Een geweldige dag

maandag 19 mei 2025

Dat was een geweldige demonstratie, een geweldige dag! En hoognodig ook, gezien de genocide in Gaza die maar doorgaat, de medeplichtigheid van Nederland waar maar geen eind aan wil komen – tot nu toe. Hoognodig ook, voor het moreel van actievoerders zelf die week ik weet uit demonstreren bij stations en op universiteitsterreinen, maar doorgaans in bescheiden aantallen – terwijl peilingen wel degelijk aangeven dat heel veel mensen tegen de genocidale moordpartijen zijn die Israël op Palestijnen pleegt. Vandaag voelden we weer eens met hoe veel we waren. Een zeer welkome boost.

Waar heb ik het over? Nou, over de Rode Lijn die we demonstratief trokken na een oproep daartoe vanuit een reeks organisaties, waaronder OXFAM Novib en Amnesty, met vervolgens heel veel clubs die de oproep ondersteunden.(1) Over een demonstratie dus, tegen de medeplichtigheid van het Nederlandse kabinet met de genocide die Israël in Gaza aan het plegen is. Over een solidariteitsdemonstratie met Palestijnen dus, want daar kwam het op neer. Dat was afgelopen dag, 18 mei 2025, en ik was deelnemertje. Laat ik vertellen hoe de dag voor mij verliep.

Rond half twaalf: station Tilburg. Naar hert perron. Dat werd al een vreugdevolle aanblik: tientallen mensen in het rood – de dresscode van de actie, we gingen immers een rode lijn trekken om het kabinet-Schoof iets duidelijk te maken. Tientallen mensen op weg naar de demonstratie, ik schat toch sowieso vijftig mensen. Op een enkel station, en wie weet hoe veel mensen een trein eerder of later namen. Goed teken. Wat me aan de mensen opviel: veel wat oudere mensen, dertigers tot en met zestigers. Witte mensen, voor zover ik zag. En – heel typerend – bijna allemaal in kleine groepjes. Weinig eenlingen. Kennelijk hebben veel mensen familieleden, vrienden, collega’s, klasgenoten, mensen uit dezelfde actiebeweging of partij gevonden waarmee ze op pad gingen. Dit was geen amorfe eenvormige massa. Dit was een veelvormige menigte, die zichzelf organiseerde op informele maar daarom nog niet minder effectieve wijze.

De redelijk volle trein vertrok. Breda: weer een perron vol mensen in het rood, zeker zoveel als in Tilburg. Maar ja, dat werd voor mensen dus staan in de trein. Dat werd in Rotterdam helemaal een dingetje. Intussen was tachtig procent van de mensen in het treinstel waar ik zat, in rood gekleed. Ik heb geen reden om aan te nemen dat dit elders in de trein veel anders was. Delft! Hopsakee, nog iets van honderd roodkleurige demonstranten wachtend op de trein. Maar hoe moet dat de trein nog in?

Vervolgens, een kleine domper: we kregen te horen dat de trein niet verder ging dan Den Haag Hollands Spoor, wegens opgelopen vertraging, zo was het verhaal. Via tram verder? Of via de sprinter, zoals stoptreinen tegenwoordig heten? Nee hoor. Lopuh! En zo was er een stoet onderweg, in opperbeste stemming, richting het Malieveld.

Intussen had ik lopen kijken om me heen. Bij hert uitstappen o HS zag ik al een Palestijnse vlag, een Nederlandse vlag halfstok met bloedhanden er op – heet rake symboliek – en een Palestijnse plus Oekraïnse vlag die wapperden aan eenzelfde stok! Dat vond ik heel cool om te zien. Wat me ook opviel naarmate we Den Haag naderden, en vooral in den Haag zelf: steeds meer wat jongere mensen, en ook steeds meer Palestijnen. Tijdens de demonstratie zelf was het duidelijk: echt mensen van alle leeftijden en ook van alle kleuren. Wel was het zo dat, waar in de eerste maanden na 7 oktober 2023 verreweg de meeste demonstranten Palestijnen of mensen uit migrantengemeenschappen uit hert Midden-Oosten waren, later ook flink wat studenten van universiteiten, de verhoudingen nu anders lagen, Veel witte Nederlanders van alle leeftijden zetten nu eindelijk de stap om zich ook uit te spreken, publiekelijk en gezamenlijk. Mooi en nodig. Tegelijk: ook nu was de deelname van Palestijnen in de demonstratie wezenlijk voor de scherpte en de sfeer.

Zo belandden we uiteindelijk op een volstromend Malieveld, waar intussen een laatste toespraak weerklonk, want ze hadden natuurlijk niet gewacht tot onze treinlading uit Noord-Brabant was gearriveerd. Heel traag kwamen we vervolgens in beweging, om in een demonstratieve optocht naar het Vredespaleis te lopen en met een andere route weer terug, als menselijke rode lijn door Den Haag. Ik zag prachtige rake leuzen op doeken en borden op het Malieveld en onderweg. Wat me trof:

Denk maar niet aan al die dode mensen

Wir haben es gewusst

Netanyahu molenaar

Minister Veldkamp, stop met wegkijken

Sinds wanneer is genocide geen rode lijn?

Bezorgde grootouder

Hoe wil Nederland de geschiedenisboeken in?

Nunca Mais

Wij willen alleen maar explosies van menselijkheid

Ik wou dat hij opschoof

Tering regering (gedragen door een klein jongetje)

BOOS

We are all human – We are all Palestinians

Terwijl de zaak in beweging kwam, waren er ook al leuzen te horen. Op hert Malieveld nog was er een blok van mensen die in het bijzonder aandacht vroegen voor de moordpartij die Isarel onder medische hulpverleners aanricht. Daar riepen mensen: ‘Not a Target!’ voorafgegaan door het noemen van wie er geen doelwit hoort te zijn, Dus: ‘Doctors: NOT A TARGET! Nurses: NOT A TARGET! Hospitals: NOT A TARGET!’ en zo voorts. Indrukwekkend.

Leuzen roepen, dat bleven groepen mensen doen, met onderbrekingen maar eigenlijk toch gedurende een groot deel van de demonstratie. Het bekende werk. ‘Free Palestine!’ ,‘From the River to the Sea – Palestine Will Be Free!’, ‘1: We Are the People, 2: We Won’t be Silent 3: Let’s Stop the Bombing NOW NOW NOW NOW!’ En een variatie op een al bestaande leus over de premier: ‘Schuif Schoon Onder het Tapijt! Leve Palestina en de Solidariteit!’ Ik ben aan die laatste leus een beetje medeplichtig, en natuurlijk vind ik het leuk als ik merk dat die aanslaat ook.

Intussen bleef ik ook om me heen kijken. Naar spandoeken en vlaggen. Palestina-vlaggen, ook eentje met de afvbeelding van Che Guevara er op. Ook een enkele blauwe vlag met vredesduif. En kijken naar mensen. Veel mensen, vermoed ik, voor wie dit de eerste keer was dat ze aan zoiets meededen. Ook mensen die het sinds bijvoorbeeld de jaren tachtig niet meer hadden gedaan. Onwennigheid als er leuzen werden ingezet. Zachtjes, beetje verlegen, mee beginnen te doen. Of, zoals ik een oudere man zag doen: van het ene op het andere moment van stil meelopen overgaan luid mee roepen. Je ziet hoe mensen in zo’n demonstratie , ieder op eigen wijze, echt bezig zijn met demonstreren.

Ik zei al: allerlei mensen, jong en oud, diverse achtergronden ook. Politieke signatuur? Ik zag weinig tekenen van politiek-organisatorische bindingen. De SP was zichtbaar met een paar vlaggen. Na afloop zag ik Internationale Socialisten met een kraam. Mensen van de Partij voor de Dieren waren als zodanig aanwezig, vernam ik. Maar de overweldigende meerderheid van de deelnemers was kennelijk gewoon gekomen als zichzelf, niet als vertegenwoordiger van wie of wat dan ook. Anarchisten hadden van mij iets nadrukkelijk kenbaar mogen maken dat we er ook waren – namens niemand, maar wel zichtbaar – en dat we iets zinnigs in te brengen hebben in de strijd. Maar die opmerking adresseer ik vooral ook aan mezelf.

Na uren kwamen de demonstranten terug op het Malieveld, en waren de stromen van mensen – uit de stad richting malieveld, richting station ook – goed te zien. Later ging ik nog met een kameraad even een frietje, pardon, een patatje (tja, zo stond het aangeduid) halen – en nog steeds stroomde de dode menigte uit de stad naar het station. De aantallen demonstranten waren dus enorm.

Hoe enorm? Ik kan op basis van wat ik zelf gezien heb geen aantallen schatten. Ik kan wel zeggen dat het lang geleden is dat ik een zo vol Malieveld heb gezien, gecombineerd met zoveel stoeten en menigten van demonstranten in de stad Den Haag. Het voelde groter dan demonstraties waarvan ik weet dat er enkele duizenden mensen waren, het voelde als tienduizenden, en dat lag ook in de lijn van het aantal aanmeldingen van te voren: zeker 37.000.(2) En niet iedereen meldde zich van te voren aan. Inmiddels weten we dat OXFAM Novib, een van de groepen die de demonstratie op poten had gezet, schat dat er meer dat 100.000 mensen hebben deelgenomen.(3) Het zou zo maar kunnen, Hoe dan ook was dit een van de grootste demonstraties in de afgelopen 20 jaar, misschien wel de grootste.

Heel aangrijpend was nog een ervaring bijna aan het eind, toen we bij het Malieveld terug kwamen. Op het kruispunt daar stond een klein groepje palestijnen, volwassen en kind. Heel strijdvaardig en fel. Riepen ze ons op om nog iets te gaan doen, als militante toegift? Nee. Ze riepen, aanhoudend en zonder ophouden: ‘Thank you for coming! Thank you for coming!’ Het was niet het enige emotionele moment van deze bepaald niet emotieloze dag.

Wat is de betekenis van wat we vandaag hebben meegemaakt? Wat zal er uit voortkomen? Gaat Schoof onder druk van de menigten van vandaag echt schuiven? Daarover een volgende keer wellicht meer, want dit verhaal is nog niet klaar…

Noten:

(1) ‘Premier Schoof: als u geen rode lijn trekt, dan doen wij het’, OXFAM Novib https://www.oxfamnovib.nl/rode-lijn

(2) ‘Rodelijndemonstratie in Den Haag, 37.000 aanmeldingen: waar moet je rekening mee houden?’, Omroep West, 18 mei 2025, https://www.omroepwest.nl/politiek/4967678/rodelijndemonstratie-in-den-haag-37000-aanmeldingen-waar-moet-je-zondag-rekening-mee-houden

(3) ‘Tienduizenden mensen protesteren in Den Haag tegen kabinetsbeleid over Israël’, Nu.nl, 18 mei 2025, https://www.nu.nl/binnenland/6356165/tienduizenden-mensen-protesteren-in-den-haag-tegen-kabinetsbeleid-over-israel.html

Peter Storm