Wijster: Politie kijkt allang mee in besloten appgroepen. Ongelakte documenten laten zien dat de politie op allerlei manieren social media van demonstranten begluurde in zowel open als besloten groepen
December 24, 2024
Niet alleen was de arrestatie van demonstranten in Wijster een politieke actie van de politie, de ongelakte documenten laten ook zien dat de politie op alle niveaus actievoerders begluurden. Op social media surveilleerde de politie in open en besloten groepen. Boeren waren van plan de afvalverwerker Attero te blokkeren omdat dat “de grootste stikstof uitstoter van Drenthe” zou zijn. De blokkade was een succes en de demonstranten gingen dat op een nabijgelegen bedrijf vieren. Daar werden veel actievoerders ingesloten en gearresteerd.
In een eerder artikel van Buro Jansen & Jansen, “De Wijster Razzia. Volwassenen en kinderen geslachtofferd omdat de overheid een punt wilde maken,” wordt de politieactie minutieus beschreven. Dit politiek optreden van de politie wordt bevestigd door de ongelakte documenten. In het artikel ‘Wijster: “Politie actie om als overheid een statement te maken,” ongelakte Woo-documenten laten zien dat het politie optreden in Wijster politiek gedreven was,’ worden daar passages uit politiedocumenten bij geplakt. Het politieke karakter van de politieactie (“Actie om de demonstranten aan te houden bij Wijster is nog gaande”) was echter al duidelijk omdat de blokkade bij Attero in Wijster rustig verliep, de activisten zelf de actie beëindigden en pas daarna op het terrein van een bedrijf werden gearresteerd.
Uit de stukken wordt echter ook duidelijk dat de politie al voor 8 juli 2020 op de hoogte is van de actie in Wijster, zoals vaker gebeurd. Uit de stukken wordt niet duidelijk of de overheid wist Attero zou worden geblokkeerd, maar de voelsprieten van de opsporingsdiensten leggen al vroeg vast hoe laat en waar verzameld gaat worden, maar ook dat het waarschijnlijk publieksvriendelijk zou zijn, dus geen snelweg blokkade. “Het Telegrambericht met de aankondiging ervan dateerde van vandaag even na middernacht, er werd gesproken over “morgen” staat in de Sitrap nr. 4 8 juli 2020. Het Telegram bericht is afkomstig uit een besloten groep van de FDF Friesland (Farmers Defence Force).
Niet alleen de open en besloten social media worden gemonitord, de politie heeft ook ‘contacten’ (informanten) binnen de boerenbeweging. Enkele van hen bevestigen een ander bericht op een besloten groep over de verzamellocatie van de boeren rond Spier, mogelijk achter Hotel van der Valk, om 4 uur ’s ochtends. Informatie over de verzamelplek was ook afkomstig van een besloten groep: “FDF Drenthe: roept rond 09.00 uur op om vannacht (=nacht wo 8 juli!) om 04.00 uur ergens rond Spier te verzamelen “alles mag mee, volle stronttanken, kippers, vrachtauto’s, alles wat rolt, zo groot mogelijk”.” Bevestiging van menselijke bronnen (Humint) is van belang omdat op social media nogal sprake is van grootspraak.
De actie is in kleine kring voorbereid en slechts een handvol mensen weten de exacte locatie van de actie. Wel blijkt uit details dat er mogelijk geen snelweg wordt geblokkeerd. Zo verneemt de politie van een van contacten (informanten) binnen de boerenbeweging: “Wat men van plan is wordt niet gezegd maar 1 van de contacten zegt wel dat burgers er weinig last van zullen krijgen. Als voorbeeld zegt hij dat ze niet van plan zijn de snelweg op te gaan. Als dat wel het geval is zal hij dat melden.” Attero wordt niet genoemd op social media wel “geplande acties in Drachten (Gebouw A7 /Meldkamer) en vervolgens bij het Provinciehuis in Leeuwarden.”
Het is duidelijk dat de politie alle opties openhoudt. Niet alleen Spier wordt als verzamelplek genoemd, maar ook Tijnje bij Drachten en drie onbekende locaties rondom Hoogeveen. Naast de digitale surveillance wordt ook op de grond gesurveilleerd met burgerauto’s (Ook de avond ervoor staat in SGBO 1e Vergadering: “gisteravond actie in Leeuwarden. 60 – 70 personenauto’s. Twee burgerauto’s van de politie hebben meegereden”). Er rijdt een video voertuig rond (“videoauto op de A7 wordt geregeld”) en monitort RWS (Rijkswaterstaat) in ieder geval de A28. Video voertuig kan ook een al dan niet herkenbare politieauto zijn: “Als je aanrijdend bent naar een melding gebruik dan je smartphone als een soort dashcam in je auto.” Later komt daar de inzet van een drone bij om de “situatie te verkennen”, om af te schrikken en voor de opsporing (“Warmtebeeld wordt aangezet”)
Ingrijpen op de verzamel locatie is lastig er is namelijk nog geen overtreding begaan. Die overtreding zou zijn dat landbouwvoertuigen worden ingezet als actiemiddel. De drie noordelijk provincies (Friesland, Groningen en Drenthe) hadden dat middels een WOM-brief aan de boeren gecommuniceerd. Tractoren rijden echter constant over de weg in de regio van Spier en Wijster dus voortijdig ingrijpen is niet mogelijk. Ook blijkt de informatie van social media tijdelijk opgedroogd: “Geen info uit de Telegramgroepen en besloten Facebookgroepen, doordat de boeren doorhebben dat de politie meeleest” staat bij omstandigheden/omgeving in Sitrap 4.
De boeren hebben zich verzameld en vanaf het Van der Valk hotel is het via De Steegde en de Oosterseveldweg een kwartiertje rijden naar Attero. De blokkade is dan ook al om halfvijf een succes. Tijdens het verzamelen hoeven de activisten niet meer in groepsapps elkaar op de hoogte te houden. Hooguit appen mensen achterblijvers over de locatie. Pas na de blokkade en als de politie de demonstranten heeft ingesloten komt het appverkeer in open en besloten groepen weer op gang. De politie blijft meekijken.
Dit monitoren van besloten en open sociale media kanalen heeft in het algemeen verschillende functies. De politie zoekt informatie over andere groepen die zich aansluiten bij de demonstratie. In dit geval ging het ook om de komst van demonstranten naar de locatie waar de actievoerders werden gearresteerd en later werden vastgehouden. In de documenten staan berichten als: “Duitse boeren zouden ook onderweg zijn naar Assen (Facebook-groep FDF Friesland)” (De arrestanten werden vastgehouden in Assen). En “Op social media wordt in de groep “Nederland in Opstand” gedeeld dat demonstranten vanuit het hele land massaal richting Assen gaan.” Dit zijn kanalen van zowel boeren als activisten tegen de corona maatregelen in die tijd. Ook andere social media accounts worden in de gaten gehouden, zoals een van een persoon uit de provincie Groningen: “16.30 uur: “Facebook-groep “project X Assen” momenteel op 51 personen die gaan, 230 geïnteresseerd (neemt weinig toe).”
In zowel de gelakte als de ongelakte documenten is er sprake van het monitoren van voetbalsupporters en extreemrechts. Bij de ongelakte documenten valt deze passage van de afdeling Inwinning op: “Vanuit extreemrechts en voetbalsupporters wordt opgeroepen om naar Assen te komen (bron; lnwinning).” Waarschijnlijk is deze passage gecensureerd omdat Inwinning de bron is, maar dat de politie informanten binnen extreemrechts en voetbalsupporters heeft is algemeen bekend. Werkgroep Bedrijfsvoering LOHI (Landelijk Hoofden Inwinning Overleg) van de politie: “De afdeling Inwinning draagt bij aan de bestrijding van de zware (georganiseerde) criminaliteit en het voorkomen van bedreigingen en verstoringen van de openbare orde door het heimelijk inwinnen van gerelateerde informatie bij informanten.” Naast informanten wint de politie ook bij allerlei andere bronnen informatie zoals bij een supermarktmanager: “Een supermarktmanager zou een boer hebben horen zeggen dat er nog wel 1000 man gaat komen.”
Naast de komst van eventuele andere demonstranten, monitort de politie social media ook om bewegingen van groepen in kaart te brengen: “In besloten groepen worden routes gedeeld die nog niet geblokkeerd zouden zijn (berichten van omstreeks 13:50 uur).” En om te peilen wat het sentiment is onder de actievoerders. Wat is de stemming onder de boerenbeweging en groepen die zeggen dat ze gaan optrekken naar het politiebureau in Assen? Zo is er bericht van de Facebookgroep Boeren en Burgers dat in de politie documenten is opgenomen. “De boeren gaan vandaag een versnelling hoger en kondigen in heel Nederland pittige acties aan. Ze zijn woest en eisen gerechtigheid”. Bij het bericht staat: “In een half uur tijd had dit bericht 1600 “likes” en 553 comments (bron: OSint).”
Naar alle waarschijnlijkheid worden open en besloten social media groepen tijdens perioden van protest constant gemonitord en berichten worden ‘veiliggesteld’ (bewaard). Zo bericht een persoon in een besloten groep: “1 advies/waarschuwing aan de politie: laat de arrestanten direct vrij want dit zou fout aflopen.” Identiteiten van betreffende mensen die berichten versturen worden achterhaald zoals de persoon van de ‘Facebook-groep “project X Assen”’ wiens persoonsgegevens op een gegeven moment in stukken van de politie belanden. De persoonsgegevens van diverse demonstranten geven een beeld van de actievoerders dat weer wordt geverifieerd met informatie van informanten: ”Boerencontactpersonen van BT ZW Drenthe geven aan dat vooral de jonge boeren en boerzoons nu in actie zijn, maar wel gesteund door de oudere boeren (bron HHN).”
De samenvatting van de politie van de stemming is: “Sentiment op veel social media-kanalen is boosheid, omdat demonstranten onterecht zouden zijn aangehouden bij een legitieme actie. Ook is het sentiment negatief door aanhouding van 1 minderjarige, en 2 verslaggeefsters, mogelijk met perskaart.” De online boosheid is een voorzetting van de stemming van voor de actie toen er een kort geding tegen de Wom-brief van de drie provincies was verloren: “Algemeen beeld uit open en besloten bronnen (informatieproces). In besloten bronnen (o.a. facebookgroepen en appgroepen) reageren mensen boos of hadden de uitkomst van het kort geding al voorspeld. Er wordt ook meerdere keren opgeroepen om met andere voertuigen te demonstreren of om door te gaan op deze manier.”
Uiteindelijk blijkt Wijster een van de laatste acties van de boerenbeweging. De overheid wilde haar spierballen tonen en zette daartoe een politieke politieactie op touw, maar de boeren zelf waren ook actie moe. Naast een stroom berichten om met honderden of duizenden de gevangen boeren te komen ontzetten: “Sprake van toename op social media en gesloten berichtgeving om boeren op te roepen… Qua aantallen gaat het mogelijk over vijfhonderden/duizenden.” En hoewel in sommige kanalen geven boeren af op burgers maar rekenen ze wel op de steun van het publiek: “Duizenden trekkers uit heel Nederland zijn onderweg richting Assen, en er zijn zelfs via Brabant grote colonnes onderweg. Boeren zouden hopen dat burgers ook gaan bijspringen.”
Blijkt uit het bericht over de jonge boeren ook een andere werkelijkheid: “Ook is er een behoorlijk grote groep die zich distantieert omdat ze wel klaar zijn met actievoeren (bron HHN).” In de passages uit open en gesloten bronnen en contacten (lees informanten) uit de boerenbeweging is dat duidelijk ook de stemming. Drie dagen later blijkt dit ook uit de politiestukken: “Zaterdag 11 juli 2020: Geen incidenten rondom boerenprotesten en er is geen informatie over concrete nieuwe acties op basis van o.a. open en gesloten bronnen.” Dagen later blijkt de politie nog steeds social media groepen van mensen te monitoren, zelfs zonder dat er sprake is van een actie. In “besloten bronnen (o.a. facebookgroepen en appgroepen)” klagen boeren over het feit dat ze “in een politiestaat leven en wordt er zeer negatief over de politie gesproken.” Met een overheid die meekijkt bij elke opmerking die je maakt op social media is dat geen vreemd sentiment.
Ongelakte documenten van de politie over Wijster
Disclaimer: Mocht u vinden dat u op een of andere reden herkenbaar bent in de stukken, kunt u contact opnemen met Buro Jansen & Janssen. Wij zullen uw vraag dan serieus onderzoeken. De stukken zijn in principe volledig geanonimiseerd.
De Wijster Razzia, Volwassenen en kinderen geslachtofferd omdat de overheid een punt wilde maken
Achtergrond bij hoeveel informatie er uit Facebook is te halen.
Eerder gekregen stukken
Wijster demo 8 juli 2020 veiligheidsregio stukken na bezwaar
Reacties (0)
Voeg nieuwe reactie toe
Wij tolereren geen: racisme, seksisme, transfobie, antisemitisme, ableisme enz.