Rest in power Benjamin Zephaniah | Waarom ik een anarchist ben

Ter eren van Benjamin Zephaniah hebben wij zijn tekst "Waarom ik een anarchist ben" vertaald. Benjamin stierf vorige week op 7 december 2023 en is 65 jaar geworden. Hij stierf aan de gevolgen van een hersentumor.

"Hij werd geboren op 15 april 1958 en laat een enorme erfenis achter van gedichten, literatuur, muziek, televisie en radio. Benjamin leefde een buitengewoon leven; hij was een fenomenaal persoon die innovatieve kunst creëerde die een positieve invloed had op meerdere generaties. Dichter, auteur, muzikant, performer en activist zijn slechts een paar van de etiketten die de man beschrijven, maar om eerlijk te zijn was hij een natuurkracht wiens dood een enorme leegte achterlaat in de mensheid die slechts gedeeltelijk kan worden gedoofd door het werk dat hij voor ons heeft achtergelaten." – Greg Hall

'Waarom ik een anarchist ben' een getuigenis van dichter en schrijver Benjamin Zephaniah.

Ik werd politiek nadat ik op zevenjarige leeftijd voor het eerst werd aangevallen door racisten. Ik begreep geen politieke theorie, ik wist alleen dat me onrecht was aangedaan en dat er een betere weg was. Een paar jaar later, toen ik vijftien was, stopte er een gemarkeerde politieauto voor me toen ik 's ochtends vroeg in Birmingham liep, er stapten drie agenten uit de auto, ze duwden me in een deuropening van een winkel en sloegen me in elkaar. Ze stapten weer in hun auto en reden weg alsof er niets was gebeurd. Ik had mij nooit ingelezen over het beleid van de politie, of iets over de zogenaamde law and order, ik wist gewoon dat me onrecht was aangedaan. Toen ik mijn eerste baan als schilder kreeg, had ik niets gelezen over de theorie van de arbeidersstrijd of over hoe de rijken de armen uitbuitten, maar toen mijn baas om de dag in een andere sportauto verscheen en we met gevaar voor eigen leven ladders beklommen en giftige dampen inademden, wist ik gewoon dat me onrecht was aangedaan.

Ik groeide op (net als de meeste mensen om me heen) met het geloof dat anarchisme betekende dat de hele wereld door het lint zou gaan en dat alles zou eindigen. Ik ben erg dyslectisch, dus ik moet vaak een spellingscontrole of een woordenboek gebruiken om er zeker van te zijn dat ik woorden correct heb geschreven. Ik hoorde de hele tijd woorden als socialisme en communisme, maar zelfs de socialisten en communisten die ik tegenkwam hadden de neiging om Anarchisten af te doen als een marginale groep, die ze altijd de schuld gaven als er problemen waren op demonstraties, of als dromers weg zette. Zelfs nu heb ik net een spellingscontrole gecontroleerd en die beschrijft Anarchisme als chaos, wetteloosheid, wanorde en rellen. Dat van die wanorde vind ik leuk, maar voor de 'gemiddelde' persoon betekent wanorde inderdaad chaos, wetteloosheid en rellen. Precies de dingen die ze geacht worden het meest te vrezen.

Het beste wat ik ooit voor mezelf heb gedaan, is leren hoe ik voor mezelf kan denken. Ik begon daar al op jonge leeftijd mee, maar het is echt moeilijk om dat te doen als er dingen om je heen zijn die je de hele tijd vertellen hoe je moet denken. Kapitalisme is verleidelijk. Het beperkt je verbeelding en maakt je vervolgens wijs dat je je vrij moet voelen omdat je keuzes hebt, maar je keuzes zijn beperkt tot de producten die ze je voorschotelen of de grenzen van je nu beperkte verbeelding. Ik herinner me een bezoek aan São Paulo vele jaren geleden, toen het zijn Schone Stad Wet invoerde. De burgemeester werd niet plotseling een anarchist, maar hij realiseerde zich wel dat de voortdurende en alomtegenwoordige marketing waaraan mensen werden blootgesteld niet alleen lelijk was, maar mensen ook afleidde van zichzelf. Dus werden er meer dan 15.000 reclameborden weggehaald. Bussen, taxi's, neonreclames en papieren posters werden allemaal verboden. In het begin zag het er een beetje vreemd uit, maar in plaats van te kijken of niet te proberen kijken naar reclameborden, wandelde ik en terwijl ik wandelde keek ik om me heen. Ik merkte dat ik alleen kocht wat ik echt nodig had, niet wat me verteld werd dat ik nodig had, en wat het meest opviel was dat ik elke dag nieuwe mensen ontmoette en met ze praatte. Deze gesprekken waren meestal relevant, politiek en zinvol. Het kapitalisme zorgt ervoor dat we met elkaar concurreren en de mensen die het kapitalisme aansturen willen niet dat we met elkaar praten, niet op een zinvolle manier.

Ik ga hier niet verder in op kapitalisme, socialisme of communisme, maar het is duidelijk dat één ding dat ze allemaal gemeen hebben, hun behoefte aan macht is. Om hun drang naar macht te ondersteunen hebben ze allemaal theorieën, theorieën over het grijpen van de macht en wat ze met de macht willen doen, maar daar ligt het probleem. Theorieën en macht. Ik werd een Anarchist toen ik besloot om de theorieën te laten vallen en te stoppen met het zoeken naar macht. Toen ik ophield me met die dingen bezig te houden, realiseerde ik me dat ware Anarchie mijn natuur is. Het is onze natuur. Het is wat we deden voordat de theorieën kwamen, het is wat we deden voordat we werden aangemoedigd om met elkaar te concurreren. Er zijn geweldige dingen geschreven over Anarchisme, en ik denk dat dat Anarchistische theorie is, maar als ik mijn vrienden deze dingen probeer te laten lezen (ik heb het over grote boeken met grote woorden), krijgen ze hoofdpijn en slaan ze af. Dus dan zet ik de reclame uit (de TV enz.) en ga met ze zitten en herinner ze eraan wat ze zelf kunnen doen. Ik geef ze voorbeelden van mensen die zonder regering leven, mensen die zichzelf organiseren, mensen die hun eigen spirituele identiteit hebben teruggevonden - en dan wordt het allemaal duidelijk.

Als we over theorieën blijven praten, kunnen we alleen maar praten met mensen die zich bewust zijn van die theorieën, of zelf theorieën hebben, en als we in het rond blijven praten over theorieën, sluiten we veel mensen uit. Juist de mensen die we moeten bereiken, juist de mensen die zich moeten bevrijden van de ketenen van de moderne, kapitalistische slavernij. Het verhaal van Carne Ross is inspirerend, niet omdat hij iets geschreven heeft, maar omdat hij het geleefd heeft. Ik houd van het werk van Noam Chomsky en ik houd van de manier waarop de oma van Stuart Christie een Anarchist van hem maakte, maar ik ben hier omdat ik begrijp dat de racistische politie die mij sloeg de staat achter zich heeft, en dat de staat zelf racistisch is. Ik ben hier omdat ik nu begrijp dat de baas die mij uitbuitte om zichzelf rijk te maken niet om mij gaf. Ik ben hier omdat ik weet hoe de Marrons in Jamaica zichzelf bevrijdden, de heuvels introkken en aan alle geknechte mensen bewezen dat zij (de Marrons) zichzelf konden redden. Begrijp me niet verkeerd, ik hou van boeken (ik ben trouwens schrijver) en ik weet dat we mensen nodig hebben die diep nadenken - we zouden allemaal diep moeten nadenken. Maar mijn grootste inspiratie komt van alledaagse mensen die stoppen met het zoeken naar macht voor zichzelf, of het zoeken naar de machtigen om hen te redden, en die het leven leiden voor zichzelf. Ik heb mensen ontmoet die het anarchisme beleven in India, Kenia, Jamaica, Ethiopië en Papoea-Nieuw-Guinea, maar als ik ze vertel dat ze Anarchist zijn, zullen de meesten me vertellen dat ze nog nooit van dat woord gehoord hebben en dat wat ze doen natuurlijk en vanzelfsprekend is. Ik ben een Anarchist omdat mij onrecht is aangedaan en ik al het andere heb zien mislukken.

Eind jaren zeventig en in de jaren tachtig woonde ik in Londen met veel verbannen ANC-activisten - na een lange strijd werd Nelson Mandela bevrijd en keerden de bannelingen terug naar huis. Ik herinner me dat ik naar een foto keek van de eerste democratisch gekozen regering in Zuid-Afrika en me realiseerde dat ik tweederde van hen kende. Ik herinner me ook dat ik een foto zag van de nieuw gekozen regering van Blair (New Labour) en me realiseerde dat ik een kwart van hen kende, en bij beide gelegenheden herinner ik me hoe ik vervuld was van hoop. Maar in beide gevallen duurde het niet lang voordat ik zag hoe de macht zoveel leden van die regeringen corrumpeerde. Dit waren mensen die ik opbelde en zei: "Hé, wat ben je aan het doen?", en het antwoord was altijd iets in de trant van: "Benjamin, je begrijpt niet hoe het hebben van macht werkt". Ik begrijp het donders goed. Fuck macht, en laten we voor elkaar zorgen.

De meeste mensen weten dat de politiek faalt. Dat is geen theorie of mijn standpunt. Ze zien het, ze voelen het. Het probleem is dat ze zich gewoon geen alternatief kunnen voorstellen. Het ontbreekt ze aan vertrouwen. Ik heb gewoon alle reclame gewist, ik heb de ‘tell-lie-vision’, uitgezet en ik ben voor mezelf gaan denken. Toen begon ik echt mensen te ontmoeten - en geloof me, er is niets zo geweldig als mensen ontmoeten die doorgaan met hun leven, boerderijen, scholen, winkels en zelfs economieën runnen in gemeenschappen waar niemand macht heeft.

Daarom ben ik een Anarchist.

– Benjamin Zephaniah