Films over arbeid en uitbuiting in de bioscoop

Laura Carreira, de Portugese cineaste die de film On Falling maakte, vertelde de Filmkrant dat ze aan de slag was gegaan met haar film omdat er nauwelijks speelfilms gemaakt werden over arbeid en uitbuiting.

29 mei, 2025 3 min leestijd

Laura Carreira, de Portugese cineaste die de film On Falling maakte, vertelde de Filmkrant dat ze aan de slag was gegaan met haar film omdat er nauwelijks speelfilms gemaakt werden over arbeid en uitbuiting.

On Falling, die net weer uit de bioscopen verdwenen is, doet dat zeker. De film toont het trieste en uitzichtloze leven van jonge mensen die ergens in Schotland in een distributiecentrum werken. Mensen uit allerlei Europese landen belanden daar en hokken na het werk in trieste slaapgelegenheden waar ze uitgeput een maaltje bereiden. De film laat eigenlijk weinig van het ‘ echte werk’ zien en dat wat je te zien krijgt is niet eens heel spectaculair. Vooral het leven eromheen staat centraal, de uitwisseling tussen mensen die hetzelfde lot getroffen heeft, en die er wat van proberen te maken maar geen echte uitweg zien.

Maar – toeval of niet – zijn er toch meer recente films over arbeid in de cinema’ s te vinden.

Vingt Dieux bijvoorbeeld, is indrukwekkend als portret van het boerenleven in Frankrijk, waar een jongen zonder ouders – maar met de zorg voor een jonger zusje – een boerderij probeert te runnen door kaas te (leren) maken.

Net als bij On Falling is de regie in handen van een vrouw, Louise Courvoisier, en dat is aan de film te zien. Hoewel de hoofdpersoon een jongen is, is de ‘ female gaze’ er ook, hetgeen onder andere tot een hilarische scene in bed leidt.

En dan is er nog The Salt Path (Marianne Elliott). Niet over arbeid maar wel over armoede als je geen inkomen hebt. Een ouder echtpaar wordt door juridisch gekonkel het huis uit gezet en besluit dan maar een wandeltocht te gaan maken langs de ruwe kust van Engeland. Een heuse road movie, met een opvallende klasse-karakter. Arme mensen helpen elkaar, de rijke stinkers willen je alleen in huis hebben als ze per vergissing denken met een beroemdheid van doen te hebben. Met veel wijze levenslessen over wat echt belangrijk is in het leven.

En dan de laatste, weer echt over arbeid, en liefde! De sprookjesachtige film Gondola, uit Georgië, waar geen woord in gesproken wordt. Gemaakt door de Duitse regisseur Veit Helmer (de enige man in ons overzicht).

Heel langzaam, je moet er tegen kunnen, en met flarden Pippi Langkous en Buurman en Buurman. Veel herhaling, zoals werk ook vaak is. Over twee vrouwen die beide in een kabelbaan werken, en nooit bij elkaar komen maar elkaar steeds passeren. Maar ook over een karikaturale baas die het geld dat ze ophalen inpikt en ze dan een paar centen terugbetaalt. Ze nemen er wraak op, in een puur antikapitalistische apotheose. Liefde en arbeid blijkt in alle films wat met elkaar te maken te hebben te gaan…