De ICE-razzia’s bij deze bouwmarkt werden agressiever maar minder effectief. De Los Angeles Huurdersbond weet waarom

Met een dagelijkse aanwezigheid probeert de bond probeert de meest kwetsbare arbeidsmigranten van de stad een zekere mate van veiligheid te bieden en de deportatiemachine van Trump te saboteren.

Arturo had zulke agenten alleen nog maar aan de grens gezien, nooit in Los Angeles. Maar op vrijdag 6 juni viel het Department of Homeland Security (DHS, ministerie van Binnenlandse Veiligheid, waar onder meer ICE onder valt) binnen bij een bouwmarkt (Home Depot) in de buurt van MacArthur Park. Net als elke andere ochtend was Arturo naar de winkel gekomen om samen met meer dan honderd andere dagloners te wachten op een dag, of zelfs maar een paar uur, bouwwerk. Hij zag mensen rennen en hoorde “la migra!” schreeuwen nog voordat hij de mannen in legerkleding zag of begreep dat ze mensen aan het arresteren waren. Hij zette het op een lopen en volgde een menigte door de automatische deuren van de winkel. Agenten grepen mensen schijnbaar willekeurig “bij hun rugzak en zonder iets te vragen”, vertelde Arturo. Homeland Security pakte 24 mensen op bij die bouwmarkt en nog 60 anderen bij razzia’s die die dag door de hele stad werden uitgevoerd. Twee van zijn vrienden heeft hij sindsdien niet meer gezien.

Los Angeles is al heel lang een soort proeftuin voor militaire onderdrukking in de stad – de politie van L.A. heeft de SWAT-teams uitgevonden en was de eerste die politiehelikopters inzette. Maar op 6 juni zette de federale overheid de eerste stap in wat Trump “de grootste deportatieoperatie in de Amerikaanse geschiedenis” noemde. Daarmee werd Los Angeles, in de woorden van burgemeester Karen Bass, een “proefterrein” voor hun fascistische razzia’s in Amerikaanse steden. De hele zomer lang stuurde DHS gewapende, gemaskerde agenten naar diezelfde bouwmarkt bij MacArthur Park – voor zowel kleine, snelle arrestaties als grootschalige razzia’s die behalve voor de aanhoudingen ook bedoeld waren het spektakel. Ze ontvoerden er arbeiders, straatverkopers en omstanders, allemaal zonder arrestatiebevelen of waarschuwing vooraf.

Maar sinds die eerste razzia zijn de agenten het terrein niet meer opgekomen zonder iemand tegen te komen van de DHS-wacht, die volledig uit vrijwilligers bestaat en door de LA Tenants Union (LATU, Los Angeles Huurdersbond) wordt georganiseerd. Net als de DHS heeft de LATU de hele zomer geëxperimenteerd. De organisatoren hebben gezorgd voor een langdurige beschermende aanwezigheid, relaties opgebouwd met de doelwitten en mensen in detentie bijgestaan met financiële en juridische hulp. Ze kunnen de razzia’s niet stoppen, maar ze hebben wel de directe impact van hun werk gezien: de razzia’s duren korter en er worden minder mensen gearresteerd. Terwijl de regering-Trump haar deportatieproject door het hele land uitbreidt, laten de inspanningen van de LATU zien welke infrastructuur en toewijding nodig zijn om weerstand te bieden tegen de steeds veranderende, gemilitariseerde en wetteloze aanvallen.

Op de eerste dag dat het DHS escaleerde, kwam Los Angeles openlijk in opstand. Tientallen mensen verzamelden zich bij Ambiance Apparel in het centrum terwijl er nog een razzia aan de gang was, achtervolgden meer agenten richting Chinatown, en kwamen toen weer samen bij het Metropolitan detentiecentrum en het lokale kantoor van de U.S. Immigration and Customs Enforcement (ICE, anti-migratiepolitie). De volgende dag kwamen er militante menigtes af op ICE-agenten die zich verzamelden bij een bouwmarkt in Paramount, aan de zuidrand van Los Angeles County. Ze gooiden betonblokken naar ICE-voertuigen en staken vuurwerk af richting de politie. Die nacht stuurde Trump duizenden leden van de National Guard de stad in, ondanks protesten van Bass en gouverneur Gavin Newsom. Trump beloofde “Los Angeles te bevrijden van de migranteninvasie, en een einde te maken aan deze migrantenrellen”.

Tegen zondag waren de demonstraties in de binnenstad uitgegroeid tot duizenden mensen. Demonstranten namen de rijksweg 101 over, staken Waymo’s in brand en gooiden Lime-scooters naar politieauto’s. De LA politiedienst reageerde door van dichtbij traangas en rubberkogels op de menigte af te vuren. Bass stelde een avondklok in voor het gebied. De dagen van massa-acties leidden tot meer dan tweehonderd arrestaties en meerdere gewonden. Een lid van de LA Huurdersbond werd met “minder dan dodelijke” projectielen in elke knie en een scheenbeen geschoten. Hij zei dat de eerste golf van protesten om de straten op te eisen de toon zou zetten voor de zomer: vechten voor “verblijfsrecht zodat je niet gedeporteerd zou worden”.

Maar naarmate de energie afnam en de politie harder optrad, stonden de organisatoren voor een bekend probleem: hoe zet je een opstand om in een duurzame en gecoördineerde actie. Veel inwoners van L.A. sloten zich aan bij “snelle respons”-netwerken om de rondrijdende ICE-wachten in hun buurt te ondersteunen. Maar zoals Kevin, een organisator bij LATU, uitlegde, liepen de eerste ICE-wachten vaak uit op een kat-en-muisspel. (Achternamen zijn in dit artikel weggelaten om de bronnen te beschermen.) Meldingen – soms vals – werden in enorme groepschats verstuurd, waardoor mensen naar de locatie snelden, maar vaak te laat kwamen om nog in te grijpen of zelfs maar een arrestatie vast te leggen.

In plaats daarvan probeerden de organisatoren van LATU zich vervolgens juist te verankeren in specifieke plekken en gemeenschappen. LATU, opgericht in 2015 (ik hielp zelf mee met de oprichting), wordt gerund door vrijwilligers en draait grotendeels op de maandelijkse bijdragen van leden; de organisatie is inmiddels gegroeid tot bijna drieduizend leden met veertien lokale afdelingen. Dezelfde demografische samenstelling die de regering-Trump ertoe aanzet om Zuid-Californië “het epicentrum van de grenscrisis” te noemen, zorgt ervoor dat de achterban van LATU voornamelijk uit migranten bestaat. Volgens de laatste cijfers wonen er nu bijna een miljoen mensen zonder papieren in Los Angeles County, is een derde van de inwoners migrant en spreekt meer dan de helft thuis een andere taal dan Engels. Arturo werd in april vorig jaar lid van LATU vanwege de verslechterende omstandigheden in zijn pand, een pension waar meerdere mensen een slaapkamer en soms zelfs een bed delen, en waar hij “een bezemkast” huurt voor 380 dollar per maand. Maar hij had nooit verwacht dat hij op zijn werk een beroep zou moeten doen op de huurdersbond.

Om te reageren op de aanvallen van DHS op hun gemeenschap, maakten de organisatoren van LATU gebruik van hun bestaande netwerk om vertrouwensbanden op te bouwen. Ook zetten ze strategieën in die ze al jaren gebruiken bij het organiseren tegen uitzettingen, in de huizen en buurten van huurders. “Wat is je perspectief op een heel specifieke locatie die onder vuur ligt”, vroeg Kevin, “waar het minder gaat om een belofte aan een of andere abstracte arbeidsmigrant, maar om echte mensen met wie je hopelijk een band kunt opbouwen?”

De organisatoren richtten zich op de plek van de allereerste razzia in hun buurt: de bouwmarkt in MacArthur Park. Ze bestudeerden het ritme van de locatie, met de twee ingangen aan Wilshire en Union Avenue. Gaandeweg stelden ze zich voor aan de arbeiders, waarvan sommigen tegen het groene hek hingen dat om het blok heen staat, klaar om auto’s te begroeten. Anderen zaten aan klaptafels bij het daglonerscentrum van het Central American Resource Center (CARECEN, Centraal-Amerikaans Infocentrum), een simpele keet met een golfplaten dak naast het terrein van de bouwmarkt. Ze maakten kennis met de straatverkopers die al voor zonsopgang hun spullen opzetten, vanaf de hoek tot aan Shatto, om pupusa’s, verse jus d’orange en eieren te verkopen.

Slechts een week na de eerste razzia, op 13 juni, opende de lokale afdeling van LATU in Koreatown het eerste Centro de Defensa Communitaria, in het Nederlands: Centrum voor Verdediging van de Gemeenschap, kortweg “het Centrum” Vlinders versierden een spandoek met “Migratie is Heilig” dat aan een oranje partytent hing. Op een ander spandoek stond in een Old English tattoo-lettertype “Chinga la Migra”, ofwel “Fuck de migratiepolitie”. Vrijwilligers gebruikten sinaasappels als presse-papiers om te voorkomen dat de flyers met ken-je-rechten informatie wegwaaiden. Ze deelden gedoneerd eten en water uit, en hielden de wacht van 07:00 tot 24:00 uur, zodat dagloners en verkopers met een gevoel van veiligheid op zoek konden naar werk voor die dag. In de eerste weken had het Centrum zo’n twintig tot dertig vrijwilligers per dag. Sommigen bleven lange tijd en deden ondertussen hun thuiswerk via mobiele hotspots, klaar om direct mee te doen aan een protest als de agenten terugkwamen.

Na verloop van tijd ontstond er een routine, waarbij een paar mensen de tafels bemanden en een paar op patrouille gingen. Het allerbelangrijkst waren de mensen die bij elke ingang stonden en de “voortdurend veranderende kunst” beoefenden, zoals LATU-organisator Zoie het noemde, van het herkennen van voertuigen van ICE en de grenspolitie. Vrijwilligers letten op duidelijke kenmerken – Sprinter-busjes, nieuwe Amerikaanse auto’s, geblindeerde ramen, tijdelijke kentekenplaten, kentekennummers die niet in openbare databases voorkomen – en volgden hun bewegingen via walkietalkies. Op basis van informatie die binnen een regionale coalitie werd gedeeld, vergeleken ze kentekens met die van eerdere razzia’s of die gespot werden bij de DHS-verzamelplaatsen op Terminal Island. Sinds kort gebruikt DHS uitgebreidere vermommingen voor hun voertuigen; zo had een Ford SUV een “coexist”-sticker (1) op de kofferbak.

Volgens Stephen Miller, de adjunct-stafchef van het Witte Huis, heeft het DHS zich dit jaar ten doel gesteld om een miljoen mensen uit te zetten. In juni gaf het Congres het departement de middelen om dat voor elkaar te krijgen: 170 miljard dollar aan financiering waarmee ICE de zestiende grootste militaire macht ter wereld wordt en de capaciteit van de detentiecentra verdubbelt naar meer dan honderdduizend mensen. In mei gaf Miller de vijftig belangrijkste lokale bevelhebbers van ICE de opdracht om zich niet druk te maken over het aanpakken van ongedocumenteerden met een strafblad. “Ga er gewoon naar buiten en arresteer illegalen”, zei hij. Hij drong er specifiek op aan om zich op bouwmarkten te richten.

Het patroon van de razzia’s in Los Angeles laat zien dat het DHS zijn richtlijn heeft opgevolgd. Uit een onafhankelijk onderzoek naar tweehonderd razzia’s die tussen 6 juni en 14 augustus in Los Angeles County werden uitgevoerd, bleek dat driekwart van de arrestaties op de werkplek plaatsvond en de helft bij bouwmarkten. De auteurs noemen de parkeerplaatsen van bouwmarkten “een van de gevaarlijkste plekken voor arbeidsmigranten in Los Angeles”. Maar de dreiging van honger en dakloosheid heeft velen gedwongen om daar toch terug te keren. De huur moest betaald worden, vertelde Arturo me; ondanks zijn angst moest hij wel terug.

Vanaf zijn post op Union Street omschreef Kevin de bouwmarkt in MacArthur Park, waar Arturo vaak werkt, als een “momentopname” van de Amerikaanse economie, die de “steeds grotere kwetsbaarheid en uitsluiting van normaal werk en erkenning” blootlegt. Op de parkeerplaats wachten dagloners op werk – “dagontvoering”, zoals een organisator het noemde – en straatverkopers staan klaar om hen te bedienen. Aan de overkant komen andere mannen samen om naar muziek uit een gettoblaster te luisteren en te drinken – een overschot aan mensen die aan de kant zijn gezet en de moed hebben opgegeven.

CARECEN-organizer Jorge Nicolas omschreef de “symbiotische relatie” tussen de grote bouwmarkten en de dagloners die eropaf komen: “de bouwmarkt is groot geworden dankzij dagloners. En het aantal dagloners is gegroeid dankzij de bouwmarkt”. De “doe-het-zelf”-beweging betekende niet alleen dat je het werk zelf deed; het betekende ook dat je de aannemer kon overslaan en goedkopere, makkelijker uit te buiten hulp kon inhuren.

Sinds de opening in 2004 heeft CARECEN onderhandeld tussen dagloners en ‘werkgevers’ over lonen, geholpen bij het voorkomen van loondiefstal, workshops gegeven over veiligheid op het werk en je rechten, en elke dag gratis warme maaltijden aangeboden. Zo’n twee- tot vierhonderd arbeiders kwamen er gedurende de dag samen, en de rij met verkopers liep aan beide kanten van Shatto Street de hoek om. Vóór juni hadden ICE-agenten zich bij de bouwmarkt beperkt tot “intimidatie”, door in hun vrije tijd even “op bezoek” te komen, aldus Nicolas. Nu voelde de bouwmarkt aan als een “begrafenis”. Nicolas paste de administratie van het centrum aan om de identiteit van mensen te beschermen en schafte de dagelijkse maaltijdvoorziening af.

De winstmarges in de bouw hangen af van het drukken van de loonkosten, en aannemers gebruiken uitzendkrachten voor de allerzwaarste klussen. Een kwart van de bouwvakkers in Californië en veertig procent in Los Angeles zijn arbeidsmigranten zonder papieren. Sommigen wonen al tientallen jaren in de stad, terwijl anderen er pas net zijn. Velen, zoals Arturo, hebben hun familie achtergelaten in hun land van herkomst. Toen de lockdowns vanwege Covid-19 zijn bedrijf in Mexico-Stad de das omdeden, werd Arturo naar de Verenigde Staten gelokt door de “sterke munt” en de mogelijkheid om geld naar zijn vrouw en twee kinderen te sturen. Hij ging bij de bouwmarkt staan toen hij merkte dat zijn migratiestatus zijn andere baankansen beperkte.

Jorge, een klusjesman in een lokaal verzorgingstehuis, die sinds zijn komst naar de Verenigde Staten af en aan als dagloner heeft gewerkt, zei dat “veel deuren gesloten blijven” voor arbeidsmigranten “vanwege onze etniciteit en huidskleur”. Hij sloot zich meer dan een jaar geleden aan bij LATU toen zijn huisbaas hem illegaal uit zijn appartement probeerde te zetten. Op een dag had ze zelfs zijn sloten vervangen. Met de steun van de organisatie wist hij zijn woning en zijn huurcontract veilig te stellen. Dit voorjaar was Jorge een van de vele ongedocumenteerde werkers die werden ingehuurd om het zwaarste en gevaarlijkste werk te doen bij het opruimen na de bosbranden rond de stad. Hij kreeg de taak om as en “puur asbest” met een hogedrukreiniger van afgebrande huizen tussen de Pacific Palisades en Malibu te spuiten. Nadat hij zich realiseerde hoeveel lange termijn gezondheidsproblemen de hulpverleners van 9/11 opliepen, nam hij ontslag. Het uitzendbureau betaalde hem een derde van wat ze oorspronkelijk hadden beloofd.

LATU heeft de economische klap van de aanhoudende razzia’s vergeleken met de coronapandemie. Opnieuw hebben mensen zich binnen opgesloten, zijn ze hun banen kwijtgeraakt en hebben ze niet genoeg geld voor hun grootste maandelijkse kostenpost: de huur. Het Community and Labor Center van UC Merced vergeleek de omvang van het banenverlies in de stad met december 2007, de eerste maand van de Grote Recessie. Die cijfers voel je in de lege straten en de afgelaste feesten, waaronder de enorme optocht voor de Centraal-Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag. Tijdens vergaderingen van de Raad van Toezichthouders van Los Angeles County en bij lokale gemeenteraadskantoren heeft LATU geëist dat stadsbestuurders hun anti-Trump-praatjes waarmaken met beleid dat mensen zonder papieren beschermt; een stop op huisuitzettingen zou mensen in ieder geval een veilige haven in hun eigen huis geven.

“Bij elke andere organizing-campagne kun je een vergadering beleggen, je kunt een protest houden”, zei Kevin. Maar in dit geval “is het juist het feit dat je in de openbare ruimte bent wat je in gevaar brengt”. Omdat ze gedwongen zijn de openbare ruimte als werkplek te gebruiken, behoren dagloners en straatverkopers tot de meest kwetsbare doelwitten van het DHS. En in tegenstelling tot landarbeiders hebben zij geen georganiseerde bazen die pleiten voor een stabiel aanbod van arbeidskrachten. Oproepen vanuit de landbouwindustrie aan de regering-Trump zorgden voor een afname van de razzia’s in de landbouw, maar de aanvallen van ICE en de grenspolitie op dagloners en verkopers zijn alleen maar erger geworden. De economische invloed die eerdere legalisatiegolven afdwong, en die zo duidelijk werd tijdens eerdere “Dag Zonder Arbeidsmigranten”-protesten, bestaat niet voor degenen die het hoofd maar net boven water houden of geen werk hebben. De hele zomer deden er verhalen de ronde over agenten van de grenspolitie die daklozen oppakten.

Op 21 juni, twee weken nadat de ICE-invasie was begonnen, sprongen agenten met zwarte bivakmutsen over hun gezicht uit een Dodge Charger op Union Street, vlak naast de bouwmarkt. Ze sleurden één man uit zijn auto, tackelden en arresteerden een ander die ertussen wilde komen, en spoten een vrijwilliger van een paar centimeter afstand pepperspray in het gezicht.

Hoewel de agenten de parkeerplaats nooit opkwamen, was het de eerste test voor de reactie van het Centrum en de nieuwe verdedigingsstrategie van LATU. “We zijn een morele kracht”, zei Kevin, “en hopelijk geeft dat een boost aan het moraal van de mensen in de buurt, zodat ze bereid zijn om in te grijpen”. Door hun documentatie van het voorval en hun connecties met het Arbeidcentrum en de werkers ter plaatse, konden ze de mannen identificeren die door het DHS waren gearresteerd. Zo zorgden ze ervoor dat die in contact bleven met hun gemeenschap en juridische bijstand kregen van het Immigrant Defenders Law Center (IMMDEF, Migrantenverdedigers Juridisch Centrum). Het DHS publiceert vaak vernederende foto’s van arrestanten, maar nooit een volledige namenlijst. Zonder het werk ter plaatse om de meegenomen mensen te identificeren, verdwijnen ze in feite gewoon – een familielid komt op een avond niet thuis; een collega komt de volgende dag niet meer opdagen.

“Het doel van die razzia’s is om mensen te isoleren”, zei Sarah Houston, een advocate van het nieuwe “snelle respons”-team van het IMMDEF. Het DHS vertraagt of verbergt vaak de registratie van arrestanten in hun locatiedatabases, waardoor het moeilijk is om mensen op te sporen of te bereiken als ze vastzitten. Ze zorgen er ook stelselmatig voor dat mensen niet kunnen bellen met hun dierbaren of een advocaat. Die dubbele isolatie helpt het DHS om mensen onder druk te zetten zodat ze hun recht op een volledige migratiezitting opgeven en papieren voor vrijwillig vertrek tekenen.

Dat geldt ook voor de omstandigheden in de detentiecentra. De kelder van het ICE-kantoor in het stadscentrum, oorspronkelijk bedoeld als tijdelijke opvang, doet sinds juni dienst als een volwaardig detentiecentrum. Gevangenen geven aan dat ze er soms langer dan een week vastzitten voordat ze worden overgeplaatst. Ze moeten op de grond slapen, hebben geen toegang tot douches en eigen toiletten, en krijgen zakken chips en dierenkoekjes als maaltijd. Medische zorg wordt hen ook stelselmatig geweigerd, zelfs als ze door geweld van agenten tijdens hun arrestatie snijwonden, blauwe plekken of zelfs botbreuken hebben.

Het Adelanto ICE Processing Center, anderhalf uur noordelijker in San Bernardino, is geen haar beter. Adelanto wordt gerund door het op één na grootste commerciële gevangenisbedrijf in de Verenigde Staten en staat al sinds de opening in 2011 bekend om zijn erbarmelijke omstandigheden – met minstens drie sterfgevallen tijdens detentie. Deze zomer is het aantal gevangenen daar in slechts twee maanden verviervoudigd. Recente inspecties tonen een gebrek aan voldoende voedsel, beddengoed en zelfs bedden, en het structureel onthouden van noodzakelijke dingen zoals bloeddrukmedicatie. Huidige gedetineerden hebben gezegd dat ze “als honden worden behandeld”.

Historisch gezien hebben vastgehouden ongedocumenteerde mensen met toegang tot juridische bijstand meer dan tien keer zoveel kans om deportatie te voorkomen. Houston denkt dat dit vandaag de dag nog steeds geldt, gebaseerd op haar recente ervaring met het vrij krijgen van gedetineerden in de migratie- en districtsrechtbank. En ze is hoopvol over de samenwerkingen die nu lopen tussen de gemeenschap en de juridische verdediging. De documentatie die vrijwilligers verzamelen kan meer doen dan alleen onrecht aankaarten; een onwettige arrestatie kan een hele deportatiezaak ongeldig maken. Ondertussen zorgen de inzamelingsacties van het Centrum ervoor dat mensen binnen de nodige spullen krijgen, en dat gezinnen die hun kostwinner kwijt zijn worden ondersteund.

Op 3 juli spanden IMMDEF, de ACLU, United Farm Workers en andere organisaties die opkomen voor arbeidsmigranten een collectieve rechtszaak aan tegen de federale overheid. In de aanklacht stond dat de “sleepnetactie” van het DHS in strijd was met het vierde en vijfde amendement – die beschermen tegen onredelijke huiszoekingen en schendingen van een eerlijk proces – en dat mensen werden gediscrimineerd op basis van “hun huidskleur” of “waar ze wonen of werken”. Een paar dagen later sloten zowel de stad als de county Los Angeles zich als eisers aan.

Diezelfde week zag Kevin vanaf zijn vrijwilligerstafel bij de bouwmarkt hoe tactische eenheden van de grenspolitie door Wilshire reden. Ze gingen twee straten verder naar het westen, richting MacArthur Park. Al snel blokkeerden pantservoertuigen het verkeer, cirkelde er een helikopter van de federale politie boven en waaierden bijna honderd agenten uit door het park, sommigen te paard. De Nationale Garde hielp met de “beveiliging”. Er werden geen arrestaties verricht.

Uit gelekte documenten over de operatie bleek dat het doel ervan niet meer was dan “aanwezigheid tonen”. Interne legerrapporten beweerden dat “dodelijk geweld” zou kunnen ontstaan als men het “territorium” van MS-13 betrad en dat het park diende “als de grootste openluchtmarkt voor valse identiteitsbewijzen om illegale immigratie mogelijk te maken”. Maar wat de agenten die dag aantroffen, waren werkers van St. John’s Community Health die hulp boden aan daklozen en kinderen op een schoolreisje. Een gemeenteraadslid van L.A. merkte op dat het DHS beter “een filmvergunning had kunnen aanvragen”.

Gregory K. Bovino had ter plaatse de leiding over de zogeheten Operatie Excalibur en stond na afloop de media te woord. Hij is de chef van de Amerikaanse grenspolitie-sector El Centro. Onder president Biden werd Bovino bijna gedwongen om op te stappen, deels omdat hij op social media een foto van zichzelf met een M4-aanvalsgeweer had geplaatst. Maar onder Trump is zijn ster rijzende. Nu is die foto zijn profielfoto en is het maken van content een deel van zijn werk geworden. Hij post vaak video’s van achtervolgingen, rennende agenten bij bouwmarkten, met dramatische muziek eronder. In een andere videopost boeien en arresteren agenten een demonstrant en trekken ze een doorzichtige zak over zijn hoofd, omdat hij “beschuldigd wordt van het aanvallen van een federale agent door op hem te spugen”.

In een interview met Fox News was Bovino laaiend enthousiast over Operatie Excalibur en waarschuwde hij dat het land “maar beter aan ons kan wennen, want dit wordt heel snel normaal”. Ook burgemeester Bass claimde na de actie de overwinning, alsof zij de agenten het park had uitgestuurd. Maar volgens haar eigen woorden stonden die al “op het punt om te vertrekken”. Het DHS heeft de beperkingen van “sanctuary cities” blootgelegd. Dat zijn steden die zeggen niet mee te werken aan het landelijke migratiebeleid, maar het is uiteindelijk niet meer dan een technische status die lokale instanties verbiedt informatie te delen met de federale overheid. Mensen zonder papieren worden er niet proactief door beschermd. Afgezien van een nog niet ingeloste belofte voor minimale financiële steun, en de medewerking van haar stadsadvocaat aan de groepsvordering, is de strijd van Bass tegen Trumps deportatiebeleid vooral bij woorden gebleven.

Op 12 juli leek de juridische strategie een eerste slag te hebben gewonnen. Een federale rechtbank in het Central District of California vaardigde een bevel uit dat ICE en CBP verbood om mensen aan te houden op basis van hun ras, taal en aanwezigheid op plekken zoals bouwmarkten. Een paar weken lang leken de arrestatiecijfers inderdaad af te nemen. Zoie, een organisator van LATU, begon plannen te maken voor de beste manier om het Centrum af te bouwen en de vrijwilligers te laten instromen in het lopende werk van lokale huurdersbonden.

Maar de opluchting was van korte duur. Vlak voor zeven uur op 6 augustus reed een gele Penske-vrachtwagen de parkeerplaats van de bouwmarkt op vanaf de ingang aan Union. De chauffeur wenkte arbeiders dichterbij, sprak Spaans en beloofde werk. Toen rolde de achterdeur van de vrachtwagen omhoog en kwam een groep grenspolitie-agenten tevoorschijn, samen met een meegereisde Fox News-verslaggever. Vrijwilligers van het Centrum waren net begonnen hun tenten op te zetten. Ze wisten vast te leggen hoe agenten hun geweren richtten op kookplaten, koelboxen en zakken chips. Eén straatverkoopster werd weggeleid met haar handen op haar rug, een geblokte keukendoek bungelend aan haar riem.

Bovino noemde de razzia “Operatie Trojaans Paard” en schreef op Instagram dat de “legendarische list” werd gebruikt om “potentieel gewelddadige anti-ICE-demonstranten snel te verslaan”. Het was een ijzingwekkende visuele herhaling van een tactiek die werd gebruikt door de witte suprematie-groep Patriot Front. De aanhangers daarvan waren een maand eerder uit een Penske-vrachtwagen gesprongen om een Pride-evenement in Springfield, Missouri, te verstoren. Het leek ook een flagrante schending van het straatverbod van de federale rechtbank. “Voor degenen die dachten dat de migratiehandhaving in Zuid-Californië was gestopt: denk nog maar eens na”, zei de waarnemend procureur van Los Angeles, Bill Essayli, die dag. “Er zijn geen vrijplaatsen waar de federale overheid niet bij kan.”

Een persvoorlichter van het DHS zei over de razzia dat de bouwmarkt in MacArthur Park opnieuw het doelwit was omdat lokale bendes de buurt in een “wurggreep” hielden. Maar van de zestien mensen die werden gearresteerd, had niemand banden met bendes of was veroordeeld voor een geweldsmisdrijf. Vier waren straatverkopers. Agenten beweerden dat ze “voorbij die gewelddadige demonstranten wisten te komen om MS-13 te verslaan”, zo vatte Zoie samen. “Nee, je hebt een vrouw die pupusa’s maakte getackeld en haar kinderen zonder moeder achtergelaten.”

De nadruk die de het DHS op spektakel legt, stilt misschien de honger van rechts naar openbare wreedheden. Het lijkt er ook op dat ze erin slagen om mensen zonder papieren angst aan te jagen. Hoewel de uiteindelijke beloftes van Trumps deportatieplannen – veiligere steden, betere banen en goedkopere woningen voor Amerikaanse burgers – niet zijn uitgekomen, is de immigratie zelf voor het eerst in bijna zestig jaar gedaald. Verhalen van mensen zelf lijken erop te wijzen dat veel arbeidsmigranten zich afvragen of ze wel kunnen blijven. “Als er niets verandert”, gaf Arturo toe, “dan deporteer ik mezelf misschien wel”.

Tijdens een van mijn bezoeken aan de bouwmarkt in McArthur Park stapte een werker op vrijwilligers af om ze te bedanken dat ze in actie kwamen, iets wat hij zelf niet kon. Kevin bedankte hem op zijn beurt, maar vertelde me dat hij het er niet mee eens was. Hij hoopte dat de Centra op den duur de scheiding tussen de verdedigers en de meest kwetsbare mensen konden wegnemen. “Je hebt het over duizenden families in L.A. van wie mensen zijn weggehaald”, zei hij. “Als je echt een einde wilt maken aan wat er gebeurt, dan zullen de mensen die het treft zichzelf moeten organiseren.”

Jorge, die vroeger als dagloner werkte, was het daarmee eens. “We mogen ons niet laten kisten door deze angst”, zei hij, “want uiteindelijk maakt angst alles kapot”. Jorge noemde de razzia’s een “slachtpartij”. En de gevolgen zijn dodelijk geweest. Er zijn deze zomer minstens drie mensen omgekomen tijdens razzia’s van het DHS – onder wie Roberto Carlos Montoya Valdez, die werd aangereden door een auto en stierf toen hij op de vlucht sloeg voor een razzia bij een bouwmarkt in een buitenwijk van L.A. Toch weigert Jorge terug te gaan, ook al heeft zijn familie in Oaxaca hem gesmeekt om terug te keren. Hij vergeleek het wachten om ontvoerd te worden met een bezoek van Magere Hein. “Als ik moet sterven, dan sterf ik terwijl ik mijn mensen bescherm”, zei hij. “Ik heb mijn eigen familie, maar dit zijn ook mijn mensen. Dit zijn mijn buren.”

Na de razzia bij Penske paste het Centrum zijn openingstijden aan en ging weer zeven dagen per week de wacht houden. Ze begonnen met een nieuwe dienst om de drie basisscholen in de buurt te beschermen, waarbij vrijwilligers patrouilleerden in een veiligheidshesje met “Educatie ja, grenspolitie nee” op de rug. Zoie en Nicolas begonnen met het plannen van een nieuwe samenwerking voor mobiele voedseldistributie, waarbij ze de middelen van CARECEN combineerden met het netwerk van huurdersbonden van LATU. Tegen die tijd was het DHS al begonnen met een ander doelwit: de autowasstraten van L.A. “We pakken sudspects op in heel Zuid-Californië”, grapte Bovino, verwijzend naar het bekende autowasbedrijf Sud Stop Car Wash. “Wassen, afspoelen, herhalen.”

“Ze lijken eigenlijk wel een beetje op ons”, merkte Kevin op. “Zodra er een beweging ontstaat, probeer je een vorm te vinden die je kunt herhalen en die duidelijk is.” Het Centrum-model dat in MacArthur Park is ontwikkeld, is overgenomen door vijf andere lokale afdelingen van LATU en meer actiegroepen bij bouwmarkten verspreid over de stad. De organisatoren wisselen tips en trucs uit – de Centras zijn gestopt met patrouilles met auto’s en hebben introductiesessies toegevoegd om nieuwe organisatoren aan te trekken – ze delen informatie en steunen elkaar terwijl ze hun werk voortzetten.

Tegen eind augustus wisten de vrijwilligers van het MacArthur Park Centrum dat ze in de gaten werden gehouden. Op 21 augustus volgden organisatoren een verdachte auto die twee keer om het blok reed en bleef hangen op de parkeerplaats van de bouwmarkt, hoewel er niemand uitstapte om te winkelen. En ja hoor, de kentekenplaten kwamen overeen met die van een auto die de dag ervoor bij een razzia bij een wasstraat was gefotografeerd. Maar de agenten gaven eigenlijk gewoon toe wie ze waren; toen ze langs de Wilshire-tafel reden, zei Zoie, leunde de passagier uit het raam en spuugde naar haar.

Een week later kwam ICE in groten getale terug, met een stuk of zes auto’s en bijna veertig agenten. Aan de kant van Wilshire kwamen twee witte busjes met gierende banden tot stilstand, waardoor de ingangen werden geblokkeerd. Agenten in legerkleding of politievesten en spijkerbroeken sprongen eruit om de eerste de beste mensen die ze te pakken konden krijgen, mee te grissen. Zoie pakte de megafoon. “De grenspolitie is er” riep ze, precies zoals ze maandenlang in haar hoofd had geoefend. Veel arbeiders waren dicht bij de ingang gebleven en zetten het op een lopen de straat in. Eén van hen maakte een sprong van zes meter van het terrein naar Burlington Avenue en verstuikte daarbij zijn enkel. Zoie richtte de camera van haar telefoon op de agenten, hun auto’s en de drie dagloners die de agenten te pakken hadden gekregen, terwijl ze schreeuwde om hun namen en contactgegevens voor noodgevallen.

Aan de kant van Union kwamen agenten net zo snel aanzetten. Ze grepen een verkoper en een paar arbeiders vast die langs de afrit naar de parkeerplaats van de bouwmarkt stonden. Meer agenten keerden zich tegen de tientallen vrijwilligers, verkopers, arbeiders en voorbijgangers, wat al snel uitliep op tactieken om een rel uiteen te drijven. Ze gebruikten pepperspray, schoten een stuk of zes pepperballs in het rond en lieten minstens drie traangasgranaten afgaan. “Achteruit, voor je eigen veiligheid”, zei een agent, terwijl hij een vrijwilliger een duw gaf. “Rot op uit onze stad, voor onze veiligheid”, snauwde een andere vrijwilliger terug, waarop de agent een traangasgranaat zijn kant op schopte. Agenten werkten een arbeider tegen de grond toen hij probeerde te vluchten naar het CARECEN-centrum en trokken zijn shirt van zijn lijf. “Jullie horen niet thuis in ons land”, schreeuwde Kevin in de rook.

Binnen in de winkel “voelde het als zo’n massaschietpartij”, zei een getuige. Werkers van de bouwmarkt, dagloners en verkopers stroomden naar binnen om weg te duiken achter de schuifdeuren van de uitgang, sommigen al in tranen. Het hele gebeuren duurde nog geen vijf minuten. In totaal hadden de agenten negen mensen meegenomen. Ze lieten een bijtende nevel, omgevallen winkelwagentjes en een gemeenschap die schommelde tussen wanhoop en woede achter. Op Shatto Street stond een zilveren Toyota, verlaten met de alarmlichten aan, met plastic afhaalbakjes die nog op de kofferbak stonden te wachten.

“We waren er tenminste bij”, zei Zoie, hopend dat de aanwezigheid van het Centrum de razzia had ingekort. Ze pakte een rugzak van het asfalt om te zoeken naar een identiteitsbewijs. De vrijwilligers wisten wat ze moesten doen. Ze bekeken hun beeldmateriaal na om te zien wie er was meegenomen. Eén van hen vergrootte een gezicht en ging naar de houthandel waar diegene vaak had gewerkt om de foto aan een naam te kunnen koppelen. Anderen haalden screenshots van de voertuigen tevoorschijn om te delen met het grotere netwerk. Nicolas van CARECEN belde rond om het weghalen van de achtergelaten Toyota te regelen; het was niet de eerste keer dat het DHS iemand had meegenomen en hun auto had laten staan. Een verkoopster vertelde me dat ze geen andere keus had dan door te werken, ook al had ze hoofdpijn en pijn op haar borst van het gas. “De huur moet betaald worden”, zei ze.

Ongeveer een uur later kwamen Jay en zijn vader naar de bouwmarkt om te kijken of een dagloner die die ochtend niet was komen opdagen, was meegenomen. Als tweede en eerste generatie-arbeidsmigranten met een gezamenlijk bouwbedrijf waren ze allebei al eerder bij razzia’s aanwezig geweest; in Cypress Park hadden agenten Jay tegen de grond gesmeten en geprobeerd om hem aan te houden. Jay zei dat de regering-Trump de tactieken van de Salvadoraanse president en sterke man Nayib Bukele “als blauwdruk” gebruikte. Hij wilde er zeker van zijn dat zijn werker niet in een Salvadoraanse gevangenis belandde.

Om negen uur kwam de politie langs. German Hurtado, onderdirecteur van het centrale bureau van LA politiedienst, zei dat hij en twee andere agenten er waren om de ruimte te “delen” met de gemeenschap en om duidelijk te maken dat de dienst niet had meegedaan aan de razzia. Maar zijn afdeling kon alleen maar benadrukken dat ze los stonden van de grenspolitie – meer doen zou tegen de federale wet zijn. “Mensen zeggen, ach, weet je, de LA politiedienst houdt zich niet aan de regels en dit en dat”, zei Hurtado, “maar nu willen ze dat we de regels niet volgen als het gaat om het belemmeren van de rechtsgang”.

Nadat de agenten waren afgedropen, had Zoie het nummer gebeld van een dagloner waarvan ze gezien had dat die werd opgepakt, zonder te verwachten dat hij zou opnemen. Pablo en Zoie waren er bijna elke dag geweest, hij leunend tegen een betonnen pilaar wachtend op werk, zij de ingang in de gaten houdend. Ze hadden een band gekregen door hun gezamenlijke liefde voor de planten in L.A. en stuurden elkaar vaak foto’s van de rare manieren waarop de natuur en de stad op elkaar inwerkten. Op de ochtend van de razzia eind augustus had Zoie geen kans gehad om hallo te zeggen voordat ze Pablo in het busje van de grenspolitie zag. Ze was stomverbaasd toen hij de telefoon opnam. Hij zat al in de bus, terug op weg naar de bouwmarkt.

“Ze dacht dat het de laatste adios was”, grapte Pablo toen hij terugkwam. Hij zei dat hij niet was weggerend voor de agenten, wat hen misschien een “redelijke verdenking” had gegeven, maar hij had een andere reden. Hoewel hij op zijn zestiende de grens vanuit Mexico was overgestoken, was hij Amerikaans staatsburger. Voordat de agenten met het busje hun kantoor in de binnenstad inreden, vroegen ze de arbeiders eindelijk naar hun migratiestatus. Pablo gaf hen zijn burgerservicenummer en zijn ID. Ze hebben hem op de hoek van de straat eruit gezet. Hij was opgelucht dat hij niet door de poorten hoefde. “Elke seconde duurt een eeuwigheid daarbinnen”, zei hij. “Zelfs het ritje waar ze me op meenamen. Het voelde als een eeuwigheid.”

Er zal niets officieels in de boeken komen over het oppakken van Pablo. Het DHS meldde dat er acht mensen waren opgepakt bij de razzia. In september stond als locatie voor degenen die ik kon traceren het Adelanto Detention Center vermeld. Organisatoren vertelden me dat drie van hen al papieren hadden getekend om het land te verlaten. “Ieders rechten zijn geschonden”, vatte Nicolas het samen, “van het recht van de vrijwilligers om te protesteren tot het mensenrecht om te migreren en een thuis op te bouwen waar je ook bent”.

Half augustus opende het DHS zijn tot nu toe grootste detentiecentrum in Californië, zo’n 160 kilometer ten noorden van Los Angeles. De faciliteit in California City, ooit een staatsgevangenis, was na jarenlange georganiseerde druk gesloten. Nu wordt het gerund door CoreCivic, een van de vele privébedrijven die geld verdienen aan het gevangennemen van arbeiders zonder papieren. Ondertussen pochte ICE dat er 175.000 nieuwe sollicitanten waren voor hun korps. Op 26 augustus had het DHS al vijfduizend arrestaties verricht in Los Angeles – een tempo van zeventig per dag. En begin september werd het straatverbod tegen discriminerende razzia’s opgeschort door het Hooggerechtshof, via een schimmige spoedprocedure. Bovino vierde deze “overwinning” met de hashtag #WhoopsWeDidItAgain. Kort daarna streken hij en zijn leger neer in Chicago.

De uitdaging van dit moment, zei Kevin, is om te blijven organiseren “terwijl de noodsituatie de norm wordt”. De vrijwilligers van Centrem zetten zich in om stand te houden bij de bouwmarkt door er dagelijks te zijn, de samenwerking met IMMDEF en CARECEN uit te breiden en de banden aan te halen met de dagloners en verkopers die daar ook elke dag terugkomen. Elke keer dat er een razzia was bij hun bouwmarkt, zette het DHS meer agenten in, maar wisten ze minder mensen te pakken. De organisatoren van LATU hebben het gevoel dat ze de plannen van de regering kunnen vertragen. Maar om het grootste deportatieproject in de geschiedenis van de VS te stoppen, is er veel meer nodig. “Mensen kijken naar God voor hulp, maar God gaat niet neerdalen om te helpen”, vertelde Jorge me. “God heeft ons ons verstand en onze handen gegeven om er iets aan te doen. En dat moeten we dus ook.”

Tracy Rosenthal

Dit artikel verscheen in nummer 8 van “Hammer & Hope. A magazine of Black politics and culture” (najaar 2025) onder de titel “Immigration Raids at This Home Depot Got More Aggressive but Less Effective. The LA Tenants Union Knows Why.” Vertaald door Doorbraak.