Anteo Zamboni, 15 jaar…

Op 31 oktober 1926 wordt de Italiaanse anarchist en antifascist Anteo Zamboni op 15-jarige leeftijd gelyncht door een fascistische menigte. Hij had geprobeerd Mussolini te vermoorden tijdens een parade in Bologna ter ere van de fascistische Mars op Rome.

30 oktober, 2025 3 min leestijd

De geschiedenis van anarchistisch verzet tegen het fascisme gaat terug tot het allereerste begin van de fascistische geschiedenis. Van alle politieke groeperingen hebben de anarchisten nooit concessies gedaan aan het fascisme. Logischerwijs staan zij namelijk lijnrecht tegenover elkaar op het politieke spectrum: totale toewijding aan het idee van de staat enerzijds, totale oppositie tegen de staat anderzijds. De gewapende strijd tegen het fascisme begon niet in 1939 met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en zelfs niet in 1936 met de revolutie in Spanje. Hij begon in de jaren na de Eerste Wereldoorlog, zowel in Italië als in Duitsland. Tegen 1939 hadden velen, zo niet allen die zich bij de anarchistische partizanen hadden aangesloten, jaren van actief gewapend verzet tegen het fascisme achter de rug…

• Uit ‘Red Years, Black Years: Anarchist Resistance to Fascism in Italy’.

Op 31 oktober 1926 wordt de Italiaanse anarchist en antifascist Anteo Zamboni op 15-jarige leeftijd gelyncht door een fascistische menigte. Hij had geprobeerd Mussolini te vermoorden tijdens een parade in Bologna ter ere van de fascistische Mars op Rome. Onmiddellijk nadat zijn schot zijn doel miste, werd hij aangevallen en vermoord door squadristi (fascistische milities).

De man die hem als eerste arresteerde en identificeerde als anarchist en potentiële moordenaar, was cavalerieofficier Carlo Alberto Pasolini, de vader van filmregisseur Pier Paolo Pasolini.

Een straat in Bologna – “Mura Anteo Zamboni” – is naar hem vernoemd en in 1978 werd een film gemaakt over de moordaanslag door Gianfranco Mingozzi, Gli Ultimi Tre Giorni. Anteo werd gespeeld door Franco Lotterio.

• Gli Ultimi Tre Giorni (De laatste drie dagen). 1977. 123 minuten. Regisseur: Gianfranco Mingozzi. Gebaseerd op ware gebeurtenissen in Bologna in 1926 tijdens het bezoek van Mussolini. Een 15-jarige anarchist, die heeft gezien hoe zijn familie onder het fascisme heeft geleden, probeert Mussolini te vermoorden omdat hij vindt dat het doden van een tiran gerechtigheid is en geen moord. Hier zijn de eerste 53 minuten van de film in het Italiaans:

https://www.youtube.com/watch?v=nIauA5HAxWc&t=312s

Trailer

• Red Years, Black years: Anarchist Resistance to Fascism in Italy: https://libcom.org/…/red-years-black-years-anarchist…

• “De geschiedenis van het anarchistische verzet tegen het fascisme is iets waarover we nooit iets te horen krijgen in de reguliere of zelfs linkse geschiedschrijving. De overwinnaars van het fascisme schreven na de Tweede Wereldoorlog de ‘geschiedenis’ van het antifascisme. Ze gaven een prominente plaats aan de aristocratische Duitse officieren die er aan het einde van de oorlog niet in slaagden Hitler te vermoorden, maar negeerden de gewone arbeiders die in de jaren twintig en dertig streden, toen de westerse regeringen Mussolini, Hitler en Franco als bondgenoten zagen.” Herinneringen aan het anarchistische verzet tegen het fascisme.