt te lezen op de website van Madurodam. “Zij spelen een belangrijke rol bij het uitdragen van onze maatschappelijke visie.” JSFF heeft het nepbestuur aangeschreven om er bij de scholieren op aan te dringen dat de maatschappelijke visie van Madurodam zou moeten inhouden dat het miniatuurdorp zich niet langer meer laat sponsoren door de mode-industrie, een van de grootste fossiele boosdoeners. JSFF heeft overigens ook kopieën van de brief verzonden naar de directie van Madurodam en stichting Madurodam Kinderfonds. Het is duidelijk dat JSFF het attractiepark met deze briefactie flink onder druk zet.

Einde maken aan alle fossiele sponsoring

“Het is niet de eerste keer dat Extinction Rebellion (XR) aanklopt bij het miniatuurdorp”, aldus het persbericht. “Eind mei blokkeerden activisten een attractie in het park met een bredere eis: een eind aan álle fossiele sponsoring. Door een park als Madurodam te sponsoren, mogen bedrijven als C&A en The Sting hun naam in een positief daglicht zetten, hun imago ‘greenwashen’. XR voert al lange tijd op verschillende manieren actie tegen de fast fashion-industrie. In Den Haag heeft JSFF al tweemaal eerder tientallen liters ‘olie’ in winkelingangen uitgegoten, waarmee de groep laat zien hoe vervuilend de industrie is. De groep staat bekend om acties die zich richten op het aanbrengen van economische schade aan hun doelwitten. De steeds grotere polyesterproductie waarvoor nauwelijks plastic gerecycled wordt, zorgt ervoor dat na kolen, olie en gas de mode-industrie de grootste fossiele boosdoener op deze planeet is, verantwoordelijk voor tot wel acht procent van de wereldwijde uitstoot, en ruim een derde van alle microplastics in de oceanen.”

Wat JSFF niet meldt in het persbericht en de brief, dat is dat het miniatuurdorp is doordrenkt met koloniale en nationalistische propaganda. Dat bleek bij een bezoek van twee Doorbraak-activisten aan het pretpark in 2017. In het miniatuurdorp wordt de VOC en de rest van het koloniale verleden volop verheerlijkt. De vele toeristen uit binnen- en buitenland die het pretpark bezoeken, krijgen door de strot geduwd dat Nederland zo ongeveer het meest fantastische land ter wereld is. Je kunt het zo gek niet bedenken of “we” zijn er blijkbaar de beste, de grootste, de slimste – of alle drie tegelijk – in. Dat niet alleen, “we” zouden zelfs “het eerste vrije land ter wereld” zijn geweest. Nederland op z’n smalst, dat is het pretpark Madurodam.

Harry Westerink

Hieronder staat de tekst van de brief die JSFF naar Madurodam heeft gestuurd.

Wij zijn Just Stop Fast Fashion, een onderdeel van Extinction Rebellion. Wij zetten ons in voor de levens en rechten van mensen over de hele wereld die bedreigd worden door fast fashion. Wij zien dat de mode-industrie meer dan de andere fossiele industrie direct de kwaliteit van leven van kinderen en jongeren bedreigt, door niet alleen jullie toekomst een hel op aarde te maken, maar ook actief in te zetten op het verslaafd maken van vooral kinderen en jonge vrouwen aan producten die op wereldwijde schaal dodelijker zijn dan sigaretten en alcohol: kleren.

De mode-industrie is verantwoordelijk voor acht procent van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Jaarlijks sterven er nu honderdduizenden mensen door de droogte, overstromingen, hitte, tornado’s en andere extremen die de door mensen versterkte opwarming van de aarde met zich meebrengt. Daarbovenop is fast fashion verantwoordelijk voor ruim een derde van alle microplastics in de oceaan.

Fast fashion levert bedrijven heel veel geld op door goedkope troep te verkopen. Daardoor kopen mensen steeds vaker en steeds meer kleding. Dit schadelijke verdienmodel kan alleen bestaan door mensenrechtenschendingen over de hele wereld. We zien kinderarbeid en slavenarbeid in concentratiekampen, maar ook het uitbuiten van jonge werknemers in kledingwinkels in Nederland en het oplichten van klanten. De gemiddelde Nederlander koopt bijna 50 kledingstukken per jaar. Om te zorgen dat mensen steeds meer kleding kopen, wordt er heel veel reclame gebruikt. Reclame op straat, op internet, maar ook reclame in de form van wat “fossiele sponsoring” genoemd wordt. Doordat fast fashion-bedrijven bijvoorbeeld sportclubs, evenementen of musea sponsoren, proberen ze hun smerige naam een beetje op te poetsen. Fans en bezoekers koppelen die bedrijfsnaam dan aan het goede gevoel dat ze hebben bij het bezoeken van een museum.

De fossiele industrie staat hier bekend om. Het wordt ook wel “greenwashing” genoemd. Extinction Rebellion voert al een tijd campagne tegen het Rijksmuseum, bijvoorbeeld, die ING-logo’s door het hele museum plaatst, wat dan “artwashing” genoemd wordt. Er is ook campagne gevoerd tegen golfclubs die KLM aan “sportwashing” lieten doen. Vaak zien we dat die fossiele bedrijven eigenlijk maar een heel klein beetje geld hoeven te betalen om een heleboel poetsmiddel over hun vieze, gore, met olie en het bloed van kinderen besmeurde naam te laten smeren.

Madurodam werkt hier ook aan mee. En dat is waarom we jullie, de edelachtbare bestuurders van Madurodam, deze brief sturen.

Op 29 mei jongstleden kwam Extinction Rebellion bij jullie langs om aandacht te vragen voor een rits fossiele sponsors – die Madurodam tegenwoordig “partners” noemt, alsof dat iets zou veranderen. Jullie laten die bedrijven voor een habbekrats hun vieze logo’s en gebouwen jullie mooie Madurodam verpesten. De focus van de actiegroep die toen langskwam lag bij die actie vooral op de lucht- en scheepvaart, de financiële sector en de olie-industrie.

Extinction Rebellion is een horizontale, decentraal georganiseerde beweging. Dat betekent dat verschillende mensen en groepen aan verschillende zaken kunnen werken, zonder dat iemand iets over een ander te zeggen heeft. Zonder hiërarchie, dus, zonder bestuurders. De actie op 29 mei heeft onze ogen geopend voor jullie misdadige beleid, toen wij zagen dat jullie ook de massamoordenaars van de bedrijven C&A en The Sting jullie prachtige dorp laten besmeuren.

We hebben begrepen dat jullie in gesprek zijn met onze collega-activisten, en we willen geen afbreuk doen aan die gesprekken, maar Just Stop Fast Fashion werkt op een andere manier. Wij onderhandelen niet. We komen graag een keertje toelichten waarom we doen wat we doen, want we zijn altijd aansprakelijk, maar we zien de wereld waarin jullie opgroeien afbrokkelen, en de tijd van daarover praten is voorbij. Te lang hebben overheden over de hele wereld weggekeken, terwijl de fastfashion-industrie haar met olie en bloed overgoten tengels over de planeet en de toekomst kon laten krassen. Wij vragen niet om transitie, niet om overleg, niet om een beschaafde oplossing. Wij onderhandelen niet met greenwashers, oplichters en terroristen. Het enige wat wij eisen is: maak gewoon een eind aan fast fashion. Just Stop Fast Fashion.

Het is daarom dat wij het volgende van jullie eisen:

Madurodam, verbreek alle banden met de bedrijven C&A en The Sting. Zorg dat nooit meer een logo of ander bedrijfskenmerk van een fast fashion-bedrijf in Madurodam, Madurodams advertenties of op Madurodams website zichtbaar is. Spreek je uit tegen de bedrijven die de toekomst van Madurodam en van het huidige college een hel op aarde hebben gemaakt, en die zich schuldig hebben gemaakt en blijven maken aan kinderarbeid, slavenarbeid, genocide en massamoord, om van het eindeloze misbruik en de slachting van niet-menselijke dieren nog maar te zwijgen.

Just Stop Fast Fashion staat bekend om acties waarbij wij tientallen liters “olie” verspreiden in fast fashion-winkels. Als we het nodig achten, zullen we vergelijkbare acties in Madurodam opzetten. We willen Madurodam graag zien als een partner in de strijd voor een betere planeet, maar de burgemeester en wethouders van dit bijzondere dorp poetsen de misdaden van de fast fashion-industrie schoon. Madurodam brainwasht de kinderen wier toekomst door deze bedrijven vernietigd wordt. Jullie zijn wat ons betreft medeplichtig. Zolang jullie dat niet veranderen, is Madurodam een legitiem doelwit voor vreedzaam protest.

We willen jullie de tijd geven tot 22 september 2025 om aan onze eis te voldoen.

Daarna zullen wij actie ondernemen. Dat zal veilig en vreedzaam gebeuren, met respect voor het bestuur, de werknemers en bezoekers van Madurodam, en voor al onze medemensen, maar disruptiever dan jullie bij de actie op 29 mei gezien hebben. Afsluitend: meerdere van onze activisten zijn werkzaam (geweest) in het onderwijs. De passie voor wetenschap en kennisoverdracht stroomt ons binnen Extinction Rebellion sowieso door de aderen. We zeggen dat we niet onderhandelen, maar als jullie meer willen weten over waaróm jullie onmiddellijk moeten stoppen met fast fashion promoten, dan willen we daar gráág over vertellen. Onder ons zijn vrienden en familie van eerdere burgemeesters en wethouders van Madurodam. We gaan ervan uit dat het college nog steeds geselecteerd wordt op hun passie voor de wereld leren kennen en verbeteren. De eis die we hebben is keihard, maar ze is gebouwd op de hoop dat jullie net zoveel om deze planeet en de mensen en dieren erop geven als wij.