Acratie En Zelfbeheer

‘Op naar een samenleving die breekt met alle vormen van onderdrukkende overheden’. Een motief voor de nieuwe tekst van de Belgische maatschappijcriticus Raoul Vaneigem. De titel ervan luidt in het Frans Acratie et autogestion (2024). Geert Carpels heeft die in het Nederlands vertaald: Acratie en zelfbeheer. Die is in zijn geheel te lezen op de site Globalinfo, zie Online. Ik neem er enkele delen uit over, als opwarmer.

Op de achterflap van de Franstalige editie leest men over dit boek, in de vertaling van Carpels: ‘We hebben gedurende tienduizend jaar niets anders gekend dan onderdrukkende overheden die er onder de meest verscheiden motieven prat op gingen, zich in te zetten voor ieders geluk. De handelsbeschaving heeft onze geschiedenis belast met een vervloeking waar we tot in onze opstanden toe voor buigen. Zo maakten we van de Mens de schaamte van de mensheid. De acratie is geen hersenschim en geen uitdaging, het is de existentiële en sociale ervaring van een terugkeer naar de waardigheid van de vrouw, de man, de natuur die weigeren nog langer te worden vermalen door de mechanismen van het Profijt.’

Het vierde hoofdstuk gaat over acratie. Daarover leest u hieronder de inleiding ervan. [ThH]

Wat is Acratie ?

Overgenomen uit de libertaire strekking, waarvan de activiteiten in Spanje omstreeks 1967 werden geanalyseerd door Miguel Amoros, komt de term ‘acratie’ uit het griekse a-cratos, en betekent ‘zonder macht’. Elke vorm van hiërarchie uitsluitend, wil de acratie het overstijgen zijn van de aristocratie, de democratie, de plutocratie, de oligocratie, de autocratie, de megalo-mediocratie zoals verheerlijkt door het individualisme.

Sinds tienduizend jaar hebben we alleen onderdrukkende regeringen gekend die er onder de meest verscheiden beweegredenen prat op gingen, zich in te zetten voor ieders geluk. De handelsbeschaving heeft onze geschiedenis belast met een vervloeking waar we tot in onze opstanden toe voor buigen. We hebben van de Mens de schaamte van de mensheid gemaakt.

De gebieden van zelfverdediging van al wat leeft hebben nood aan vitale ruimte die hen door geen enkele verovering kan worden verzekerd en waar ze desalnietteman over zullen beschikken. Want in tegenstelling tot het overleven, dat kruipend van tekort naar tekort voortuitgang boekt, vermeerdert het leven zich door een overvloed te scheppen en het volstaat dat we die cultiveren om te vermijden dat de overschotten van de vruchtbaarheid stagneren, wegrotten en zichzelf vernietigen.

De tuin van de aarde is een plek van genot, niet een omheining van toe-eigening. Wanneer we er het geld en de Macht uit verbannen, dan maken we zones van zelfverdediging van al wat leeft van de territoria die ontoegankelijk worden voor de verovering van het Profijt. De ervaring van de Spaanse libertaire collectieven heeft slechts de levensduur van een bliksemschicht gehad, maar haar lichtflits heeft niets ingeboet aan intensiteit.

De acratie is een poëtische kunst die, zonder slogan noch dwang, gunstige omstandigheden schept voor de verfijning, de loutering van de spontane opstandigheid. Door zich te verscherpen, dringt het bewustzijn verder door in het vlees van de oude wereld om er alle autoritaire neigingen, die ons door het eeuwenoude onderwijs in de roofzucht werden ingedruppeld, aan de wortel uit te rukken.

Raoul Vaneigem (Vertaling van Geert Carpels; de gehele tekst is te lezen op site Globalinfo, zie Online.)