Carla Lonzi: We spuwen op Hegel en andere feministische teksten

(foto van website cabette) (zie hele vertaalde tekst als pdf hier)

Carla Lonzi (1931 – 1982), geboren in Firenze was eerst kunstcriticus. Tijdens een verblijf in de Verenigde Staten in 1968, ontdekt ze niet-gemengde praatgroepen die de inspiratie vormen voor de praktijk van het “zelfbewustzijn” en ze ziet het enorme politieke bereik ervan in. Bij haar terugkeer in Italië, ze is dan 37 jaar, komt ze in aanraking met het feminisme. Ze verlaat een veelbelovende loopbaan in de kunstwereld en sticht samen met andere vrouwen de groep Rivolta Femminile die erg veel invloed zal hebben op de geschiedenis van het italiaanse feminisme. Ze sterft in Rome.

We spuwen op Hegel, een cultboek van het italiaanse feminisme, wordt hier voor het eerst integraal vertaald. Het licht de feministische gedachte van Carla Lonzi toe en concentreert die in zes teksten. Betoog, essai en manifest, het is een beslissende mijlpaal in de geschiedenis van het radicale feminisme.

Voor Carla Lonzi is het feminisme geen idee, geen theorie en zelfs geen veld van specifieke eisen. Het is een radicaal nieuwe visie, verwijderd van de mannenwereld, zijn waarden, zijn “cultuur”. Het feminisme wordt dan een uitwerken van autonome gedachten praktijken en ervaringen waarmee ze gestalte geeft aan het “onvoorziene individu” dat door de totaliserende gedachtensystemen (met Hegel als embleem) niet kan worden geïntegreerd [voorzien] – zelfs niet in hun marxistische en revolutionaire vormen. Getuigend van grote kracht en vrijheid heeft de polemische stem van Carla Lonzi niets ingeboet aan actualiteit of scherpte. De toestemming die men zich geeft om onafhankelijk van de patriarchale goedkeuring na te denken, te bestaan, te begeren, zich het lichaam en de sexualiteit weer toe te eigenen, af te zien van de cultuur van en voor de mannen, zijn evenveel strijdpunten die met de hedendaagse feminismen in resonantie treden.

Wikkelband Tartaruga 2023

Een onmisbare tekst aan de oorsprong van het feminisme van de vrijheid

Achterflap Tartaruga 2023

Er is geen doel, er is het heden. We zijn het duistere verleden van de wereld, we verwezenlijken het heden.

Binnenkant omslag Tartaruga 2023

Men kan zich de geschiedenis van het feminisme niet indenken zonder Carla Lonzi. Met haar visie en haar gedachten slaagde ze erin de taal te veranderen waarmee vrouwen het over zichzelf hebben, over hun seksualiteit en hun begeerten. Door het woord te nemen uit eigen naam heeft ze het weten te geven aan de vrouwen rondom haar en zij die in contact waren gekomen met haar teksten, in Italië en wereldwijd. De publicatie samen met het feministische collectief van Rivolta Femminile van We spuwen op Hegel in 1970 was een bom die echt insloeg in de italiaanse maatschappij, veteraan van de culturele protesten van 68 maar nog altijd diep patriarchaal. Teleurgesteld in de marxistische cultuur die weinig plaats liet aan het vrouwelijke zelfbewustzijn, heeft Carla Lonzi besloten ruimte te geven aan de dagelijkse levenservaringen van vrouwen, hun verhoudingen met de anderen, in elke omgeving van hun bestaan. Ze deed dat aandachtig, nauwkeurig en fel maar ook met liefde. De schokgolven van deze ontploffing zijn vandaag nog voelbaar, Carla Lonzi blijft geliefd, gelezen en besproken, nieuwe denklijnen opwekken. Dat maakt van haar een van de radicaalste en levendigste vrouwelijke denkers die we het geluk hadden te lezen, uit gelijk welke windrichting of periode.

Met We spuwen op Hegel en andere teksten is een begin gemaakt van de heruitgave van alle werken van Carla Lonzi, met de bedoeling opnieuw waardering te geven aan de omvang van haar kritische gedachtengoed, gaande van de kunstgeschiedenis tot het idee van het verschil. Volgens curator Annarosa Buttarelli “verdragen deze geschriften geen opmerkingen, uitleg of interpretaties. Die zouden hun overweldigende kracht, hun intensiteit, hun sprekende aanwezigheid doven… We stellen daarom voor om de teksten van Carla Lonzi opnieuw uit te geven zonder kritische begeleiding, als teksten voor de vrouwenstrijd, voor de verwondering van al wie ze voor het eerst leest, als voedsel voor de zelftransformatie, als minimum bagage voor de zoektocht naar de kwaliteit van een steeds zeldzamer gedachte.”

Binnenkant achterflap Tartaruga 2023

Carla Lonzi (Firenze, 6 maart 1931 – Milaan, 2 augustus 1982) was een italiaanse schrijfster en kunstcriticus, theoretisch feministe van het zelfbewustzijn en van het seksuele verschil.

In 1970 richt ze samen met haar vriendinnen kunstenaars Carla Accardi en Elvira Banotti de feministische groep Rivolta Femminile op. Hun belangrijkste teksten zijn: La donna clitoridea e la donna vaginale e altri scritti; La presenza dell’uomo nel femminismo; Taci, anzi parla. Diario di una femminista; Rapporti tra la scena e le arti figurative dalla fine dell’800; Autoritratto. Accardi, Alviani, Castellani, Consagra, Fabro, Fontana, Kounellis, Nigro, Paolini, Pascali, Rotella, Scarpitta, Turcato, Twombly, en de gedichten Scacco ragionato. Poesie dal ’58 al ’63.

Annarosa Buttarelli is filosoof en verantwoordelijk voor het Carla Lonzi Fonds van de Galleria Nazionale d’Arte Moderna e Contemporanea te Rome dat in 2018 werd opgestart.

Voorwoord Tartaruga 2023. De teksten van Carla Lonzi door Annarosa Buttarelli

Carla Lonzi (1931-1982) is misschien wel de meest geliefde feministe ter wereld. Haar naam en haar leven zijn nog steeds een inspiratie voor wie op zoek is naar een oorspronkelijke betekenis van het eigen bestaan samen met andere vrouwen, andere mannen, in het verschil. Ze is de denker die de woorden “liefde”, “authenticiteit”, “tabula rasa”, “zelfbewustzijn” (en vele andere) heeft gekoppeld aan de politieke taal van de vrouwenopstand die sinds de jaren zestig aan de gang is en die, zoals ze dacht, zal blijven duren tot er gerechtigheid is, niet alleen voor vrouwen, maar voor alle levende wezens. Vandaag is haar gedachtengoed springlevend, wordt het onderzocht en aangevoeld in staat te zijn te helpen bij de transformatie die vooral jonge vrouwen voor zichzelf en de wereld verlangen. Zoals alle werken die het tot onsterfelijkheid schoppen, blijven ook die van Carla Lonzi betekenis oproepen en in haar geval blijven ze de strijdlust aanwakkeren voor een radicale ommekeer van perspectief, voor een voortdurende inspanning tegen de patriarchale en vrouwonvriendelijke schokken, voor een liefde voor het leven van relaties. Door dit vermogen om, de reeds gekende vanzelfsprekendheid voorbij, betekenis op te wekken, moeten de teksten van Carla Lonzi, noodzakelijkerwijs verstoken van academische of rationele argumenten en in hun lapidaire en verblindende stijl, worden beschouwd als teksten ter transformatie.

Dit zijn geschriften die geen opmerkingen verdragen, geen uitleg, geen interpretaties die hun overweldigende kracht, hun intensiteit, hun sprekende aanwezigheid zouden kunnen doven. De opmerkingen zijn legitiem, goedbedoeld, en beslaan vele volumes, Italiaanse en andere, die nu beschikbaar zijn voor nadere kritische, politieke en ook autobiografische studie. Maar er is gedacht dat ze hun waardige plaats hadden buiten het werk, los van de autonomie en het bruisende leven van de tekst. Daarom stellen we ze hier voor, zonder begeleidende kritiek, maar als tekst voor de vrouwenstrijd, voor de verwondering van zij die ze voor het eerst lezen, als voedsel voor de zelftransformatie, als minimum bagage voor de zoektocht naar de kwaliteit van een steeds zeldzamer gedachte.

Zie de gehele tekst van 103 pagina’s in Nederlandse vertaling door Geert Carpels hier als pdf.