Trump’s 28-puntenplan voor de oorlog in Oekraïne [*]

(Foto Geoff Livingston, flickr CC2.0)

Is het een politieke dekmantel voor Trump om eindelijk de militaire inlichtingen- en surveillancesteun aan Oekraïne stop te zetten, terwijl hij tegelijkertijd aanvullende sancties oplegt aan Rusland, en misschien ook aan Oekraïne, om beide partijen onder druk te zetten om serieus onderhandelingen te beginnen?

Is het een manoeuvre van Trump om de VS in staat te stellen te delen in de exploitatie van de 260 miljard dollar aan Russische activa die bevroren zijn in België en EU-banken?

Is het een tactiek van Trump om verdere terugtrekking van de VS uit de oorlog te rechtvaardigen, zodra de Europeanen deze afwijzen, en om de Europeanen ‘hun oorlog’ met Rusland in Oekraïne te laten voeren?

Is het, zoals sommigen beweren, een slimme ‘hard cop’ (Europa) versus ‘soft cop’ (VS) manoeuvre om Rusland en Poetin te laten instemmen met een nieuw tijdelijk bestand, vergelijkbaar met ‘Minsk III’, om het conflict ter plaatse te beëindigen, zodat Europa en Oekraïne tijd kunnen winnen om troepen te rekruteren, te herbewapenen en opnieuw te trainen om het conflict voort te zetten?

Of is het een eerste stap naar uiteindelijke echte onderhandelingen in de toekomst, d.w.z. nadat verder militair conflict beide partijen heeft uitgeput, waardoor een basis wordt gecreëerd voor echte compromissen en onderhandelingen in 2026?

Tot de publicatie van de 28 punten tellende voorstellen afgelopen week zijn de fundamentele standpunten van drie van de vier partijen die bij het conflict betrokken zijn – Oekraïne, Rusland en Europa – niet of nauwelijks veranderd. Gaat het plan van Trump er dan om de partijen te bewegen van hun eerdere verharde standpunten af te stappen, die serieuze onderhandelingen in de weg staan?

Eerdere standpunten van de partijen

Tot op heden houdt Rusland vast aan zijn standpunten van juni 2024: geen NAVO in Oekraïne; formele erkenning door Europa, de VS en Oekraïne van de Russische soevereiniteit over de vier provincies (Loehansk, Donetsk, Zaporizja, Cherson) en de Krim; vermindering van de Oekraïense strijdkrachten tot minder dan 100.000 om ervoor te zorgen dat er in de toekomst geen bedreiging voor Rusland ontstaat; en neutraliteit van Oekraïne en denazificatie van zijn regering.

Het standpunt van Oekraïne is sinds het begin van het conflict in 2022 ongewijzigd: geen concessies van Oekraïens grondgebied, inclusief de Krim; herstelbetalingen voor door Rusland veroorzaakte schade; volledige terugtrekking van alle Russische strijdkrachten tot de grenzen van Oekraïne van 1991; en geen onderhandelingen totdat er een staakt-het-vuren is en Rusland zich volledig heeft teruggetrokken.

Het standpunt van Europa is volledige steun voor de standpunten van Oekraïne; een onmiddellijk staakt-het-vuren langs de frontlinies als voorwaarde voor onderhandelingen; gebruik van de 260 miljard dollar aan bevroren Russische tegoeden in zijn banken om de oorlogsinspanningen van Oekraïne in de tussentijd en daarna voor de uiteindelijke wederopbouw van Oekraïne na de oorlog; geen wijzigingen in de grenzen als gevolg van geweld; Europese troepen mogen na afloop van de oorlog Oekraïne binnenkomen; en geen beperkingen op de uitbreiding van de NAVO door staten die geen lid zijn van de NAVO.

Het standpunt van de VS onder Biden kwam vrijwel volledig overeen met het Europese en Oekraïense standpunt. Biden stelde bovendien voor om de financiële, militaire en wapenhulp van de VS te blijven opvoeren zolang dat nodig is om Rusland te dwingen de oorlog te beëindigen.

Onder Trump verschoof het standpunt van de VS naar het zoeken naar onderhandelingen en het beëindigen van de oorlog op voorwaarden die uiteindelijk aanvaardbaar zijn voor Rusland, Europa en Oekraïne, afhankelijk van de krachtsverhoudingen op het moment van de definitieve onderhandelingen.

Trump en de VS hebben daarom geschommeld tussen een oplossing die de voorkeur geniet van de politieke alliantie van Amerikaanse neoconservatieven, Europese leiders en Oekraïne, en een oplossing die wordt bepleit door andere politieke krachten binnen de VS, die beginnen in te zien dat het onmogelijk is om de oorlog te beëindigen op basis van de huidige standpunten van Europa en Oekraïne. De dubbele vertegenwoordigers van Trump weerspiegelen de dualiteit van het Amerikaanse standpunt: generaal Kellogg vertegenwoordigt het standpunt van de Amerikaanse neoconservatieven en de EU, terwijl Steve Witkoff, de persoonlijke adviseur van Trump, het opkomende, meer realistische Amerikaanse standpunt over het conflict vertegenwoordigt.

De Amerikaanse vicepresident, J.D. Vance, vatte dit laatste, realistische standpunt samen toen hij afgelopen weekend door de Amerikaanse media werd ondervraagd na de publicatie van Trumps 28-puntenplan. Plan: de rigide harde lijn van Europa en Oekraïne van de afgelopen drieënhalf jaar vertegenwoordigt de visie van “mislukte diplomaten of politici die in een fantasiewereld leven” en vastzitten aan het idee dat “meer geld, meer wapens of meer sancties” uiteindelijk zullen leiden tot “overwinning”!

De VS wil verder gaan dan de oorlog van Europa met Rusland in Oekraïne. Haar imperiale belangen [1] omvatten nu grotere strategische kwesties in het Midden-Oosten (oorlog tussen Israël, Gaza en Iran), Latijns-Amerika (plannen voor regimeverandering in Venezuela) en de westelijke Stille Oceaan (Taiwan-China). De nieuwe opvatting die zich aandient, is dat als Europa de oorlog met Rusland wil voortzetten, het dat op eigen houtje moet doen, ervoor moet betalen en zelf militaire steun aan Oekraïne moet verlenen. De nieuwe opvatting die postvat onder de Trump-vleugel van de Amerikaanse buitenlandse-politieke elite is dat de VS belangrijkere mondiale strategische belangen en zorgen heeft dan het voortzetten van de strijd en het betalen voor de oorlogen van Europa of het beschermen van Europa tegen de ingebeelde dreiging van Rusland.

Medeplichtigheid van de mainstream media

De mainstream media in de VS en Europa hebben tijdens het conflict sinds 2022 de neoconservatieve visie van de VS weerspiegeld dat de Russische economie op instorten stond, Poetin door Russische politieke tegenstanders zou worden omvergeworpen en het Russische leger zwak was en snel zou stoppen met vechten. De meest recente visie is dat Rusland sinds 2022 1,5 miljoen slachtoffers heeft geleden – een aantal dat zelfs groter is dan het huidige totale aantal Russische militairen van 1,4 miljoen.

Na de bekendmaking van het 28-puntenplan gaf de New York Times een korte, onvolledige en tendentieuze samenvatting van de voorwaarden ervan. In de allereerste alinea werd het plan van Trump beschreven als een plan waarin “Oekraïne zou moeten capituleren voor de meeste eisen van Poetin” en dat “Oekraïne weinig meer zou winnen dan een einde aan de oorlog”. De auteurs van de Times voegden hieraan toe dat “de Russische economie op het zwakste punt sinds februari 2022 staat” en dat Rusland onder ernstige economische druk staat als gevolg van Amerikaanse sancties – wat allemaal een herhaling is van de propagandamantra en in tegenspraak blijft met de feiten die door verschillende westerse marktonderzoek-bronnen worden vermeld. Een ander thema van de Times is dat de eis van Trump dat Oekraïne verkiezingen houdt, bedoeld is om Zelensky “weg te werken” – d.w.z. een politiek doel dat aan Poetin wordt toegeschreven.

Deze thema’s werden op hun beurt door de Europese media herhaald en nog wat verder uitgewerkt. De Britse krant The Guardian verduidelijkte een aantal belangrijke elementen van het plan die door The New York Times gemakshalve werden genegeerd. Zo vroeg de krant zich af wie het plan oorspronkelijk had opgesteld. De krant suggereerde dat het plan misschien oorspronkelijk van Rusland was en door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio werd gepresenteerd als het plan van Trump. De bedoeling hiervan was duidelijk om het plan en de rol van de VS te ondermijnen, door te suggereren dat de VS slechts een marionet van Rusland was. Rubio ontkende dit onmiddellijk, noemde de suggestie van de Times “volstrekt onjuist” en bevestigde dat het een Amerikaans plan was, en niet een Russisch plan, dat tot stand was gekomen na besprekingen van de VS met zowel Oekraïne als Rusland.

Dat weerhield Amerikaanse neoconservatieve senatoren er niet van om het thema van de Times ook in het openbaar te herhalen, waarbij ze suggereerden dat het plan van Rusland was en niet van Trump.

Belangrijkste elementen van het 28-puntenplan

Het plan is nu openbaar en lezers kunnen het zelf in detail bekijken. De belangrijkste elementen zijn echter de volgende:

1. Oekraïne moet zich terugtrekken uit de twee provincies Loehansk en Donetsk. Het is al verdreven uit Loehansk en bezet nog slechts 25% van Donetsk. Bovendien moet het gebied waaruit het zich terugtrekt in die twee provincies een gedemilitariseerde zone blijven. Volgens het plan hoeft Oekraïne dus geen van beide provincies daadwerkelijk als Russisch grondgebied te erkennen.
2. Rusland moet al zijn troepen terugtrekken uit de noordelijke provincies Soemy en Charkov. Zijn troepen in Zaporozhie en Kherson moeten ter plaatse worden bevroren, terwijl de rest van die twee provincies door Oekraïne bezet blijft.
3. Het plan voorziet in geen NAVO-troepen in Oekraïne en geen verdere uitbreiding van de NAVO (het laatste punt blijft onduidelijk wat betreft de vraag waar precies geen uitbreiding zou plaatsvinden). Oekraïne kan toetreden tot de Europese Unie.
4. Sancties tegen Rusland zouden stapsgewijs worden opgeheven. Rusland mocht toetreden tot de G7 als nieuw G8-lid.
5. De omvang van het huidige 900.000 man sterke leger van Oekraïne zou worden beperkt tot 600.000 man.
6. 100 miljard dollar van de 260 miljard dollar aan bevroren Russische tegoeden bij Europese banken zou worden overgedragen aan een gezamenlijk door de VS en Rusland beheerd fonds voor de wederopbouw van Oekraïne na de oorlog. Europa zou daar nog eens 100 miljard dollar aan toevoegen, maar zou geen zeggenschap hebben over het fonds.
7. Binnen 100 dagen na het definitieve akkoord om de oorlog te beëindigen zouden er verkiezingen worden gehouden in Oekraïne.
8. Er waren ook talrijke vage bepalingen waarin werd opgeroepen tot herstel van de culturele en politieke rechten van Russischsprekende Oekraïners vóór de nieuwe verkiezingen.

De Europese leiders uitten aanvankelijk hun grote ongenoegen over het feit dat zij niet betrokken waren bij het opstellen van het plan, buiten de onderhandelingen met Rusland werden gehouden en vooral dat zij 100 miljard dollar aan bevroren Russische activa moesten bijdragen aan het gezamenlijke fonds van de VS en Rusland en nog eens 100 miljard dollar aan de wederopbouw van Oekraïne.

Zo zijn Europa en de VS al vroeg begonnen met onderlinge strijd om de buit die na het einde van de oorlog beschikbaar zal zijn. De vraag welke bedrijven het leeuwendeel van de opbrengsten van de wederopbouw zullen ontvangen, begint een bron van onenigheid te worden binnen de NAVO-strijdkrachten, de VS en Europa.

Reacties op het 28-puntenplan

Rusland heeft gezegd dat het 28-puntenvoorstel een basis is om onderhandelingen te starten. Europa heeft het in eerste instantie afgewezen en heeft op 23 november 2025 haastig zijn leiders in Genève bijeengebracht om zijn officiële afwijzing en alternatief voorstel op te stellen. Zelensky en Oekraïne verscholen zich opnieuw achter het Europese

verzet tegen het laatste initiatief van Trump en verklaarden zich eveneens tegen het plan te zijn.

Europa en Oekraïne hebben consequent volgehouden dat onderhandelingen alleen mogen plaatsvinden als Rusland instemt met een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren langs alle frontlinies. Eerst een staakt-het-vuren en vervolgens het bevriezen van alle militaire contacten is de voorwaarde om onderhandelingen te starten. Dat blijft de fundamentele eis van Europa-Oekraïne, en dat is al zo sinds 2022. Door eerst een staakt-het-vuren te eisen en daarna onderhandelingen, stellen Europa en Oekraïne in feite een herhaling voor van de Minsk II-onderhandelingen die in 2015 werden gehouden om de Russische militaire activiteiten te stoppen. Ze willen een ‘Minsk III’.

Zoals voormalig Brits diplomaat Alaistair Crooke heeft uitgelegd: “Zij (Europa) willen een staakt-het-vuren, geen oplossing, zodat ze terug kunnen gaan, Oekraïne opnieuw kunnen trainen en herbewapenen om de oorlog voort te zetten “. Hij voegt eraan toe: ”Europa coacht Zelensky om nee te zeggen “en wil een ”gecontroleerde oorlog” voortzetten.

De Duitse bondskanselier Merz waarschuwde dat als Oekraïne verliest, dit een grote impact zal hebben op de Europese politiek als geheel. Dat is waar. De huidige politieke elite van Europa heeft haar toekomst verbonden aan de oorlog in Oekraïne en kan zich niet terugtrekken. Als ze dat wel doen, riskeren ze een mogelijke breuk in de NAVO en misschien zelfs in de Europese Unie. Waarom zijn Europese leiders als Merz, Macron in Frankrijk en Starmer in het Verenigd Koninkrijk dan zo vastbesloten om de oorlog voort te zetten? Daar zijn verschillende mogelijke verklaringen voor.

Ten eerste is de oorlog een manier om de VS financieel en zelfs militair betrokken te houden bij de NAVO in Europa. De militaire bescherming door de VS sinds 1945 is winstgevend geweest voor Europa en politiek nuttig voor de binnenlandse politiek van Europa: doordat Europa geen enorme bedragen aan defensie hoeft uit te geven (de totale kosten van de VS in de NAVO worden nu geschat op 32 miljard dollar per jaar), heeft Europa zijn bevolking veel grotere sociale voordelen kunnen bieden dan de VS aan zijn bevolking heeft geboden.

Mocht de VS zich terugtrekken uit Europa – wat Trump waarschijnlijk uiteindelijk wil doen om 32 miljard dollar te besparen op toekomstige Amerikaanse defensie-uitgaven – dan zal Europa moeten bezuinigen op sociale uitkeringen, de belastingen verder verhogen en/of meer staatsschulden aangaan om een eigen defensie-/oorlogsmilitair industrieel complex te ontwikkelen.

Merz heeft al verklaard dat Duitsland de komende vijf jaar 1 biljoen dollar zal uitgeven om dit te realiseren. Andere Europese landen zullen hetzelfde moeten doen. De Europese economie kan deze uitgaven niet dragen zonder ingrijpende bezuinigingen op de sociale uitkeringen, wat ongetwijfeld zal leiden tot wijdverbreide politieke onrust. De Europese economie hinkt sinds 2008 achterop, groeit matig, kent al anderhalf decennium periodes van stagnatie en milde recessies, en vertoont al enige tijd een dalende productiviteit. De reële lonen zijn sinds ten minste 1999, toen de Europese Unie werd opgericht, niet gestegen.[2]

Europa raakt technologisch en financieel steeds verder achterop bij de VS en China. Europese leiders denken misschien dat een stijging van de militaire uitgaven het bbp en de groei zal stimuleren maar die wegbrengt grote economische en politieke risico’s met zich mee. Europese leiders zijn zich waarschijnlijk bewust van de gevolgen. Maar zij zien voortzetting van de oorlog als een manier om de VS betrokken te houden bij de ondersteuning van de oorlog, om de VS in de NAVO te houden en subsidies te blijven ontvangen, en als een manier om tijd te winnen voor de overgang naar hun eigen militair-industriële economie [3]. De oorlog in Oekraïne is essentieel om tijd te winnen voor deze economische transitie. Voortzetting van de oorlog in Oekraïne is voor de Europese elites de enige manier om de bezuinigingen op de sociale voorzieningen te rechtvaardigen

Zoals de Britse diplomaat Alastair Crooke terecht heeft opgemerkt, heeft Europa behoefte aan voortzetting van de oorlog [4]. Oekraïne en Zelensky zullen zo lang mogelijk op het Europese paard rijden.

Het niet beëindigen van de oorlog in Oekraïne is geen probleem van individuen – d.w.z. Zelensky, of Poetin, of Trump of zelfs de ultranationalistische /neonazistische elementen in de Oekraïense regering. Het probleem is Europa –en Europa’s neoconservatieve bondgenoten in de VS, die ook de pro-oorlogsdoelstellingen delen. Het Europese leiderschap is vastbesloten om een lange oorlog in Oekraïne te voeren, zolang Oekraïne troepen heeft om in de maalstroom te gooien. Daar komt echter wellicht eerder dan verwacht een einde aan.

De Europese leiders kwamen afgelopen zondag 23 november bijeen om een reactie op Trumps 28 punten uit te werken. Ze zullen hun eigen eisen in een nieuw document opnemen. In wezen gaat het om een nieuwe formulering van ‘eerst een staakt-het-vuren’ en andere nieuwe eisen.

Volgens de krant The Guardian zullen zij voorstellen om het 28-puntenplan te wijzigen en daarin een vermindering van de Oekraïense strijdkrachten met slechts 100.000 tot 800.000 op te nemen in plaats van de 600.000 die in het plan van Trump wordt genoemd – iets waar Rusland in geen van beide gevallen mee zal instemmen. Zij zullen eisen dat de kerncentrale van Zaporozhie, die nu door Rusland wordt bezet, aan Oekraïne wordt teruggegeven. Ze zullen zich verzetten tegen onmiddellijke versoepeling van de sancties tegen Rusland of toelating tot de G8. Ze zullen met name het door de VS en Rusland gezamenlijk beheerde fonds voor de wederopbouw van Oekraïne afwijzen. Ze zullen niet instemmen met het ontbreken van NAVO-troepen in Oekraïne en zullen herhalen dat Europese troepen na de oorlog in Oekraïne moeten worden toegelaten. Er doen berichten de ronde dat ze de VS zelfs zouden kunnen vragen troepen in te zetten om na de oorlog toezicht te houden op het staakt-het-vuren, d.w.z. om de VS te verleiden dekking te bieden voor toekomstige Europese militaire invasies. Hun amendementen zullen dus een ‘staakt-het-vuren’-plan vormen, zij het verpakt in slimmere voorstellen. Rusland zal dit alles afwijzen.

Het antwoord van Trump op de tegenvoorstellen van Europa zal waarschijnlijk zijn dat hij alles wat de Europeanen in Genève voorstellen, zal accepteren. Dat heeft hij min of meer al gezegd. Het 28-puntenplan is, zelfs met de Europese amendementen, slechts een tussentijds

document en weer een valse start – oftewel een ‘Anchorage 2.0’ – op weg naar latere, serieuzere onderhandelingen.

Toen hij door de media werd gevraagd, gaf hij toe dat het plan niet de ‘definitieve overeenkomst’ is. En toen hem werd gevraagd wat hij zou doen als Zelensky het zou afwijzen, antwoordde Trump: “Hij zal het wel moeten accepteren, of gewoon blijven vechten, denk ik”.

Strategisch gezien is het beste wat de VS en Trump uit het plan kunnen halen, Oekraïne en Europa van hun bijna vier jaar durende harde standpunten af te brengen. Om enkele ‘haakjes’ te creëren waaraan toekomstige onderhandelingen kunnen worden opgehangen.

Echte onderhandelingen zullen pas beginnen als Rusland alle vier de provincies die het tot onderdeel van soeverein Rusland heeft verklaard, heeft heroverd. Serieuze discussies beginnen pas als Rusland alle vier de provincies heeft heroverd, aan de rivier de Dnjepr staat en besluit of het verder westwaarts Oekraïne in wil trekken of Odessa in het zuiden wil innemen. Op dat moment wordt de ‘speciale militaire operatie’ (SMO) iets anders. Iets veel groters. Als alternatief kunnen realistische onderhandelingen beginnen als en wanneer het Oekraïense leger begint in te storten voordat Rusland de Dnjepr bereikt, wat binnen de komende 90 dagen zou kunnen gebeuren gezien het huidige tempo van de Russische opmars in het oosten.

Het Institute for War (IFW), een westerse denktank die duidelijk gelieerd is aan de NAVO en Oekraïne, heeft gemeld dat sinds het begin van de oorlog tot 300.000 Oekraïense soldaten zijn gedeserteerd. Minstens nog eens 500.000 zijn gedood of blijvend invalide geraakt. Volgens het IFW rekruteert Oekraïne 17.000 soldaten per maand, maar verliest het er 30.000. Russische vrijwilligers (geen dienstplichtigen zoals in Oekraïne) sluiten zich aan bij het leger met een snelheid van ongeveer 30.000 per maand en de verliezen zijn veel kleiner dan de rekrutering. De ultieme beperking van oorlog is niet het vinden van genoeg geld om deze te betalen. Ook niet het vinden van genoeg wapens. Het zijn de verliezen aan mankracht.

De oorlog in Oekraïne zal eindigen wanneer het militaire conflict eindigt. Niet andersom, d.w.z. niet als gevolg van een staakt-het-vuren dat het conflict beëindigt voordat er onderhandeld is over de voorwaarden voor beëindiging ervan.

Het 28-puntenplan van Trump zal het proces om de oorlog te beëindigen niet in gang zetten. Integendeel, het onvermijdelijke mislukken van het plan kan juist leiden tot meer escalatie, niet minder.

Voetnoten.

[*] Dit is de vertaling van Jack Rasmus, https://jackrasmus.com/2025/11/24/trumps-28-pt-ukraine-war-plan/

[1] De VS worden geconfronteerd met “de fiscale crisis van de Amerikaanse staat”, d.w.z.  Met groeiende overheidstekorten en oplopende staatschulden waardoor ze steeds minder instaat is de economische groei te stimuleren en zich de sociale, ecologische, economische en politieke crisistendensen verscherpen die de neergang van het Amerikaanse Imperium versnellen. Jack Rasmus geeft een concrete beschrijving van de Amerikaanse fiscale crisis en welke oplossingsstrategie door Trump is gekozen om het tij te keren, zie https://jackrasmus.com/2025/01/24/bidens-pernicious-presidential-legacies-print/

[2] Jack Rasmus geeft hier een beschrijving van de fiscale crisis van de Europese staten, zoals besproken in https://www.globalinfo.nl/algemeen/het-reactiveren-van-het-stabiliteits-en-groeipact/

[3] Eerder is aangegeven dat de EU zich vanaf 2008 in de depressiefase van de 5th Kondratieff bevindt en met behulp van het opbouwen van een modern militair-industrieel complex uit deze depressie probeert te komen, https://www.globalinfo.nl/achtergrond/ecb-erkent-dat-defensie-uitgaven-overheidsfinancien-onder-druk-zetten/ Hiervoor is 800 miljard euro gereserveerd in 10 jaar tijd, het ReArm Europe programma, volgens de Amerikaanse econoom Rick. D. Wolff zal echter de EU hiermee de technologische achterstand t.a.v. de VS en China niet inlopen die jaarlijks 800 miljard investeren in hun technologische ontwikkeling! De “Green New Deal for Europe” met jaarlijks op zijn minst het investeren van 500 miljard euro komt hierbij wel in de buurt. https://www.change.org/p/european-council-greennewdeal-for-europe-500-billion-euro-per-year-to-save-our-climate

[4] De toenemende spanningen tussen de VS en de EU rondom de oorlog in de Oekraïne hebben als onderliggende oorzaak dat beiden andere elkaar uitsluitende oplossings- strategieën hebben voor de fiscale crises van hun staten.