Rutte lijkt argeloos

Bij de inhuldiging van Trump, ruim een maand geleden, stuurde de secretaris-generaal van de NAVO, Mark Rutte een ’tweet’: Met Trump weer aan de macht, gaan we militaire uitgaven en productie een turbo-boost geven.

28 februari, 2025 5 min leestijd

(Foto: NATO, Flickr, CC2.0)

Na de verkiezingen in Duitsland was hij verheugd over de overwinning van de christendemocraten: het leiderschap van Merz [beoogd bondskanselier] zal van groot belang zijn voor de verhoging van de Europese defensie uitgaven. (live blog Trouw, 23 februari 2025)

Zal Rutte ooit het refrein van het Grebbelied, gezongen door Willy Derbi, gehoord hebben? Dat was kort na de vernietigende slag bij de Grebbeberg in 1940, waar vierhonderd Nederlandse militairen sneuvelden: Koop eens een handjevol bloemen – En leg ze neer op zo’n graf – Want daar rust een held – Die op het Grebbeveld – Zijn leven voor ’t vaderland gaf.

Mijn vader die de slag overleefde, maar tien meter verderop zijn beste vriend verloor, zong dat lied altijd als we ‘na de oorlog’ wekelijks op vrijdagavond in het badhuis waren. Soms kwam zijn boosheid naar boven: de officieren waren de eersten die vluchtten. Ervaringen waarover hij zelden sprak. De dienstweigering van mijn broer, jaren later rond 1970, leek hij wel als een ‘beloning’ te zien.

Vrede via oorlog

Terug naar Rutte, zijn ‘boost’ verhaal kwam niet uit de lucht vallen. Eerder had hij al gezegd Het is tijd om over te gaan op een mentaliteit als in oorlogstijd. (Trouw, 13 december 2024) Een ‘durf-investeerder’ hielp hem daarbij een handje met het motto Wil je vrede, bereid je dan voor op oorlog, we moeten van die schroom af. Hij liet het daar niet bij en rechtvaardigde de investeringen in de oorlogsindustrie met twee argumenten: 1) ze leveren technologische vernieuwingen op, 2) met een eigen defensie industrie bouw je ook economische macht op. (de Volkskrant, 14 januari 2025) Het scheelde weinig of de durfkapitalist had gezegd ‘oorlog is goed voor onze economie en dus voor ons’. Verguld van de voordelen, zijn de onontkoombare doden stoorzenders.

In ‘opdracht’ van Rutte, concretiseerde de staatssecretaris van Defensie (BBB), Tuinman – voorheen luitenant-kolonel bij de Landmacht – de ‘druk van de turbo’. En wel met de uitbreiding van het personeelsbestand van 75.000 naar 100.000. Gegeven het feit dat er al enige tijd 10.000 vacatures zijn, spreekt hij van een streefgetal vanwege een haperende aanwas. In de herinvoering van de dienstplicht ziet hij niets: Ik heb mensen nodig die willen. Pikant bij deze plannen is dat bij de gestegen defensiebegroting van 2024 naar 22 miljard euro per jaar, 800 miljoen op de plank bleef liggen. (de Volkskrant, 27 januari 2025) Maar hoe dan ook, de militaire uitgaven moeten omhoog. Rutte, deze keer wat geruststellend, het gaat slechts om een kleine verschuiving van de uitgaven aan de pensioenen, gezondheidszorg en sociale zekerheid. Waarom eigenlijk? Om de vijand af te schrikken. En dat is Rusland. Die zou volgens Rutte in drie maanden tijd meer wapens produceren dan alle NAVO-landen gezamenlijk in een heel jaar. Deze uitspraak was voor de onderzoeks- en actie groep Stop Wapenhandel rijp voor een “fact checking” en dat verliep via cijfers, percentages, vergelijkingen en een forse tabel. (4 februari 2025)

Cijfers zonder gevolgen

Hier een selectie uit deze rauwe, mensen vernietigende gegevens.

* Beperkt tot de Europese NAVO-landen, dus zonder de Verenigde Staten en Canada, zijn de 130 miljard dollar uitgaven aan materieel en onderzoek vergelijkbaar met de totale militaire uitgaven van Rusland.

* Ook beperkt tot de Europese landen is de militaire begroting hoger dan de Russische staatsbegroting. Bovendien zijn de wapensystemen van de NAVO uitgebreider en geavanceerder. Bijvoorbeeld 6.300 gevechtstanks, Rusland: 2.000. Gevechtsvliegtuigen 2.100, tegenover 1.000 van Rusland. Oorlogsschepen, 140 tegenover 30 stuks. Aantal soldaten, 1,9 miljoen tegenover Rusland ten westen van de Oeral: 0,5 miljoen.

* Sinds Rusland de aanval opende naar Oekraïne is de wapenexport ingestort, dus minder inkomsten voor de Russische wapenindustrie. Bovendien is er een tekort van 160.000 werkers in militaire fabrieken en een verlies van de mogelijkheden voor ‘onderzoek en ontwikkeling’ dat geschat wordt op 40 procent.

* De omvang van de ussische economie is de helft van de Duitse en rust vooral op de export van fossiele brandstoffen. De omvang van de bevolking is kleiner dan van Frankrijk en Duitsland samen.

* Industrieën die betrokken zijn bij de defensieproductie breiden nog steeds uit, maar in een tempo dat ruim onder hun pieken van 2023 ligt. Met andere woorden, de Russische economie begint tegen een muur aan te lopen.

* Poetin voert oorlog met hoge uitgaven, waarbij de inflatie wordt opgejaagd. Hij zal de illusie van ‘normaliteit’ steeds moeizamer kunnen uitdragen aan de Russische bevolking.

* Rusland is een voormalige supermacht, maar …. beschikt over een groot aantal kernwapens.

Rutte blijkt een minzame leerling van Trump. Ook voor de secretaris-generaal van de NAVO zijn feiten ondergeschikt aan zijn opvattingen. Als voormalig rechtse politicus zou hij de opvatting van de president van de Italiaanse centrale bank over wat dan ook moeiteloos onderschrijven. Als militair zonder uniform zwijgt hij over de stelling van Fabio Penetta: militaire productie vergroot het groeipotentieel van een land niet, economische ontwikkeling komt voort uit productieve investeringen, niet uit wapens.

Zoals hij in een eerdere functie een lekkend geheugen kende, negeert hij de feiten die hem niet uitkomen achteloos. Oorlog zonder dood is onwerkelijk, Rutte zal weinig moeite hebben een handjevol bloemen te kopen en bij gelegenheid op een oorlogskerkhof uit te strooien.