Trump wint tweede termijn – Nu is het tijd voor een wereldwijde tegenaanval

Donald Trump werd op 6 november 2024 voor de tweede keer als president van de VS gekozen. De Republikeinse Partij heeft nu bijna de totale controle over de gevestigde politiek in de VS, want ze hebben ook winst geboekt in de Senaat, waardoor ze de controle hebben over de hele wetgevende macht, het presidentschap en het Hooggerechtshof.

12 november, 2024 7 min leestijd

(Foto Oinonio, Flickr, CC2.0)

Het is een overwinning voor de Plutocraten en Oligarchen van de VS, Elon Musk, Jeff Bezos, de cryptofanatici en de $Tech Bros van de westkust.

Het Trumpisme maakt deel uit van de wereldwijde contrarevolutionaire golf van extreemrechtse populisten, autoritairen, semi-fascisten en libertariërs die de macht grijpen in landen over de hele wereld. Wat we zien is een proces van een algemene verschuiving naar extreemrechts, veroorzaakt door het neoliberalisme en de ineenstorting van de naoorlogse liberale consensus die dat teweeg heeft gebracht. Trumpisme is dezelfde trend die Modi in India, Duterte in de Filippijnen, Meloni in Italië enzovoort heeft voortgebracht.

Maar vooral deze overwinning is een ramp voor miljarden mensen over de hele planeet. De macht van het Amerikaanse imperialisme om te handelen of niet te handelen is nog steeds een beslissende factor in de wereldpolitiek.

Een tweede presidentschap van Trump zal net zo chaotisch en verachtelijk zijn als het eerste. Alleen zullen zijn belangrijkste intellectuele medestanders nu veel duidelijker zijn over wat ze willen bereiken. $Project 2025 is een blauwdruk voor een autoritaire VS; het omvat de voorstellen om duizenden overheidsmedewerkers te ontslaan en de rest van de Amerikaanse overheidsbureaucratie onder centrale presidentiële controle te plaatsen en het afschaffen van het Ministerie van Onderwijs om controle over leerplannen op staatsniveau mogelijk te maken. Het terugdraaien van de gezondheidszorg en sociale rechten voor transgenders, waardoor het leven van transgenders in sommige staten bijna onhoudbaar wordt. Het betekent de afschaffing van federale bescherming voor gendergelijkheid, seksuele geaardheid en reproductieve rechten. Het zal vrijwel zeker voorkomen dat abortuspillen via de post verstuurd kunnen worden, wat de belangrijkste manier is waarop mensen in de VS een abortus krijgen. We zullen de mainstreaming zien van ‘gesprekken’ over het rechteloos maken van vrouwen. Het gaat ook om het schrappen van financiering voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van hernieuwbare energie, het verhogen van de energieproductie en het schrappen van doelen voor koolstofvermindering.

Of Trump’s belofte om vanaf de eerste dag een dictator te zijn en het leger in te zetten tegen politieke tegenstanders, gebakken lucht was voor de verkiezingsstrijd of niet, is onduidelijk. Maar dat hij zo’n reactionaire campagne voerde en zo veel stemmen kreeg, onthult iets over de groei van extreemrechtse populistische ideeën. We weten dat zowel hij als zijn vicepresident JD Vance onlangs een boek genaamd Unhumans onderschreven, $een manifest voor de massamoord op linkse activisten naar het voorbeeld van Pinochet in Chili. Dit onthult de fascistische kern van de neoliberale politiek, die de cirkel rond heeft gemaakt.

Deze nederlaag is grotendeels te wijten aan de ellendige politiek en de mislukte strategie van de Democraten. Het is duidelijk dat de Democraten niet eens een gedeukt schild zijn tegen de groei van extreemrechts; ze voeden het probleem actief. Ze waren business as usual in een periode van angst en verdeeldheid.

Ze voerden een campagne tegen een populist die een beroep deed op ‘het gewone volk’ door zich in plaats daarvan te richten op de deugdzaamheid van de gevestigde orde – voortdurend herhalend dat Trump een misdadiger was, alsof er in de VS niet miljoenen misdadigers zijn in een corrupt en oneerlijk rechtssysteem die in hem een vervolgde martelaar zouden kunnen zien. De fixatie van de Democraten op de rechtbanken om hem vóór de verkiezingen te ondermijnen mislukte volkomen en droeg bij aan zijn populistische geloofsbrieven. Ze gaven de voorkeur aan een campagne vanuit het midden, gericht op steun van beroemdheden, het overtuigen van Republikeinen uit het middenveld en paraderen met $Liz Cheney. Ze appelleerden aan het geloof dat de VS een land van gelijke kansen en postracisme is, terwijl dat duidelijk niet zo is.

Trump en zijn aanhangers doorzien dit. Ze weten dat het een leugen is. Ze geven de voorkeur aan macho-houding, macht maakt macht, vrij van consequenties. De Democraten concentreerden zich de afgelopen weken op het bestempelen van Trump als fascist – de reactie van zijn aanhangers was ofwel een schouderophalen of het omarmen van het feit dat hij de liberalen zo opwond. Trump is een symbool voor alle meest egoïstische en reactionaire opvattingen in de Amerikaanse samenleving, maar de Democraten waren geen alternatief. Zijn beweging kristalliseerde een visie op de VS die gelijkheid afwijst en overheersing omarmt. Zijn beweging is niet vreemd aan de Amerikaanse institutionele politiek; ze is erin geworteld.

De wereldwijde contrarevolutionaire golf is grotendeels een reactie op de verworvenheden van het naoorlogse tijdperk – de vooruitgang van vrouwen, zwarte mensen, de LHBTQIA+ gemeenschap en anderen. Trump sprak vooral witte mensen en jonge mannen aan, christen-nationalistisch extreemrechts en tech bro aanhangers van Elon Musk. Hij haalde ook stemmen op van de Arabisch-Amerikaanse gemeenschap die zich tegen de Democraten keerde vanwege hun financiering van Israëls genocide in Gaza (hoewel Trump hetzelfde beleid zal voeren).

Maar hij kreeg ook steun van een $aanzienlijk aantal zwarte mensen (dat wil zeggen mensen van kleur) en vrouwen, mensen die het liberale establishment afwijzen en de tegenstrijdigheden van de Amerikaanse samenleving willen oplossen door de supremacistische waarden ervan te omarmen. Een deel van de Amerikaanse zwarte bevolking staat ook achter massadeportaties van recent aangekomen immigranten als dat de prijzen omlaag drijft en de lonen verbetert (zoals Trump beweert). Dat is het punt van populisme; het combineert tegenstrijdigheden en spreekt verschillende mensen op verschillende manieren aan, terwijl het beweert eenvoudige antwoorden te geven op complexe vragen en betekenisvolle verandering ontkent.

Er zullen aanzienlijke tegenstrijdigheden in zijn populistische programma zitten. Trump beloofde een koolstofbonus voor fossiele brandstoffen om de kosten van energierekeningen te drukken en de inflatie aan te pakken, maar hij wil ook importheffingen om de Amerikaanse industrie te versterken, wat de prijzen zal opdrijven. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij voor betere levensstandaarden en meer banen voor Amerikaanse burgers zal zorgen, vooral met de enorme bezuinigingen in de publieke sector. Maar we moeten ook oppassen met de aanname dat mensen vooral stemmen op economische gronden – het moderne politieke landschap is veel ingewikkelder en wordt verscheurd door ideologische tegenstellingen in plaats van eenvoudige financiële berekeningen.

Zijn verklaring dat hij zijn steun aan Oekraïne zal terugtrekken en ‘een einde zal maken aan de oorlog daar’ betekent vrijwel zeker dat de imperiale annexatie door Rusland doorgang zal vinden. Wat dat betekent voor de bredere regio als Poetin zijn expansionistische project voortzet, valt nog te bezien. Het is zeker dat de opkomst van een meer multipolaire wereld ons op een gegeven moment dichter bij een derde wereldoorlog zal brengen. Voor de Palestijnen betekent het ook meer slachtingen en nederlagen, Trump is duidelijk geweest tegenover Netanyahu dat de uiterst rechtse leiders van Israël ‘alles kunnen doen wat ze moeten doen’ om te winnen.

De noodzaak van voortgezet verzet staat buiten kijf. Er zullen veel mensen zijn die zich nu hopeloos of wanhopig voelen en dat is precies wat extreemrechts en fascisten willen. Ze hebben een sadistisch genoegen in de nederlagen die ze toebrengen aan ‘woke’ en aan links. Maar politiek wordt bepaald door strijd om macht en tegenmacht, het opbouwen van massale verzetscoalities, het identificeren van de zwakke plekken aan de kant van de vijand en het mobiliseren van krachten om hun kracht te verbrijzelen.

Anti Capitalist Resistance is volledig solidair met diegenen in de VS die deze autoritaire wending afwijzen en willen vechten voor een betere wereld. We weten dat de komende jaren moeilijk zullen zijn, maar onze beweging heeft al eerder moeilijke tijden gekend. We weten dat de dingen slechter zullen worden voordat ze beter worden. Maar we weten ook dat we kunnen pleiten voor een wereld voorbij kapitalisme, imperialisme en militarisme, gebaseerd op een samenleving die voor iedereen zorgt en duurzaam is met het milieu.

De opwarming van de aarde is al aan de gang, net als de wereldwijde versterking van extreemrechts; de twee zijn met elkaar verbonden. En politiek eindigt niet bij de stembus – dat is een andere leugen waar de Democraten zich op baseerden. Macht komt van onze organisatie en veerkracht. We vechten voor een revolutionaire verandering. Onze rol is om deel uit te maken van de internationale strijd om de wereld te veranderen, om de toekomst terug te winnen en een betere samenleving voor iedereen op te bouwen!

Dit artikel stond op $Anti Capitalist Resistance. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.