Polderstasi en oud-activisten: samen strijden

Na het artikel “Hoe de AIVD de beweging uit elkaar wil drijven” van Sammie Verhage hier een tweede reactie op het verschijnen van het proefschrift “Daad en discussie: links geweld: de invloed van interne discussie en overheidsrespons” van de voormalige (?) spion Berrie Hanselman. Het woord is aan Hermine en Otto.

Het zal je maar gebeuren. Heb je bijna vijftig jaar spionnetje gespeeld, en niemand die het heeft gemerkt! Waar heb je voor geleefd???

Nu was het allemaal vast ook niet zo spannend, het Linkse Gevaar en het had zeker ook een functie, al was het maar als schrikbeeld van de kleinburger/geheim agent.

En dan ook nog afluisteren (pardon, “uitluisteren”), wat een achterbaks, glibberig, gluiperig misselijkmakend baantje. En nogal frustrerend stellen we ons zo voor: je hoort van alles, mag bijna niks, met de mensen die je afluistert raak je steeds meer mee vertrouwd: in de ban van de tegenstander, of Das Leben der Anderen.

Maar daar werd wat op gevonden. Wellicht zou een deel (welk deel, niemand die het weet, want immers geheim) kunnen worden gebruikt om op te promoveren. Huh? Promoveren, geheime politie? Jazeker, dat kan, in Leiden dan, maar toch.

Hampelman gebruikt delen (welk deel, niemand die het weet, want immers geheim) van door hem eerder verzamelde informatie om op te promoveren: de slager keurt zijn eigen vlees. Naar blijkt op blijvend aandringen van een andere voormalige (?) spion, de onvermijdelijke Paul Abels die blijkbaar nog wel een suggestie had: Jelle van Buuren, sinds zijn promotieknieval helemaal in ‘de systeemliefde”, die zijn diensten blijkbaar heeft aangeboden. Voor wat hoort wat, Van Buuren was tenslotte eerder gepromoveerd bij Paul Abels.

Deze Jelle van Buuren blijkt een spiegelbeeld van Herrie Hampelman, maar dan met een ander verleden want, volgens Hampelman werkte hij “voor het links-activistische ‘onderzoeksburo’ Jansen & Janssen”, aldus Elsevier Weekblad en/of “verkeerde in zijn jongere jaren enige tijd in de anti-imperialistische periferie van RARA en kende daarom mogelijk ook haar voorman Roemersma persoonlijk” (NRC, 9 januari).

Zoals Hampelman uit zijn geheime en dus per definitie niet transparante achtergrondinformatie een deel (welk deel, niemand die het weet, want immers geheim) gebruikt, stellen we ons voor dat dit ook voor Jelle van Buuren geldt, of misschien nog wel erger?

Immers, “in zijn jongere jaren enige tijd in de anti-imperialistische periferie van RARA” verkeren en, okay, wat jaren later, maar toch, dan docent, als “wetenschapper”, op een universiteit met oud-geheim agenten incestueuze contacten onderhouden.

Welke prijs heeft wie waarvoor moeten betalen? Jelle van Buuren als voorbeeld van de ‘soft approach’ waar Hampelman zich zo op laat voorstaan? Maar hier moeten we opletten, hoezo ‘zachte aanpak’.

Immers, Hampelman pleit tenslotte voor “een wat meer toeschietelijke openbaarmaking van inlichtingenmateriaal”. In zijn beleving kunnen wetenschappers en de geheime politie hier voordeel van hebben, zijn geheime collega’s “kunnen door zo’n vorm van transparantie het ‘buiten’ bestaande wantrouwen reduceren”.

In dit geval blijkt de geheime politie vooral ook een politieke politie: met een gedoseerd en gefilterd witwassen van stiekem verkregen materiaal worden strategische doelen nagejaagd door een polderstasi. In onze beleving is het (tot nu toe) ongekend dat een miezerig mannetje in de media een bekende activiste blijft brandmerken (al eerder in het Elsvier Weekblad en zaterdag in De Volkskrant), net als eerder lieden op gezette tijden mensen brandmerken die blijkbaar niet (genoeg?) door de knieën zijn gegaan.

In het huidige tijdsgewricht, met een in toenemende mate fascistischer wordende politiek, steeds maar blijven jengelen over XR is natuurlijk kleur bekennen; zoals elk (voormalig) geheim agent is Herrie makende Hampelman vooral een anti-democraat, een nuttige idioot die de maatschappelijke tendens naar meer fascisme wil begeleiden.

Vanuit de hoek van de voorheen RARA valt verder waarschijnlijk niets te verwachten. Materiaal dat een licht zou kunnen werpen ligt achter slot en grendel, en dit blijft nog jaren het geval, wellicht tot de wereld al is vergaan.

Dit laat onverlet dat er nog een braakliggend terrein open ligt: valt er nog iets te leren van eerdere ervaringen? Wat is er immers bekend over (de bestrijding van) “het anti-imperialisme”?

Afgezien van de persoon/mediaster René Roemersma (R.I.P.), die terecht heeft gestaan, blijkbaar maar bitter weinig. Het op gezette tijden steeds maar herhalen van eerdere mediaberichten heeft waarschijnlijk tot een vertekend beeld geleid van wat het was, ook al bleef het een aanzet.

Afgezien van een gebrek aan historische kennis, wat we nu laten voor wat het is, ligt er nu een drietal vragen waarvan we ons kunnen voorstellen dat anderen hier nu ook mee worstelen:

• 1. Hoe moeten we samenwerking of zelfs verwevenheid van wetenschappers met de geheime politie begrijpen? Kan dit wel? Hoe betrouwbaar is dergelijk onderzoek? Wat zegt dit over wetenschappers en de rol van wetenschap?
• 2. Hoe moeten we samenwerking tussen oud-activisten/wetenschappers met de geheime politie begrijpen? Hoe wordt dit door activisten begrepen?
• 3. Zie 2. Waarom wordt er geen stelling genomen tegen de hetze van gebrandmerkte mede-activisten?

Hermine en Otto